Mukaltin tabletkasini sifatini baholash, qadoqlash va o’rash

Reja:
1. In vivo usuli xaqida malumot.
2. Korrelyasiya koeffitsienti.
3.In vivo usulida biologik samaradorlikni aniqlash.
4. In vivo tajribalarining kamchiliklari
5. Foydalanilgan adabiyotlar
6. Mavzu yuzasidan test
7. Vaziyatli masala
In vivo tajriba usullari laboratoriya tajriba hayvonlarida yoki o‘zi istak bildirgan
odamlarda olib boriladi. In vivo tajribalari farmakokinetik usul – qon, boshqa biologik suyuqliklar va alohida a’zolarga so‘rilib o‘tgan ta’sir etuvchi modda konsentratsiyasini o‘lchash bo‘yicha yoki farmakodinamik usul – dori vositasini organizmga so‘rilib o‘tgandan keyin namoyon bo‘ladigan ta’sir kuchini o‘rganish bo‘yicha amalga oshirilishi mumkin.
Farmakokinetik usullarda tadqiqotlar o‘tkazilganda faol modda konsentratsiyasi asosan kimyoviy va fizik kimyoviy, alohida holatlarda mikrobiologik, biokimyoviy va biofizikaviy usullarda amalga oshiriladi.
In vivo usuli xaqida malumot
Farmakodinamik usullarda esa dori vositasi terapevtik
samaradorligiga baho berish, tirik organizmning dori vositasi ta’sirida ma’lum funksional
holatidagi o‘zgarishlarni o‘lchash bo‘yicha amalga oshiriladi.
In vivo tajriba usullari laboratoriya tajriba hayvonlarida yoki o‘zi istak bildirgan
odamlarda olib boriladi. In vivo tajribalari farmakokinetik usul – qon, boshqa biologik
suyuqliklar va alohida a’zolarga so‘rilib o‘tgan ta’sir etuvchi modda konsentratsiyasini o‘lchash
bo‘yicha yoki farmakodinamik usul – dori vositasini organizmga so‘rilib o‘tgandan keyin
namoyon bo‘ladigan ta’sir kuchini o‘rganish bo‘yicha amalga oshirilishi mumkin.
Farmakokinetik usullarda tadqiqotlar o‘tkazilganda faol modda konsentratsiyasi asosan
kimyoviy va fizik kimyoviy, alohida holatlarda mikrobiologik,biokimyoviy va biofizikaviy
usullarda amalga oshiriladi.

Sichqonlarda in vivo tajribasi

Korrelyasiya koeffitsienti
Ayrim tabletkalar uchun In vitro va in vivo sharoitlarida amalga oshirilgan tajriba
natijalari o‘rtasidagi korrelyasion bog‘liqlik hisoblab chiqildi va olingan natijalar asosida
korrelyasion bog‘liqlik yuqori darajada ifodalangan “erish testi” ni amalga oshirish sharoitlari
belgilandi.
Korrelyasiya koeffitsienti qanchalik birga yaqin bo‘lsa, olingan natija shunchalik ijobiy
hisoblanadi va bunday holatda korxona sharoitida ishlab chiqarilgan tabletkaning
biosamaradorligi in vitro usuli bilan baholansa etarli bo‘ladi.
Korxona sharoitida in vivo tajribalari o‘rniga in vitro tajribalarini ishlatish imkoniyati
borligini ilmiy jihatdan asoslash uchun, ularning korrelyasion koeffitsientini hisoblash lozim.
Agar korrelyasion koeffitsient 0,60 va undan katta bo‘lsa, korxona sharoitida biosamaradorlikni
In vitro usulida aniqlash kifoya qiladi.
In vivo va in vitro tajribalari asosida olingan ko‘rsatkichlarning bir-biriga mos kelishini bilish
uchun ularning korrelyasiya koeffitsientini aniqlash lozim bo‘ladi
Efedrin tabletkasi biosamaradorligiga optik izomeriyani (L, D) ta’sirini o‘rganish. 11ta 19-25 yoshli erkaklar tajribada ishtirok etdilar Ular 50mg efedrin saqlovchi tabletkalarni og‘iz orqali qabul qildilar. Standart sifatida 5%li L- efedrin steril eritmasi yuborildi.
Xar 1 soatda qon olinib, undagi dori modda miqdori aniqlandi (24 soat davomida). Olingan natijalar jadvalga kiritildi.
Qon plazmasi tarkibidagi efedrin miqdorini vaqt bo‘yicha o‘zgarish grafigi chizildi. Grafik osti yuzasini trapetsiya formulasiga qo‘yib aniqlandi