Mushtariybegim Boynazarova 4-kurs 405 guruh Mustaqil ish



Download 160,58 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/6
Sana02.02.2022
Hajmi160,58 Kb.
#425232
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Mushtariybegim Boynazarova

tarixiy 
va 
davriy 
omillariga 
tegishli bo„lib, lisoniy traqqiyotning o„ziga xos ijtimoiy tarixini ifodalaydi. Bu hodisalar 
ilm- fanda ijtimoiy mehnat nazariyasi asosida rivojlantirilgandir. Chunonchi, kishilarning 
dastlabki ibtidoiy to„dalari bora-bora urug„ga, so„ngra qabilaga aylangan. Bu qabilaning 


Mushtariybegim Boynazarova 4-kurs 405 - guruh 
Mustaqil ish
o„z tili (dialekti) bo„lgan. Qabila ma‟lum bir ijtimoiy-siyosiy., hududiy sabablarga ko„ra 
bo„linib ketgach, qarindosh - urug„lar paydo bo„ladi. Endi bu qarindosh - urug„lar bir til 
doirasida, lekin turli sheva va dialektlarda so„zlashuvchi xalqqa aylanadi. “Yangi – yangi 
dialekt va tillarning paydo bo„lishida ikki faktor hal qiluvchi ahamiyatga ega bo„ldi: vaqt 
va masofa. Vaqt o„tgan sayin masofaning kengaya borishi yangi dialekt va tillar paydo 
bo„lishiga olib keladi” (Qarang: Содиқов А. ва б. Тилшуносликка кириш. T., 1981. 
212-б.). Integratsiya jarayonini shunday tasavvur qilish mumkin: bir til doirasida mavjud 
bo„lgan ta‟siri tufayli yo„qolib boradi; masalan, televizor va radio, ommaviy matbuot va 
axborot sur‟atining jadallashishi, adabiy til mavqeining oshishi, barcha uslublarda, adabiy 
tildan foydalanish integratsiya jarayonini yanada oshiradi, uning ta‟sir doirasini 
kengaytiradi. Chunki, har bir millat adabiy tilning mustahkamlanishi, boyishi uchun 
qayg„uradi va shu borada sa‟y – harakat olib boradi. Xuddi shuningdek, o„zbek adabiy 
tilining yuksalishi va mustahkamlanishi uchun astoydil intilishimiz zarur. Til hamisha 
rivojlanishdagi hodisa sifatida boshqa tillarga o„zaro ta‟sir qiladi yoki tashqi ta‟sirga 
uchraydi. Ilm-fan va texnika taraqqiyoti, savdo-sotiq, madaniy va maishiy aloqalar, 
hattoki, urush va bosqinlar ham tilga o„z ta‟sirini o„tkazadi. Tillar tarixiga nazar 
tashalydigan bo„lsak, tashqi ta‟sir natijalarini ko„ra olamiz. Masalan, hozirgi o„zbek 
adabiy tilidagi aksariyat so„zlar arabcha va ruscha-internatsionaldir. Arablar bosqini va 
arab tili ta‟siri, hukmronligi oqibatida tilimizga ko„plab arabcha so„zlar kirib keldi: 
kitob, 
madrasa, ma‟lum, mashhur, maktab, domla, maktub, iymon. 
Arabcha leksika tilning 
kattagina qismini egallab olgan. Shuningdek, qardosh xalqlar bilan munosabat, savdo-sotiq 
va boshqalar fors-tojik, uyg„ur, xitoy tillaridan so„z o„zlashtirishga asos bo„ldi: 
xona, 
barg, xazon, devor, zimiston, dil xhat, kulba, shahar, siyoh; manti, lag„mon, xonim 
va 
hokazolar. Chor Rossiyasining O„rta Osiyoni zabt etishi hamda ruslashtirish oqibatida 
o„zbek tili leksikasida, umuman butun til tizimida kuchli ta‟sir sodir bo„ldi. 
Bolshevik, 

Download 160,58 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish