N. S. Saidxo ‘ jayeva

Тaqrizchilar: 

 

L.I.  Petrosova

  –  Тoshkent  Davlat  texnika  universiteti 

“Hayot  faoliyati  xavfsizligi”  kafedrasi  

mudiri, dotsent, k.t.n. 

 

 

О.Qodirov

 – Тoshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti 

“Gidrotexnika inshootlari va muhandislik 

konstruktsiyalari” 

kafedrasi 

dotsenti,  

t.f.n.  

 

---

9 - laboratoriya ishi

 

SHAXSIY HIMOYALANISH VOSITALARINI O‘RGANISH  VA 

TANLASH 

(4 soat)

 

 

Ishning  maqsadi: 

Shaxsiy  himoyalanish  vositalarining  vazifasi  va  turlarini 

o‘rganish, hamda shaxsiy himoya vositalarini tanlash va qo‘llash bo‘yicha amaliy 

ko‘nikmalar orttirish. 

Ishning vazifasi: 

1. Talabalarga shaxsiy himoya vositalari turlarini o‘rganish. 

2.  Shaxsiy  himoya  vositalarini  tanlash  uchun  o‘lcham  olish  qoidalarini 

o‘rganish. 

3. Aniq bir soha mutaxassisi uchun zaruriy shaxsiy himoya vositalarini tanlash 

qoidalarini o‘rganish. 

 

Asosiy ma’lumotlar  

Ba’zan  ishlab  chiqarishda vujudga keladigan  zararli omillarni to‘liq  bartaraf 

qilish qiyin bo‘ladi ya’ni sog‘lom va xavfsiz ish sharoitini yaratish uchun sanitar - 

gigiyenik,  texnik  va  boshqa  vositalar  imkoniyati  yetishmaydi.  Bunday  xolatlarda 

normal ish sharoitini ta’minlash uchun shaxsiy himoya vositalari  qo‘llaniladi. 

Shaxsiy  himoyalanish  vositalari  jamoaviy  himoyalanish  vositalaridan  farq 

qilib, u har bir odamni zararli ta’sirlardan alohida himoyalash vazifasini bajaradi. 

Ishlab  chiqarish  korxonalari  ma’muriyati  ishchi  va  xizmatchilarning  mavjud 

shaxsiy  himoya  vositalardan  samarali  foydalanishlarini,  ish  joyiga  ularsiz 

bormasliklarini  va nosoz  (ishlamaydigan)laridan  foydalanmasligini nazorat  qilishi 

kerak.  

Ishchi  xizmatchilar  shaxsiy  himoya  vositalaridan  foydalanganda  ehtiyotkor 

bo‘lishlari kerak. Shu bilan birga korxona ma’muriyatini o‘z vaqtida shaxsiy himoya 

vositalarini  yuvish,  quritish,  ta’mirlash  yoki  almashtirish  kerakligi  xaqida 

ogohlantirishlari kerak.  

Shaxsiy himoya vositalarining turkumlanishi: 

---

Quyida shaxsiy himoya vositalarining sinflari va turlari keltirilgan: 

1.

 

Maxsus  kiyimlar:  kombinezonlar,  yarim  kombinezonlar,  shimlar, 

kostyumlar, 

xalatlar, 

plashlar 

va 

fartuklar. 

Izolyatsiya 

kostyumlari: 

pnevmokostyumlar, gidroizolyatsiyalovchi kostyumlar va skafandrlar. 

2.

 

Nafas  olish  a’zolarini  himoyalovchi  vositalar:  gazniqob  (protivogaz)lar, 

respiratorlar, pnevmoshlemlar. 

3.

 

Maxsus poyafzallar: etiklar, yarim etiklar, botinkalar. Tufli, kalish va botilar. 

4.

 

Boshni himoyalash vositalari: kaska, shlem, shapka, beret va shlyapalar. 

5.

 

Qo‘lni himoyalash vositalari: qo‘lqoplar, yengcha, barmoqqa kiygichlar. 

6.

 

Yuzni  himoya  qilish  vositalari:  himoyalovchi  maskalar  va  himoyalovchi 

щitlar. 

7.

 

Eshitish  a’zolarini  himoyalovchi  vositalar:  shovqinga  qarshi  shlemlar, 

quloqchin (naushnik) lar, tiqinlar. 

8.

 

Ko‘zni himoyalovchi vositalar: ko‘zoynaklar, щitlar. 

9.

 

Saqlovchi  moslamalar:  saqlovchi  belbog‘lar,  dielektrik  gilamchalar, 

tizzagacha va yelkaga kiygichlar. 

10.

 

Dermatologik himoyalovchi vositalar: kremlar, surgi(maz)lar. pastalar, 

yuvish uchun moddalar.