Mustaqillikka erishish arafasida oʻzbekistondagi ijtimoiy-siyosiy jarayonlar

Mustaqillikka erishish arafasida oʻzbekistondagi ijtimoiy-siyosiy jarayonlar

MUSTAQILLIKKA ERISHISH ARAFASIDA OʻZBEKISTONDAGI IJTIMOIY-SIYOSIY JARAYONLAR.

1. XX asr 80-yillari oʻrtalarida respublika ijtimoiy-siyosiy,

iqtisodiy va maʼnaviy hayotidagi inqirozli holat.

2. Markazning Oʻzbekistonda amalga oshirgan qatagʻon siyosati. “Paxta ishi” “Oʻzbek ishi” nomli kampaniyalar.

3. Fargʻona voqealari. 1989-yil oʻrtalarida respublika ijtimoiysiyosiy hayotidagi oʻzgarishlar.

4. Milliy manfaatlar ustuvorligining oʻsib borishi. I.Karimov –Oʻzbekistonning Birinchi Prezidenti. Mustaqillik deklaratsiyasi va

uning tarixiy ahamiyati. 1991-yil avgust voqealari. GKCHP. Sovet davlatining tanazzulga yuz tutishi.

XX asr 80-yillari oʻrtalarida respublika ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va maʼnaviy hayotidagi inqirozli holat.

Koʻpgina omillar 1985-yil arafasiga kelganda SSSR ijtimoiyiqtisodiy va siyosiy jihatdan chuqur tushkunlikni boshdan kechirayotgani, real sotsializm amalga oshmaganidan dalolat berar edi. Sovet jamiyatida turmush darajasi va sifati, uning davomiyligi, kishilarning oʻrtacha umr kechirish darajasi, xususan, bolalar oʻlimi, aholini keng isteʼmol mollari va xizmatlar bilan taʼminlash koʻrsatkichlari boʻyicha SSSR nafaqat rivojlangan davlatlardan, balki taraqqiyoti oʻrtacha darajadagi kapitalistik mamlakatlardan ham ancha orqada qolib ketdi.

Ushbu vaziyatni respublikalar miqyosida qaraydigan boʻlsak, Oʻzbekiston SSSRdagi ijtimoiy-iqtisodiy sohalaridagi oʻrtacha koʻrsatkichdan ham orqada ekanligini koʻrish mumkin. Masalan, Oʻzbekiston har kishi boshiga

yalpi ijtimoiy mahsulot ishlab chikarish buyicha mamlakatda 12-oʻrinda boʻlgan, aholi jon boshiga milliy daromad ishlab chiqarish boʻyicha koʻrsatkich

esa Ittifokdagi oʻrtacha darajadan ikki hissa past boʻlgan.

1

2

Sanoatdagi mehnat unumdorligi jihatidan respublika mamlakatdan 40 foiz, qishloq xoʻjaligidagi mehnat unumdorligi jihatidan esa ikki barobar orqada qolgan. Respublikada aholi jon boshiga xalq isteʼmoli mollari ishlab chiqarish oʻrtacha Ittifok darajasining atigi 40 foizini tashkil etadi. Biz daromad darajasi, asosiy turdagi mahsulotlarni isteʼmol qilish