Mundarija kirish 3 I bob. Korxona boshqaruvida liderlik va uning nazariy asoslari

3– rasm. Shaxslararo hokimiyat turlari.⁷
Hokimiyat fenomeni liderlik fenomeni bilan aralashib ketgan. Liderlar hokimiyatdan guruhiy maqsadlarga erishish vositasi sifatida foydalanadi. Samarali lider resurslar ustidagi hokimiyat ishdagi kamchiliklarni bartaraf etish va uni

⁵ _{Sobirjonova D., Sulaymonov B.Menejment.Iqtisod-moliya.2008 yil.132 bet}
⁶_{.Разу М.Л. Менеджмент.” КНОРУС”. 2008 г.173 с.}
⁷ Пугачев В.П. Руководство персоналом организации: Учебник. - М.: Аспект Пресс, 2014. 148 с.
11

yaxshilashda foydalaniladi.

Hokimiyatning vazifaviy manbalari

Yetakchi xulqi
Boshqalarga ta’sir

Natija
-Yuqori qoniqi sh

etish bo’yicha
turtkilar

Ushbu vaziyatda

hokimiyat ega bo’lgan barcha manbalarning ancha samarali holati

Hokimiyatning shaxsiy manbalari

-Yuqori sifat

-Ishni bajarishdagi yuqori daraja

4-rasm.Yetakchi va menejer⁸
Liderlikda yuqori samaradorlikka erishishda aloqa hokimiyati katta ahamiyat kasb etadi. Lider o’zidagi mavjud bo’lgan barcha hokimiyat manbalari va asoslaridan imkon qadar samarali foydalanishga harakat qilishi lozim, chunki ana shular samarali liderlikni ta’ minlovchi asosiy shartlar hisoblanadi .(4- rasm).
Hokimiyatning ushbu manbayi bevosita ergashuvchilardan kelib chiqadiki, bunda lider o’z ishini dildan yoqtiruvchilarni «topishi» zarur.
Lider bilan menejer o’rtasidagi farq ko’pincha pozitsiyalarda ko’rinadi. (1- jadval). Samarali menejer hamisha ham samarali lider hisoblanmaydi va aksincha, ularning asosiy xarakteristikalari turli o’lchamlarda o’lchanadi. Menejer boshqalarni mehnatga yo’naltiriladigan va uning natijasi uchun mas’uliyatli bo’lgan shaxs. Yaxshi menejer bajarilayotgan ishda tartibni, ketma-ketlikni o’rnatadi. O’zining bo’ysunuvchilar bilan o’zaro faoliyatida qo’yilgan maqsadlar doirasida ko’pgina ishlarni amalga oshiradi.
Liderlar esa o’zlari maqsadlar belgilashadi, odamlarni faollashtirib, ishga munosabatlarini o’zgartirishda foydalanishadi, kelajakni oldindan ko’ra oladi, uni ishchilarga yetkazadi va ularga yangi o’zgarishlarga moslashishlarida yordam beradi.
⁸ Sobirjonova D., Sulaymonov B. Menejment. Iqtisod-moliya.2008 yil, 136 bet.

Menejerlar maqsadlarga munosabat bo’yicha passiv pozitsiya egallashda ziddiyatlarga duch keladi. Ular zarur ish yuzasidan kimdir tomonidan qo’yilgan maqsadni mo’ljalga olishadi va amalda ulardan o’zgartirishlar o’tkazishda foydalanmaydilar.