“moliya” fanidan O’quv-uslubiy majmua

GLOSSARIY

O`zbek tilida	Rus tilida	Ingliz tilida	Izoh
Moliya	Финансы	Finance	Bu davlatning o‘z vazifa funksiyalarini bajarish va kengaytirilgan takror ishlab chiqarish sharoitlarini ta’minlash maqsadida markazlashgan va markazlashmagan pul fondlarini shakllantirish jarayonida yuzaga keladigan, davlat tomonidan tashkil qilinadigan pul munosabatlari yig‘indisidir.
Kapitalni byudjetlashtirish	Бюджетирование капитала	Capital budgeting	Asosiy kapitalga investitsiya kiritish bo‘yicha qaror qabul qilish jarayoni
Kapital strukturasi tanlovi	Выбор структуры капитала	Capital structure decision	Moliyalashtirish bo‘yicha tanlovlar va uzoq muddatli moliyalashtirish mabalari nuqtayi nazaridan qaror qabul qilish jarayoni.
Aylanma kapital menejmenti	Управление оборотным капиталом	Working capital management	Joriy aktivlar va qisqa muddatli moliyalashtirish menejmenti.
Moliya bozorlari	Финансовые рынки	Financial markets	Moliyaviy munosabatlarning har qanday turida moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirishga ko‘maklashuvchi institutlar.
Muqobil qiymat	Альтернативная стоимость	Opportunity cost	O‘tkazib yuborilishi kerak bo‘lgan keyingi eng yaxshi muqobil nuqtayi nazaridan tanlov qabul qilish bahosi.
Samarali bozor	Эффективный рынок	Efficient market	Qimmatli qog‘ozlar narxlari istalgan vaqtda qimmatli qog‘ozlar va ularning haqiqiy oshkora qiymatlari haqidagi ommaviy ma’lumotlarda to‘liq aks etadigan bozor.
Moliyaviy strategiya	Финансовая стратегия	Financial strategy	Strategik qaror qabul qilish rejasini amalga oshirishdagi moliyaviy texnikalarga asoslanuvchi boshqaruv yondashuvi.
Moliya mexanizmi	Финансовый механизм	Financial mechanism	Taqsimot va qayta taqsimot munosabatlarining keng tizimini amalga oshirish, daromad va jamg‘armalarni tashkil qilish, markazlashgan va markazlashmagan pul fondlarini tuzishni ta’minlovchi shakl va usullar yig‘indisidan iboratdir.
Davlat moliyasi	Государственные финансы	Public Finance	davlatning funksiyalari va vazifalarini bajarish hamda kengaytirilgan takror ishlab chiqarish uchun sharoitlarni yaratish maqsadida markazlashtirilgan pul mablag'lari fondlarini shakllantirish, taqsimlash va ulardan foydalanish jarayonida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlar tizimi.

Diversifikatsiya	Диверсификация	Diversification	Risk darajalari bo‘yicha turli xususiyatga ega aktivlar to‘plamiga investitsiyalashni anglatadi;
Birlamchi bozor	Первичный рынок	Primary market	Qarz oluvchi shaxslar (korporatsiya yoki davlat) yangi chiqargan qimmatli qog‘ozlarini (aksiya yoki obligatsiya) ularning dastlabki xaridorlariga sotadigan moliya bozoridir
Ikkilamchi bozor	Вторичный рынок	Secondary market	Ilgari chiqarilgan qimmatli qog‘ozlar qayta sotiladigan moliya bozoridir.
Brokerlar	Брокеры	Brokers	qimmatli qog‘ozlar sotuvchilari va xaridorlari o‘rtasida vositachilar, investor agentlardir;
Dilerlar	Дилеры	Dealers	Belgilangan narx bo‘yicha qimmatli qog‘ozlar sotuvi va xaridini amalga oshirish bilan sotuvchi va xaridorlarni bog‘laydi
Pul bozori	Денежный рынок	Money market	Faqat qisqa muddatli qarz vositalari savdosi amalga oshiriladigan moliya bozoridir (umumiy holatda ularni so‘ndirishning dastlabki muddati bir yildan oshmaydi).
Davlat moliyasi	Государствен-ние финансы	Public Finance	davlatning funksiyalari va vazifalarini bajarish hamda kengaytirilgan takror ishlab chiqarish uchun sharoitlarni yaratish maqsadida markazlashtirilgan pul mablag'lari fondlarini shakllantirish, taqsimlash va ulardan foydalanish jarayonida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlar tizimi.
Diversifikatsiya	Диверсифика-ция	diversification	Risk darajalari bo‘yicha turli xususiyatga ega aktivlar to‘plamiga investitsiyalashni anglatadi;
Moliyaviy institutlar	Финансовые институты	Financial institutes	Investorlar bilan omonatchilar o`rtasida faoliyatning o`zlari mashg`ul bo`lgan turidan foyda oluvchi vositachilik faoliyati bilan shug`ullanadigan shaxslardir. Banklar, pensiya va investitsiya fondlari, sug`urta kompaniyalari, tovar, xom ashyo va fond birjalari, aktsiyadorlar va boshqalar moliyaviy vositachi sifatida harakat qiladilar
Moliyaviy vositachilar	Финансовые посредники	Financial intermediaries	Qo`yilgan vazifalarni hal etish uchun taqsimlash va nazorat vazifasini bajaradilar, zero to`plangan fondlarni to`g`ri taqsimlashgina emas, balki ulardan jamiyat uchun nag`adar samarali, qanday foyda bilan ishlatilayotganligini nazorat qilish ham muhim
Kapital bozori	Рынки капитала	Capital markets	Barcha institut va ishtirokchilar bo`lib, ular uzoqmuddatli moliyaviy instrumentlar operatsiyalarini amalga oshiradi.
Venchur capitalist	Венчур капиталист	Venture capitalist	Investitsiya firmasi (yoki yakka investor), biznes boshlash uchun (start-ups ) pul taqdim etadi
Spot bozor	Спот рынок	Spot market	Naqd pul bozori

Fyucherslar bozorlari	Фьючерсные рынки	Futures markets	Kelajakdagi aniq sanada nimanidir sotish va sotib olish mumkin
Tartibga solinadigan fond birjasi	Организован-ние биржи ценных бумаг	Organized security exchanges	Qimmatli qog’ozlar savdosini tashkillashtiruvchi rasmiy tashkilot
Ochiq bozorlar	Внебиржевые ринк	Over-the-counter markets	Tartibga solinadigan fond birjasidan tashqari barcha bozorlar. Pul bozori ochiq bozor hisoblanadi. Korporativ obligatsiyalarning ko’p qismi aynan ochiq bozorlarda sotiladi.
Investitsion bankir	Инвестиционный банкир	Investment banker	Moliyaviy mutaxassis bo’lib, kompaniyaning yangi mijozlariga yangi kafolatlar va fondning o’sishi bo’yicha maslahatlar berib boradi.
Anderrayt	Андеррайтинг	Underwriting	Yangi maxsulotni sotib olish yoki qayta sotish ishi deyiladi. Yangi emissiya qilingan qimmatli qog’ozlarni kerakli (foydali) narxda sota olish riski investitsion banker tomonidan prognoz (anderrayt) qilinadi.
Anderrayterlik spredi	Спред Андеррайтера	Underwriter’s spread	Kapital jalb qilayotgan korporatsiya oladigan narx va qimmatli qog’ozlarni birlamchi ommaviy joylashtirish narxi o’rtasidagi farq.
Sindikat	Синдикат	Syndicate	Investitsion bankirlarning guruhi bo’lib shartnomaviy ravishda yangi aksiyalarni sotish va xarid qilishga yordam beradilar.
To’g’ridan to’g’ri sotish	Прямые продажи	Direct sale	Investitsion bank xizmatlaridan foydalanmagan holda qimmatli qog’ozlarni investorlarga sotish.
Emission xarajatlar	Эмиссионние расходы	Flotation costs	Muayyan turdagi qimmatli qog’ozni emissiya qilish bilan bog’liq xarajatlar
Murakkab foiz	Сложние проценты	Сompound interest	Shunday holatki unda foiz hisoblangan investitsiyaning dastlabki qiymatiga qo’shib boriladi. Ikkinchi davrda dastlabki investitsiyadan foiz va birinchi davrdagi foizlar qo’shiladi.
Kelgusi qiymat omili	Фактор будущей стоимости	future value factor	(1 + 𝑟)^𝑛 qiymati kelgusi qiymatni aniqlashda joriy davrga ko’paytiriladi
Joriy qiymat omili	Настоящее значение коэффициента	present value factor	^1 qiymati joriy qiymatni aniqlashda kelgusi davrga ko’paytiriladi ^(1+𝑟^)^𝑛
Joriy qiymat	Текущая стоимость	present value	talab etilgan qaytim darajasida joriy davrga diskontlangan kelgusi qiymatning bugungi dollardagi qiymati
Annuitet	Аннуитет	annuity	ma’lum davrlar mobaynida teng qiymatli to’lovlarni bildiradi

Oddiy annuitet	Обычный аннуитет	ordinary annuity	to’lovlar har bir davrning ohirida amalga oshiriladi
Murakkab annuitet	Сложний аннуитет	compound annuity	ma’lum bir davr davomida davr ohirlariga kelib, bir xil summadagi mablag’larni depozitga qo’yish yoki investitsiyalashni bildiradi
Annuitetning kelgusi qiymati omili	Фактор будущей стоимости аннуитета	annuity future value factor	𝑛 annuitetning kelgusi qiymatini aniqlashda ishlatiladi (^(1+𝑟) ^−1) 𝑟
Annutet badallari	Авансовый аннуитет	annuity due	oddiy annuitet bo’lib unda annuitet to’lovlari har bir davr boshida amalga oshiriladi
Biznes reja	Бизнес-план	Business plan goals	bu biznesda qo’llaniladigan shunday vositaki, siz shu vositaning to’la ishlashini ta’minlash bilan birga loyihangizni muvoffaqiyatini amalga oshishini ham taminlaysiz.
Moddiy xarajatlar	Материальные затраты	Material costs	xom-ashyo va asosiy materiallar, yordamchi materiallar, yoqilg’i, energiya va boshqa xarajatlardan iborat.
Mehnat haqi xarajatlari	Затраты на оплату труда	Labor costs	asosiy ishlab chiqarish xodimlarining ish haqi mukofotlari, rag’batlantiruvchi va tiklovchi (qoplovchi) to’lanmalar, natural haq sifatida beriladigan mahsulotlarning qiymati, tuzilgan shartnomalar bo’yicha xodimlarga beriladigan mehnat haqi va boshqa to’lanmalarni o’z ichiga oladi
Ishonchnoma	Прокси	Proxy	ovoz berish vositasi bo‘lib, korporatsiyaning yillik majlislarida ma’lum bir tarafga ishonch bildiruvchi shaxs o‘rniga vaqtinchalik ovoz berish vakolatini beradi
Ishonchnoma uchun kurash	Бой за прокси	Proxy fight	aksiyadorlar yig‘ilishida qarorlarni nazorat qilish maqsadida ishonchnoma ovozi uchun raqib guruhlar o‘rtasidagi kurashdir.
Ko‘pchilik saylash	Голосование большинством	Majority voting	har bir aksiya aksiyadorga bitta ovoz huquqini beradi va direktorlar kengashidagi har bitta lavozim uchun alohida ovoz beriladi. Natijada ko‘p sonli aksiyalar direktorlar kengashini saylash kuchiga ega bo‘ladi
Kumulyativ saylash	Кумулятивное голосование	Cumulative voting	har bir aksiya aksiyadorga saylanishi kerak bo‘lgan direktorlar soni miqdoricha ovoz sonini beradi. Aksiyador hamma ovozini bitta nomzodga yoki turli nomzodlarga berishi mumkin.
Ustunlik huquqi	Преимущест- венное право	Preemptive right	oddiy aksiya egasiga korxonaga egalik qilishda proportsional ulushini davom ettirish vakolatini beradi.

Huquq	Право	Right	aksiyadorlarga dastlabki 2-10 haftalikda maxsus narxlarda ma’lum miqdordagi yangi aksiyalarni sotib olish imkoniyatini beruvchi sertifikatdir.
Kumulyativ xususiyat	Накопительная особенность	Cumulative feature	o‘tgan va to‘lanmagan imtiyozli aksiya dividendlari har qanday oddiy aksiya dividendlari e’lon qilinmasdan oldin to‘lanish talabidir
Himoyaviy ta’minot	Защитное обеспечение	Protective provisions	bu investorlarning qiziqishini himoya qiluvchi ta’minotdir. Agar amortizatsiya fondi to‘lovi amalga oshirilmasa yoki moliyaviy qiyinchilik tufayli korxona imtiyozli aksiyalarga dividendlar to‘lay olmasa, himoyaviy ta’minot – ovoz berish huquqini yoki oddiy aksiya dividendlari to‘lovini cheklash imkoniyatini beradi
Konvertatsion imtiyozli aksiya	Конверти-руемие привилегиро- ванние акции	Convertible preferred stock	investorning tanloviga ko‘ra imtiyozli aksiyalar ma’lum miqdorda oddiy aksiyalarga konvertatsiya qilinishi mumkin.
Chaqiruv ta’minoti	Обеспечение досрочного выкупа	Call provision	bu korporatsiyaga o‘zining imtiyozli aksiyalarini investorlardan ma’lum bir davrdan so‘ng e’lon qilingan narxlar asosida qayta sotib olish huquqini beruvchi ta’minotdir
Xarid fondi ta’minoti	Обеспечение выкупного фонда	Sinking-fund provision	bu himoyaviy ta’minot bo‘lib, korxonalardan imtiyozli aksiyalar iste’foga chiqishi uchun vaqti-vaqti bilan yetarli miqdorda pul zaxiralashni talab etadi. Keyinchalik qaysi biri arzon bo‘lsa, bu pullar imtiyozli aksiyalarni ochiq bozorda sotib olishda yoki aksiyalarni chaqirishda foydalaniladi.
Aylanma mablagʻ	Рабочий капитал	Working capital	Firmaning joriy aktivlarga bo’lgan sarmoyasi deb ta’rif beriladigan tushuncha
Sof aylanma mablagʻ	Чистый оборотный капитал	Net working capital	Firmaning joriy aktivlari va joriy qarzlari orasidagi farq
Doimiy sarmoya	Постоянная инвестиция	Permanent investment	Korxona 1 yildan ortiq muddatga saqlab turmoqchi bolgan investitsiyalar. Firma doimiuy sarmoyani belgilangam va joriy aktivlarga kiritadi
Vaqtinchalik sarmoya	Временные инвестиции	Temporary investments	Korxonaning joriy aktivlarga bolgan sarmoyasi bolib bunda 1 yildan yoki undan kam muddat ichida qoplanadi. Misol.uchun tovarlarning mavsumiy kopayishi va debitorlik qarzdorlik
Savdolar foizi metodi	Метод процента торгов	Percent of sales method	Moliyaviy prognozlash metodi xarajatlar, aktivlar yoki kelajakdagi davr uchun savdolar prognozi darajasini baholashni aks ettiradi. Misol uchun joriy yildagi soltilgan tovarlar chiqimini baholash tahlillari oʻtgan yilgi sotilgan tovarlar chiqimlari mutanosibligidankelgusi yil uchun moliyaviy prognozda foydalanishi mumkin.

Oʻz-oʻzidan moliyalashtirish	Спонтанное финансирование	Spontaneous financing	Firmaning kunlik operatsiyaalrida toʻlanadigan soliq va boshqa kridetlarning oshishi.
Ixtiyoriy moliyalash	Доверительное финансирование	Discretionary financing	Moliyalash manbasi boʻlb har doim firmaning boshqaruvi ostida jamgʻarmaning oʻsishi boʻyicha qaror qilish talablari.Banknotalari ushbu turdagi moliyalashtirish namunalarini ta’minlaydi
Tashqi moliyalashtirish ehtiyojlari	Потребность в внешнее финансирование	External financing needs	Firmaning moliyalash talablarining bir qismi sanalib, oʻz manbalarini uchki moliyalash orqali orttiradi (Joriy daromadlarning ushlab qolinishi) plus moliyaning oʻz oʻzini tashkil qilinishi.
Tizimli risk (bozor riski yoki diversifikatsiyalanm aydigan risk)	Систематический риск (рыночный риск или риск недиверси- фицируемий)	Systematic risk (market risk or nondiversifiable risk)	(1) diversifikatsiyalash orqali bartaraf etib bo’lmaydigan investitsiya qaytimi riski. Tizimli risk barcha aksiyalarga ta’sir etadigan omillar natijasidir. U shuningdek, bozor riski yoki diversifikatsiyalanmaydigan risk deb ham ataladi. (2) Yaxshi diversifikatsiya qiluvchi aksiyador nuqtayi nazaridan loyiha riski. Bu ba’zi loyihaviy risklar loyihaning firma tomonidan boshqa loyihalar bilan qo’shib olib borilishi orqali diversifikatsiya qilinishini nazarda tutadi. Shuningdek, riskning qolgan qismi aksiyadorlar tomonidan bu aksiyani portfeldagi boshqa aksiyalar bilan birga joylashtirish orqali diversifikatsiya qilinishi mumkin.
Tizimsiz risk (alohida kompaniya riski yoki diversifikatsiyalanadigan risk)	Несистематический риск (риск уникальной компании или риск диверсифи- цируемый)	Unsystematic risk (company unique risk or diversifiable risk)	diversifikatsiya qilish orqali bartaraf etish mumkin bo’lgan investitsiya qaytimi riski. Tizimsiz risk muayyan firmagagina tegishli bo’lgan omillar natijasidir. U shuningdek, alohida kompaniya riski yoki diversifikatsiyalanadigan risk deb ham ataladi.
Opsion	Опцион	Option	o’z egasiga qimmatli qog’ozni muayyan miqdor, narx va vaqt ichida sotib olish yoki sotish huquqini (majburiyat emas) beruvchi bitimdir.
Moliyaviy rejalashtirish	Финансовое планирование	Financial planning	boshqarishning tarkibiy qismi bo’lib, davlat pul mablag’larni tashkil etish, taqsimlash, qayta taqsimlash va ishlatish jarayonlarini rejali boshqarishdir.
Kapital budjetlashtirish	Бюджетирова-ние капитала	capital budgeting	uzoq muddatli aktivlarga investitsiya kiritish bilan bog’liq qaror qabul qilish jarayoni, ya’ni taklif qilinayotgan loyihani qabul qilish yoki rad etish uning asosidir.
Qoplash muddati	Срок окупаемости	payback period	bu sarmoyaga tegishli birlamchi pul sarflarini qoplash uchun zarur yillar sonidir
Diskontlangan qoplash muddati	Дисконтированны й срок окупаемости	discounted payback period	bu sarmoyaga tegishli birlamchi pul sarflarini chegirilgan erkin pul oqimlari bilan qoplash uchun zarur yillar

Sof joriy qiymat (SJQ)	Чистая приведенная стоимость (ЧПC)	net present value (NPV)	yillik erkin pul oqimining investitsiya dastlabki xarajatlaridan kam o`tkazilgan qiymatiga teng.
Obligatsiya	Облигация	Bond	uzoq muddatli (10 yoki undan ko’p) bitim qog’ozi bo’lib, qarz oluvchi tomonidan chiqariladi, uning egasiga yiliga oldindan belgilangan va o’zgarmas foizni va obligatsiyaning nominal bahosini so’ndirishda to’lab berishni anglatadi
Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot	Отчет о финансовых результатах	Income statement	Belgilangan ma’lum muddat davomida, odatda bir yil davomida, firma faoliyatining natijalari haqida ma’lumot beruvchi buxgalteriya hisobotidir. Hisobot oxirida firmaning kapital egalari (aksiyadorlar) uchun mavjud bo’lgan sof foyda yoki zarar ko’rsatiladi.
Sotilgan tovarlar tannarxi	Себестоимость реализованных товаров	Cost of goods sold	Firma odatiy faoliyati davomida mahsulot ishlab chiqarishga yoki mahsulot (xizmatlar)ni sotib olishga sarfi.
Yalpi daromad	Валовой доход	Gross income	Mahsulot va xizmatlarning sotilgan narxidan unga ketgan xarajatlarni chegirilgandan keyin qolgan miqdor.
Operatsion xarajatlar	Операционные расходы	Operating expenses	marketing va sotish xarajatlari, umumiy va ma’muriy xarajatlar hamda amortizatsiya xarajatlari.
Operatsion daromad	Операционный доход	Operating income	sotilgan mahsulot tushumidan mahsulot tannarxi hamda operatsion xarajatlarni ayirganda qoladigan qiymat.
Aksiya uchun daromad	Прибыль от акции	Profitfromshares	har bir aksiyaga to’g’ri keluvchi sof foyda miqdori.
Dividendlar	Дивиденды	dividends	firma aksiyalari uchun to’lov
Marjinal foyda	Маржа прибыли	profitmargin	ba’zan, marja deb ham nomlanadi. Bu moliyaviy ko’rsatkich korxona daromadini uning stish hajmiga nisbatini hisoblaydi. Bunda, yalpi foydani sotish hajmiga, operatsion foydani sotish hajmiga yoki sof foydani sotish hajmiga bo’lish orqali rentabellik hisoblanishi mumkin
Marjinal yalpi foyda	Валовая прибыль	grossprofit	yalpi foydani sotish hajmiga bo’lish orqali hisoblanadigan koeffitsiyent bo’lib, har bir so’mlik sotuv uchun qancha yalpi foyda kelganini ko’rsatadi.
o'zgarmas xarajatlar	Фиксирован-ные расходы	fixedexpenses	korxona faoliyatida yuz beradigan o’zgarishlardan qat’iy nazar o’zgarmaydigan xarajatlar.

Likvidlilik	Ликвидность	Liquidity	firmaning qarzlarini o‘z vaqtida to‘lash imkoniyati. Likvidlik firmaning naqd bo‘lmagan vositalarini naqd mablag‘larga o‘tkazish tezligini bildiradi.
Joriy nisbat	Коэффициент текущей ликвидности	Current ratio	firmaning joriy aktivlari joriy majburiyatlariga bo‘linadi. Bu nisbat firmaning likvidlik darajasini bildirib joriy aktivlar joriy majburiyatlarga taqqoslanadi.
Tez likvidlik	Коэффициент быстрой ликвидности	Acid-test (quick) ratio	firmaning naqd pul va debitorlik qarzlar yig‘indisining joriy majburiyatlarga nisbatini biladiradi. Bu nisbat nisbatan chegaralangan o‘lchov bo‘lib, u tovar moddiy zaxiralar va boshqa joriy aktivlarni (ular kamroq likvid) hisobga olmaydi
Debitorlik qarzlar kun	Дни дебиторской задолженности	Days in receivables (average collection period)	firmaning debitorlik qarzlari kompaniyaning o‘rtacha kunlik kredit savdolariga bo‘linadi (yillik kredit savdolari 365) bu nisbat o‘rtacha debitorlik qarzlarni yig‘ishga qancha vaqt ketishini bildiradi.
Debitorlik qarzlar aylanmasi	Коэффициент оборачивае-мости дебиторских задолженнос-тей	Accounts receivable turnover ratio	firmaning kreditga savdolari olinadigan hisobraqamlarga bo‘linadi. Bu ko‘rsatkich debitorlik qarzlarning yiliga necha marta aylanishini bildiradi.
fond birjasi	Фондовая биржа	Stock exchange	ochiq va oshkora birja savdolarini oldindan belgilangan vaqtda va belgilangan joyda oʻrnatilgan qoidalar asosida tashkil etish hamda oʻtkazish orqali faqat qimmatli qogʻozlar savdosi uchun sharoitlar yaratuvchi yuridik shaxs;
investor	Инвестор	An investor	qimmatli qogʻozlarni oʻz nomidan va oʻz hisobidan oluvchi yuridik yoki jismoniy shaxs;
kapital bahosi	Стоимость капитала	Cost of capital	ma’lum bir kapital manbasidan foydalanish hisobiga toʻlanishi lozim boʻlgan umumiy summa va kapital hajmi oʻrtasidagi nisbatning foizdagi ifodasi;
moliya bozori	Финансовый рынок	A financial market	moliyaviy instrumentlar yordamida pul mablagʻlari oqimlarini investorlardan foydalanuvchilarga yoʻnaltirishga xizmat qiluvchi barcha bozor institutlari majmui;
moliya bozori sigʻimi	Eмкость финансового рынка	financial market capacity	aniq bir turdagi qimmatli qogʻozlar boʻyicha ularga boʻlgan talab va taklifdan kelib chiqqan holda mumkin boʻlgan yillik (oylik) savdo koʻlami;
moliyaviy menejer	Финансовый менеджер	Financial manager	biznes egasining agenti sifatida mulkdor manfaatlari uchun faoliyat yurituvchi shaxs;
moliyaviy risklar	Финансовый риск	Financial risk	belgilangan maqsadlarni amalga oshirishning noaniqligi sharoitida moliyaviy

			faoliyatdan koʻzlangan maqsad natijalariga yoʻnaltirilgan mulkdorlar yoki moliyaviy menejerlar tomonidan qabul qilingan muqobil moliyaviy qarorlarni tanlashning iqtisodiy zarar (moliyaviy yoʻqotish)lar keltirish ehtimoli;
qimmatli qogʻozlar bozori	Рынок ценных бумаг, фондовый рынок	Securities market	yuridik va jismoniy shaxslarning qimmatli qogʻozlarni chiqarish, joylashtirish va ularning muomalasi bilan bogʻliq munosabatlari tizimi;
qoʻshib olish	Добавление	annexation	bir kompaniyaning boshqa bir kompaniya ustidan nazorat oʻrnatishi va oʻzini ushbu kompaniyaning yangi egasi deb e’lon qilishi;
transmilliy birlashishlar	Транснацио- нальное слияние	transnational unifications	turli davlatlarda joylashgan kompaniyalarning oʻzaro birlashishi;
Valyuta	Валюта	Currency	Tashqi iqtisodiy va xalqaro aloqalarning boshqa shakllarida ishtirok etuvchi mamlakat milliy pul birligi.
Valyuta bozori	Валютный рынок	Foreign exchange market	Turli mamlakatlar valyutalari savdo qilinadigan bozor
Almashuv kursi	Обменний курс	Exchange rate	Bir valyuta narxining boshqa valyutada ifodalanishi
Kross kurs	Кросс-курс	Cross rate	Ikkisi ham mahalliy valyuta bo’lmagan ikki xorijiy valyuta o’rtasidagi almashuv kursi.
Spot almashuv kursi	Спот-Курс	Spot exchange rate	Tezkor amalga oshirishni talab qiluvchi shartnoma uchun almashuv kursi.
Forvard almashuv kursi	Форвардний валютный курс	Forward exchange rate	Kelajakda amalga oshirishni tabab qiluvchi tranzaksiya uchun almashuv kursi.
Forvard almashuvi shartnomasi	Форвардная валютная сделка	Forward exchange contract	Ikki tomon o’rtasidagi kelajakda bir valyutani boshqasiga ayirboshlash haqidagi kelishuv.
Valyuta	Валюта	Currency	Tashqi iqtisodiy va xalqaro aloqalarning boshqa shakllarida ishtirok etuvchi mamlakat milliy pul birligi.
Markaziy bank	Центральний банк	Central bank	Markaziy bank bir davlat valyutasi, pul ta'minotini va foiz stavkalarini boshqaradigan muassasasir. Markaziy banklar, shuningdek, odatda o'z mamlakatlarining tijorat bank tizimini nazorat qiladilar. U davlat pul bazasini oshirish bo'yicha monopoliyaga ega va shuningdek, odatda, davlat qonuniy to'lov vositasi sifatida xizmat qiladigan, milliy valyutani bosmadan chiqarish huquqiga ega.

Likvidlilik	Ликвидность	Liquidity	Likvidlilik aktiv yoki qimmatli qog'ozni aktivning narxiga ta'sir etmaydigan holda bozorda tez sotish yoki xarid qilinishi mumkinligi darajasini ifodalaydi.
Tijorat banki	Коммерческий банк	Commercial bank	Keng jamoatchilik va kompaniyalarga o'z xizmatlarni taklif etadigan bank.
Inflyatsiya	Инфляция	Inflation	Inflyatsiya bu ma'lum vaqt davomida iqtisodiyotda tovarlar va xizmatlar umumiy narxlar darajasining uzluksiz o'sishidir
Pul-kredit siyosati	Денежно- кредитная политика	Monetary policy	Pul-kredit siyosati bu mamlakat moliya organi tomonidan narx barqarorligi va valyutaga bo'lgan umumiy ishonchni ta'minlash uchun inflyatsiya darajasi yoki foiz stavkasini nishonga olish orqali pul massasi ustidan nazoratni ta'minlash jarayonidir
Soliq-byudjet siyosati	Бюджетно- налоговая политика	Fiscal policy	Soliq-byudjet siyosati bu hukumat tomonidan to'plangan tushumlarni (asosan soliqlarni) va xarajatlarni foydalanish iqtisodiyotga ta'sirini ta'minlash uchun foydalanishdir
Hukumat obligatsiyalari	Правитель- ственные облигации	Government bonds	Hukumat obligatsiyasi bu odatda davriy foiz to'lovlarini to'lash hamda ma'lum muddatda nominal qiymatni to'lash va'dasi bilan milliy hukumat tomonidan chiqarilgan obligatsiyadir
Byudjet kamomadi	Бюджетный дефитсит	Budget deficits	Xarajatlar daromadlardan oshishi byudjet kamomadidir
Portfel investitsiyalar	Портфельние инвестиции	Portfolio investment	Kapitalni xorijiy korxonalar qimmatli qog’ozlariga kiritish shaklida olib chiqib ketish bo’lib, investorlarga ular faoliyatini bevosita nazorat qilish imkonini bermaydi.
Transmilliy korporatsiya	Транснацио- нальная корпорация	Transnational corporations	-bosh kompaniya bir mamlakat kapitaliga tegishli bo’lib filiallari esa dunyo bo’ylab tarqalib ketgan kompaniyalar.
Xalqaro korporatsiyalar	Международ-ная корпорация	International corporations	Jahon tovar va ishlab chiqarish omillari bozorlariga sezilarli darajada ta’sir ko’rsatuvchi yirik kompaniyalardir
Xalqaro mehnat taqsimoti	Международ-ное