Мундарижа кириш I боб

МУНДАРИЖА
Кириш............................................................................................................. 3
I БОБ Ўзбекистоннинг ижтимоий-иқтисодий ривожланишида шаҳарларнинг тутган ўрни.
1.1. Шаҳарларнинг тарихий шаклланиши ва шаҳар ҳақидa тушунча .
1.2. Шаҳарлар ва демографик жараёнлар..........................................
1.3. Ўзбекистон шаҳар аҳолисининг таркиб топишига таъсир этувчи омиллар.................................................................................
II БОБ Ўзбекистон шаҳар аҳолиси динамикаси ва демографик таркиби...........................................................
2.1.Ўзбекистонда аҳоли сони динамикаси ва унда шаҳар аҳолисининг улуши..........................................................................
2.2.Ўзбекистон шаҳар аҳолисининг демографик таркиби.............
2.3. Ўзбекистон ахолининг ижтимоий таркиби ва билим малака даражаси.
Хулоса.................................................................................................................
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати..........................................................
Кириш


Мавзунинг долзарблиги. Ўзбекистон барча тарихий босқичларда ўзининг демографик ҳолати билан алоҳида ажралиб турган ва ўзига хос йўлларни босиб келмоқда. Аммо собиқ иттифоқ даврида ўзбек халқининг хусусиятлари мутлақо эътиборга олинмаган. Мустақиллик шарофати билан эса бу масала давлат эътибор марказидаги муаммолардан бирига айланди. Бугунги куннинг энг муҳим вазифаларидан бири Ўзбекистон шаҳарларидаги демографик жараёнларни ўрганиш зарур. Ўзбекистон Республикаси Президентининг иқтисодий-ижтимоий соҳалардаги ислоҳотлари шаҳарсозликнинг жаҳон ҳамжамиятига тўлиқ мос келишига қаратилган бўлиб, йирик шаҳар ва атрофи агломерациясини шакллантириш масалаларига алоҳида эътибор берилмоқда. 2019 йилнинг иқтисодий ва ижтимоий ҳолатини режалаштириш ва Ҳарактлар стратегиясига мос ҳолатда Президент мурожаатномасида республиканинг 35,5 фоиз аҳолиси шаҳарларда истиқомат қилиши ва бу ҳолатни 2035 йилгача 60 фоизга ошириш ҳақида алоҳида тўхталиб ўтилди. Чунки аҳоли ҳам асосий ишлаб чиқарувчи куч, ҳам истеъмолчи сифатида жамият тараққиётида ҳал қилувчи аҳамиятга эгадир. Хусусан, шаҳарлар республикамиз иқтисодиётида ўз салоҳиятига эга.
Ўзбекистон шаҳарларида 130 дан ортиқ миллат вакиллари истиқомат қилиб, республика ишлаб чиқариши ва маьданий тараққиётида салмоқли ўрин тутади.Аҳолининг ўсиш жараёни, аввало, уларни озиқ-овқат, кийим-кечак, турар жой билан таъминлаш, янги иш ўринларини барпо этиш ва бошқа қатор муаммоларга бориб тақалади. Бугунги кунда мамлакатимиз аҳолиси йилига ўрта ҳисобда 420-450 минг кишига кўпаймоқда.
Республикада мустақиллик йилларидан кейин шаҳар аҳолиси орасида туғилиш кўрсаткичлари бироз пасайди. Бунга сабаб бошқа айрим миллатга мансуб халқларнинг кўчиб кетиши ҳам ўз таъсирини ўтказди. Бу эса ҳудудда аҳолининг табиий ўсиши улушини ошишига олиб келди.
Шаҳарлар инфратузилмасига кўра аҳолининг иш билан банд қисмини жойлаштириш манзилгоҳлари ҳисобланиб, бу ҳудудларда миллий таркибнинг турличалиги кузатилади. Бу эса, ўз навбатида, ҳудуднинг иқтисодий, ижтимоий, маънавий ривожланишида айрим мураккабликларни вужудга келтиради. Шаҳарлар ўзига миграция оқимини жалб қилувчи манзилгоҳ ҳисобланиб, аҳолини тўғри жойлаштириш ва шакллантириш масалалардан иборат эканлигига аҳамият берилмоқда.