Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy (780-850)

Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy (780-850) Xorazmda tug’ilgan, shu yerda ta’lim olib, o’sib ulg’aygan va keyinchalik Bag’doddagi “Bayt al hikma” – Ma’mun akade-miyasida yetakchi olim sifatida tan olingan. U bir necha kitob yozgan. Al – Xorazmiyning algebra, astronomiya, geodeziya va boshqa fanlar bo’yicha yozgan asarlari qo’lyozmalari Nyu – York, Parij, London, Moskva shaharlari milliy kutubxonalarida saqlanmoqda va hozirga paytda ham o’z ahamiyatini yo’qatgani yo’q.Ulardan, ayniqsa, “Al – kitob al-muxtasar fi hisob al-jabr va-l-muqobala” va astronomiyaga oid risolalari jahonga mashhurdir. Algoritmlar nazariyasi deb ataluvchi zamonamiz faniga al-Xorazmiy fikrlari asos bo’lgan.Al – Xorazmiyning ushbu kitobi XII asr boshlarida lotin tiliga tarjima qilindi. Shundan boshlab kitob asrlar bo’yi ingliz, fransuz, nemis va boshqa tillarda ham nasr etildi.Ayonki, bir tilda yozilgan bir so’z boshqa tillarda boshqacha yozilishi yoki talaffuz etilishi tabiiy. “Al – Xorazmiy” so’zi avval arab tilida “Alxvorazmiy” deb yozilgan. Lotinchada “Algorizmi”, inglizchada “Algoritm”, ruschada “Algorifm” va “Algoritm” shaklida yozilib keldi. Al – Xorazmiy haqida hamma mamlakatlar kitoblari, jurnallari va ensiklopediyalarida yozilgan.


Yevklid
(eramizdan avvalgi III asr)