Namangan muxandislik-pedagogika

n1 n1

1. 
   tenglamani yechish uchun M, M_k yoki M_din larning tezlik orqali ifodalangan mexanik xarakteristikalari malum bo’lishi kerak.
   

M_d= const bo’lgandagi o’tish rejimi. Agar aylantirish va qarshilik momentlari o’zgarmas bo’lsa, dinamik mo ment M_din tezlikka bog’liq bo’lmaydi va o’tish rejimining davo miyligi oson aniqlanadi:
GD²
t1,2= ( ) (n1- n2)G’ Mdin. (6.2)
^1,2 ₃₇₅ ^{1 2 din.}
Ushbu tenglamadan dvigatelni reostat orqali ishga tushirish, bir tezlikdan ikkinchisiga o’tish vaqtini taxminan topishda foydalanish mumkin. Buning uchun dvigatelning o’zgaruvchan momenti o’rtacha o’zgarmas moment bilan almashtiriladi.
GD²
t1,2 q (^^) (n1-n2)/ (Mur-Mk). (6.3)

Masala 1. O’zgarmas tok dvigatelning parametrlari
GD²= 4,1 N - m²; M_nom= 110 N - m; M_k = M_nom bo’lsa, uning tezligini n₁ = 800 aylG’min dan n₂ = 900 aylG’min ga oshirish uchun qancha vaqt kerak? Tezlik reostat orqali boshqariladi va reostat qarshiligi bir pog’onaga kamaytirilganda dvigatelning maksimal aylantirish momenti M_max=170 N-m bo’ladi.
Echish. Dvigatelning o’rtacha aylantirish momenti
Mur= Mmax+ Mnom / 2 = (170 + 110) / 2 = 140 N - m.
Tezlikni 800 ayl/min dan 900 ayl/min ga oshirish uchun ketgan vaqt
t1,2= 4,1(900-800) / 375(140-110) = 0,36 s.
Agar n₁ =0, n₂ = n_nom bo’lsa, (6.3) formuladan dvigatelni ishga tushirish uchun sarflangan vaqtni topish mumkin:
ti.t = GD²nnom / 375 (Mur - Mk).
Masala 2. Dvigatelning parametrlari GD² = 30 N • m², n_nom= 1440 ayl/min, M_nom= 80 N • m, M_k = M_nom, M_max= 160 N • m bo’lsa, dvigatelning ishga tushishi uchun qancha vaqt sarflanadi?
Echish. Dvigatelning o’rtacha momenti
Mur= (Mmax+ Mnom)/ 2 q (160 + 80) / 2 =120 N • m.
Ishga tushirish vaqti
ti.t= 30 • 1440 / 375 (120 - 80) = 2,88 s.
Masala 3. O’zgarmas tok dvigatelning parametrlari GD² = 4,1 N • m², M_nom= 110 N • m, M_k = M_nom bo’lsa, dvigatel tezligini n₁= 900 ayl/min dan n₂= 800 ayl/min ga kamaytirish uchun ketgan vaqtni hisoblang. Reostat qarshiligi bir pog’anaga ko’paytirilganda dvigatelning minimal aylantirish momenti Mmin= 90 N • m bo’ladi.
Echish. Dvigatelning o’rtacha momenti
Mur= Mmin+ Mnom / 2 q (90 + 110) / 2 = 100 N • m.
Tezlikni 900 ayl/min dan 800 ayl/min ga kamaytirish uchun ketgan vaqt:
t = GD²(n1-n2) / 375 (Mur+M_k) = 4,1 (900-800) / 375 (100+110) = 0,052 s.
Elektr tarmog’idan uzilgan dvigatelning qarshilik momenti ta'siri ostida to’xtash vaqti: ttux= GD²nnom/ 375 M_k= 4,1- 900 / 375- 110 = 0,089 s.


Masala 4. Masala 2 shartidagi dvigatelning tezligini nominal qiymatdan nolgacha kamaytirish (to’xtatish) uchun sarflangan vaqtni aniqlang.

ай/нин

1000
Echish. Dvigatelni to’xtatish uchun sarflangan vaqt: ttux= GD²n„om/ 375 • Mk=3 • 1440 / 375 • 80 = 0,144 s.

800

600