Navoiy davlat konchilik instituti kimyo metallurgiya fakulteti «metallurgiya» kafedrasi
Boyitishning sifat miqdor sxemasi jadvali
Download 1,87 Mb.
|
Toshbo'riyev Davlatjon
- Bu sahifa navigatsiya:
- Yanchilgan ruda
Boyitishning sifat miqdor sxemasi jadvali
2.2 Asosiy qurulmalarni tanlash. 2.2.1 YAnchish jarayonida qo‘llaniluvchi jihozlar hisobi. Etalon tegirmoning solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi formuladan topiladi. Tegirmonning ishlab chiqarish unumdorligi (39) formulaga asosan topiladi. Q = (39) Bu erda : V- tegirmon hajmi; -- -0.074 klass bo‘yicha solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi ; --- oxirgi va boshlang‘ich mahsulotdagi 0.074 klassning miqdori ; YAnchish jarayonida qo‘llaniluvchi tegirmonning solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi (40) formula bo‘yicha topiladi. q = qe kk ki kd kt [5] str. 229 bu erda: qe – etalon tegirmonning solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi; kk ki kD – boshlang‘ich mahsulotning kattaligi, yanchiluvchanligi va tegirmon diametri ga tuzatish koeffitsentlari KD= bu erda D, De – loyihalanayotgan va etalon tegirmonning diametri; 0.15 – tegirmon futerovkasining o‘rtacha qalinligi ; kk = (43) Bu erda: m1 – etalon tegirmonning tayyor sinf bo‘yicha nisbiy ishlab chiqarish unumdorligi bo‘yicha tuzatish koeffitsentlari bo‘lib jadvaldan olinadi;
Ruda
1
Maydalash 2 3 Yanchish 4 Tasniflash I 5 6
7 Cho’ktirish 8 9 18 Tasniflash II 13 14
Yanchish Tasniflash III 15 16 17
Quyiltirish Birinchi bosqich yanchish jarayonida qo‘llaniluvchi jihozlarni hisoblash 1- bosqich yanchish jarayonida sanoatda qo‘llaniluvchi etalon tegirmon bu unumdorligi 15t/s (dastlabki ruda tarkibida 10 % -0.074 mm va yanchilgan maxsulot tarkibida 32% -0.074mm) bo‘lgan MMS-21x30 tegirmonidir.
Formulaga ko‘ra etalon tegirmoning solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi q=0.3685 Birinchi bosqich yanchish jarayoni mahsulotning quyidagi kattaligi bo‘yicha olib boriladi.
βisx = 10% βk = 32% Q3 = 4217t/soat kk ni topamiz : m1 va m2 ning miqdorini [5] ning 33-jadvalidan topamiz. m1 = 0,913; m2 = 0,959; kk = Tegirmon o‘rnatishda taqqoslash uchun variantlar keltiramiz: 1) MMS-50x23 2) MMS-70x23 3) MMS-90x30 1. Tegirmonlarni to‘g‘rilash koeffitsentlarini hisoblaymiz ; MMS– 50 x 23 (V = 36,5 m3) KD= q = qe kk ki kd kt =0.3685 * 0.92 * 1.05 * 1.0 *1.577 =0,561 t/m3·ch Q= t/c MMS – 70 x 23 (V = 80 m3) KD= q = qe kk ki kd kt =0.3685 * 0.92 * 1.05 * 1.0 *1,8743 =0.6672 t/m3·ch Q= t/c MMS – 90 x 30 (V = 160 m3)
q = qe kk ki kd kt =0.3685 * 0.92 * 1.05 * 1.0 *2,13 =0,758 t/m3·ch Q= t/c 2 Tegirmonlar sonini aniqlaymiz n = MMS-50x23 n = 4217: 92 = 9,3 ≈ 10 dona. MMS- 70x23 n = 850,3 : 242 = 3,5 ≈ 4 dona. MMS- 90x30 n = 850,3: 551= 1,5≈ 2 dona O‘rnatiluvchi tegirmonlarni elektr dvigateli, og‘irligi(tegirmonni narxini belgilaydi) va ishlab chiqarish unumdorligi zahirasi koeffitsenti bo‘yicha solishtiramiz. 5-jadval MMS tegirmoni o‘rnatilish variantlari taqqosi.
Tegirmonlarning elektr energiya sarfi kamligi va massadagi uncha katta bo‘lmagan farq hisobiga MMS- 90x30 tegirmonidan o‘rnatishga qaror qildik. Birinchi bosqich yanchish uchun MMS- 90x30 tegirmonidan 2 dona o‘rnatamiz[5]. Ikkinchi bosqich yanchish jarayonida qo‘llaniluvchi jihozlarni hisoblash
Formulaga ko‘ra etalon tegirmoning solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi q=1.0254 t/m3·s Hisoblashni berilgan shartlar asosida olib boramiz: βisx = 13%, βk = 80%, Q14 = 485,6 t/soat ki=0.92; kt=1.0 kk ni topamiz : m1 va m2 ning miqdorini [5] ning 33-jadvalidan topamiz. m1 = 0,913; m2 = 0,975;
Tegirmon o‘rnatishda taqqoslash uchun variantlar keltiramiz: 1)MSHS – 45 x 60 2)MSHS – 45 x 80 3) MSHS – 55 x 65 1. Tegirmonlarni to‘g‘rilash koeffitsentlarini va ishlab chiqarish unumdorligini hisoblaymiz ; MSHS – 45 x 60 (V=82m3) KD= q = qe kk ki kd kt =1.0254 * 0.92 * 1.068 * 1.0 *2,32 =2,3375 t/m3·ch Q= t/c MSHS – 45 x 80 (V = 114m3) KD= q = qe kk ki kd kt =1.0254 * 0.92 * 1.068 * 1.0 *2,32 =2,3375 t/m3·ch Q= t/s MSHS – 55 x 65 (V = 141 m3) KD= q = qe kk ki kd kt =1.0254 * 0.92 * 1.068 * 1.0 *2,32 =2,3375 t/m3·ch Q= t/s 2 Tegirmonlar sonini aniqlaymiz n = (44) MSHS – 45 x 60 n = 485,6: 286 = 1,7 ≈ 2 dona. MSHS – 45 x 80 n = 485,6: 398 = 1,22 ≈ 2 dona. MSHS – 55 x 65 n = 485,6 : 492 = 0,98 ≈ 1dona. O‘rnatiluvchi tegirmonlarni elektr dvigateli, og‘irligi(tegirmonni narxini belgilaydi) va ishlab chiqarish unumdorligi zahirasi koeffitsenti bo‘yicha solishtiramiz. 6-jadval MSHS tegirmoni o‘rnatilish variantlari taqqosi.
Tegirmonlarning elektr energiya sarfi kamligi va massadagi uncha katta bo‘lmagan farq hisobiga MSHS – 55 x 65 [5] tegirmonidan o‘rnatishga qaror qildik. Ikkinchi bosqich yanchish uchun MSHS – 55 x 65 tegirmonidan 4 dona o‘rnatamiz[5]. 2.2.2 Tasniflash jarayoni uchun jihozlarni tanlash va hisoblash. Tegirmonlarda yanchilgan mahsulotlarni klassifikatsiyalash uchun kichik gabaritga va yuqori samaradorlikka ega gidrosiklonlardan foydalanish tavsiya qilingan. Bu erda : Kα – konuslik burchagining to‘g‘irlanishi(α – 200 uchun kα=1) V – gidrosiklonning bo‘tana bo‘ycha unumdorligi l/min di – dastlabki bo‘tana kiruvchi nasadka diametri sm ds – sliv chiquvchi nasadkasi diametri sm g – 9.81 H – kiruvchi bo‘tana bosimi kg/sm2 Gidrosiklon o‘rnatishda taqqoslash uchun variantlar keltiramiz 1) GS 380 D = 38, di = 10, ds = 14, H = 0.5 kg/sm2 a = 10 º ;
V = 1855 l/min = 111 m3/ soat 2) GS 1000
V = l/min = 523 m3/ soat 3) GS 500 D = 50, di = 14, ds = 17, H = 0,6 kg/sm2 a = 20 º (Kα=1) ; V = l/min = 173 m3/ soat I-,bosqich tasniflash uchun GS 500 turidagi gidrosiklon tanlaymiz va sonini aniqlaymiz. Hisoblash uchun berilgan ma’lumotlar : VIII = 1162 m3/soat talab etiluvchi hajmiy ishlab chiqarish unumdorligi: n = ta II-,bosqich tasniflash uchun GS 1000 turidagi gidrosiklon tanlaymiz va sonini aniqlaymiz. Hisoblash uchun berilgan ma’lumotlar : VIV = 1755 m3/soat talab etiluvchi hajmiy ishlab chiqarish unumdorligi: n = ta 2.2.3Boyitish jarayonlari uchun jihozlarni tanlash va hisoblash.
Bu erda:
Q – mashina unumdorligi t/soat, B – panjara kengligi m, H – panjara usti maxsuloti balandligi m, v – zarrachalarning panjara yuzasi bo‘ylab tezligi mm/s, ∂ – boyitilayotgan maxsulot zinchligi gr/sm3, µ - panjara osti suvi ko‘tarilganda maxsulotning g‘ovaklanish koeffitsenti bo‘lib qimmatbaxo metallar uchun 0.5 ga teng. YUqoridagi xisob kitoblarga asosan malumotlarni keltiramiz: ∂ = 2.5 t/m3 , µ = 0.5, N = 0,04 m V = 70 mm / sek
Q = 3.6 *1 * 0.04 *70 * 2.5 *0.5 = 12,6 t/s. 2) MOD-2 : B = 2 Q = 3.6 *2 * 0.04 *70 * 2.5 *0.5 = 25,2 t/s Cho‘ktirish mashinalarini sonini aniqlaymiz n = Q9 nMOD-1 = = 49 ta nMOD-1 = = 24ta Osnovnыe texnicheskie xarakteristiki otsadochnыx mashin MOD
Konsentratsion stollarning ishlab chiqarish unumdorligi chiqarish unumdorligi quyidagi formuladan topiladi Bu erda: ∂, ∂1, ∂2 – tegishlicha dastlabki ruda, boyitma va chiqindi ning zinchligi t/m3, dsr – boyitilayotgan ruda tarkibidagi zarrachalarning o‘rtacha diametri mm, F – konsentratsion stolning dekasi yuzasi m2. YUqoridagi xisob kitoblarga asosan malumotlarni keltiramiz: ∂ = 2.5 t/m3 , ∂1 = 19.3 t/m3 , boyitma sifatida sof oltin olingani uchun oltin zinchligini qabul qilamiz, ∂2 = 2.4 t/m3 chiqindini asosini SiO2 tashkil qilgani uchun uning zinchligini chiqindi zichligiga teng deb qabul qilamiz. dsr = 1 mm, birinchi bosqich yanchish jarayonidan zarrachaning maksimal yirikligi 2 mm bo‘lib chiqadi, shu sababli boyitilayotgan zarrachalar o‘rtacha diametrini 1 mm deb qabul qilamiz. Konsentratsion stollarni o‘rnatishda taqqoslash uchun variantlar keltiramiz: 1) SKP 15 : F = 15 m2 Q = 0.1 *2.5 (15*1 ) 0.6 = 6 t/s 2) SKP 22 : F = 22.5 m2 Q = 0.1 *2.5 (22,5*1 ) 0.6 = 7,5 t/s 3) SKP 30 : F = 30 m2 Q = 0.1 *2.5 (30*1 ) 0.6 = 9 t/s Konsentratsion stollarning sonini aniqlaymiz n = I tozalash uchun Q = 121,48 n skp 15 = = 20,24 21 n skp 22 = = 16,2 17 n skp 30 = = 13,49 14 II tozalash uchun Q = 12,15 n skp 15 = = 2 2 n skp 22 = = 1,62 2
O‘rnatish uchun: birinchi bosqich tozalash uchun SKP 30 dan 14 ta va ikkinchi bosqich tozalash uchun SKP 15 dan 2 ta tanlaymiz.
3. HAYOT FAOLIYATI XAVFSIZLIGI QISMI Mehnat muhofazasi ishchilarga, qattiq talab asosida amalga oshiriladigan, xavfsiz va sog‘lom ish sharoiti yaratishga qaratilgan huquqiy, texnik va sanitar chora-tadbirlar majmuini o‘z ichiga oladi. Qonunchilik aktlaridan tashqari, texnika xavfsizligi va ishlab-chiqarish sanitariyasi ham mehnat muhfazasining tarkibiy qismi hisoblanadi. Texnika xavfsizligi ishlab-chiqarishda baxtsiz hodisaga sabab bo‘luvchi va mehnat faoliyatidagilarga ta’sir ko‘rsatuvchi xavfli sanoat faktorlarining oldini oladigan texnik va tashkiliy vositalar tizimidan tashkil topadi. Ishlab-chiqarish sanitariyasi, ishchilarga ta’sir qiluvchi va kasbiy kasalliklarga olib keluvchi zararli ishlab-chiqarish faktorlarini oldini oladigan tashkiliy, gigienik va sanitar texnik tadbirlar va vositalar tizimidan iborat. 3.1 Umumiy xavfsizlik talablari Xizmat ko‘rsatuvchi xodimlar uchun umumiy qoidalar: ishchi xodim yodda tutishi kerakki, texnologik rejim normalari va uskuna va dastgohlar bilan ishlash qo‘llanmasiga rioya qilish – ishlab chiqarish va texnika xavfsizligining asosidir; har bir ishchi ish boshlashdan oldin ish joyining xavfsiz holatda ekanligiga ishonch hosil qilishi, himoya qurilmalari, asboblar, mexanizmlar va ish uchun zarur bo‘lgan moslovchilarning mavjudligi va soz holatda ekanligini tekshirib ko‘rishi lozim; hamma ishchilar baxtsiz hodisa yuz berganda, kasbiy zaharlanishda va elektr toki urganda jabrlanuvchiga birinchi yordam ko‘rsatish bo‘yicha yo‘riqnoma bilan tanishishadi; ishchilarning harakatlanishi faqat ular uchun mo‘ljallangan yo‘laklar, zinalar va maydonlarda mumkin. Quvurlardan, tarnovlardan va boshqa qurilmalardan oshib o‘tish taqiqlanadi; ish holatidagi qurilmani qarovsiz qoldirish taqiqlanadi; ishga faqat maxsus kiyimda tushish lozim, zarur holatlarda, individual himoya vositalaridan foydalanish kerak; barcha elektr jihozlari er o‘tkazgichiga ega bo‘ladi; elektr dvigatellarni ishga tushirish qurilmalari bilan bog‘liq operatsiyalarda dielektrik qo‘lqoplardan foydalaniladi.materiallar, zahira qismlar, jihozlar, va ishlab chiqarish chiqindilarini saqlash uchun maxsus joydlar mo‘jallangan, ish jyini keraksiz jihozlar bilan to‘ldirio‘ga yo‘l qo‘yilmaydi. Bevosita ish joyida chekish yoki oziq ovqat iste’mol qilish taqiqlanadi, faqat belgilangan joyda ruhsat etilgan. Texnik yoki sanoat quvurlaridan suv ichish taqiqlanadi. Ichimlik suvi bilan ta’minlash rahbariyat tomonidan baklarda va maxsus suv idishlarida amalga oshiriladi. Fabrikaning loyihasida quyidagi texnika xavfsizligi chora tadbirlari ko‘rilgan bo‘ladi. Ishlab chiqarish va yordamchi binolarning, fabrika xonalarining va shuningdek, hudud, yo‘llar va ochiq maydonlagi ish joylarining yoritilishi. Mashinalarning va uzatmalarning to‘siq qurilmalari. Binolarning balandli, yo‘laklar va bino oldidagi ayvonlarning normalari. Dastgohlarni ta’mirlash uchun mo‘ljallangan yo‘laklarning minimal kengligi detallar va ehtiyot qismlarning o‘lchamidan tashqari ikki tomonlan 0,6m kengroq olinadi. Ish maydonlari, ko‘prikchalar, yo‘laklar va zinalar, ularning 1 metrdan baland bo‘lmagan alohida va yaxlit qoplamali to‘siqlar bilan ta’minlanishi qo‘l qo‘yish joyigacha 0,15m. Mashina va apparatlar, dastgohlar gabaritlari va devorlar orasidagi masofa normalari: asosiy yo‘laklarda minimal oraliq kamida 1,5m; mashinalar aro o‘tish yo‘laklarida esa kamida 1m, mashina va devorlar orasida esa kamida 0,7m. CHang ushlagich tizim qurilmalari. SHamollatish va zararli gazlarni yo‘qotish. YUk ko‘tarish mexanizmlarini va bosim ostida ishlaydigan idishlardni o‘rnatish va ulardan xavfsiz foydalanish qoidalarining bajarilishi. Bug‘ va issiq suv quvurlarini o‘rnatish va ulardan fydalanish qoidalarining bajarilishi. Ogohlantiruvchi chiroq va iovush signallarining o‘rnatilishi. Belgilangan normalar asosida ishchilarning maxsus forma va individual himoya vositalari bilan ta’minlanishi. Ishlab chiqarish xizmat topshiriqlarini berish. Ishchilarni ishlab chiqarish xavfsizligi va mehnat muhofazasi sohasida o‘z vaqtida tayyorlash va sinovdan o‘tkazish. Sexlarni yong‘in va yong‘in xavfsizligi vositalari va shuningdek, o‘t o‘chirish qurilmalari, dastgohlari va inventarlari bilan ta’minlash. Zaharli kimyoviy moddalardan foydalanish va ularni saqlash qoidalarining bajarilishi. 3.1.1. Ma’danni tashib kelish, qabul qilish va oraliq bunkerlarida xavfsizlik koidalari Ma’danni qabul qilish korpusi (bo‘linmasi) oldidan bunkerlar maydoniga tarkiblar (avtoo‘ziag‘dargichlar, skiplar, osma yo‘lni va h.k.) ning kirishiga ruxsat beruvchi yoki ta’qiqlovchi svetofor o‘rnatilgan bo‘lishi lozim. Ayrim hollarda bunker oldidan o‘rnatilgan va shlagbaum bilan birgalikda ishlaydigan sfetoforning ruxsat beruvchi signali bo‘yicha yuklarni tushirish amalga oshirilishi mumkin. Qabul qiluvchi va yuk bo‘shatiluvchi qurilma va bunkerlarning ish maydonchalari temir yo‘l sostavining kelayotgani to‘g‘risida xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarni ogohlantirishga mo‘ljallangan tovushli va yorug‘lik signalizatsiyasi bilan jihozlangan bo‘lishi lozim. Tarkib kelishi hamda skip ko‘targichlari va osma yo‘llarning ishga tushirilishidan 1,5 - 2 minut oldin signallar beriladi.
Temir yo‘l izlari gabaritlari hamma vaqt sochilgan ma’danlardan va begona narsalardan tozalangan bo‘lishi lozim. Qabul qilish qurilmalariga olib boruvchi yo‘ldagi bunkerlarning qabullash voronkasida ta’mirlash ishlarini o‘tkazishda shlagbaumlar yoki boshqacha usulda bu haqda transport xodimlarini xabardor qilish bilan yo‘l yopiq bo‘lishi shart. Poezdlar tarkibi qabul qilish qurilmalari maydonidan chiqarilgan bo‘lishlari kerak. Qabul qilish qurilmasi ikkita va undan ortiq bo‘lgan holda ta’mirlash ishlarini olib borish uchun ularning bittasida mahalliy sharoitlardan kelib chiqib maxsus xavfsizlik choralari ishlaab chiqilgan va korxona rahbari ( rahbar o‘rinbosari - bosh muhandis) tomonidan tasdiqlangan bo‘lishi lozim. Bunkerning qabullash qismi va ta’minlab turuvchi hamda yiriklatib maydalagich maydonlari oralig‘ida aloqa ta’minlangan bo‘lishi lozim (telefon, balaand ovozli, yorug‘lik bilan va h.k.). Qabullash qurilmalarining yuklash teshiklari yon tomonlardan va bo‘shatishga qarama qarshi tomondan mustahkam suyanchiqlar bilan to‘silgan bo‘lishi lozim. Bo‘shatish ikki tomonlama bo‘lganda to‘siqlar yon tomonlardan qilinadi. Bunkerlarning qabullash maydonchalari va mahsulotlarni yuklab jo‘natish maydoni chang ko‘tarilishi holatida chang bosishning samralai vositalaari bilan ta’minlangan bo‘lishlari lozim (chang tutish vositalari). YUk tushirish lyuklarining ochiq holatida qabullash bunkerlarini yuklash, bunkerlarni bo‘shatishda esa tushirish zonasida xizmat ko‘rsatish xodimlarining bo‘lishi ta’qiqlanadi. Svodlarni, bunkerlarda ilinib qolgan ma’danni bartaraf etish va uni shurovka qilish maxsus moslama va qurilmalar yordamida ruxsat etiladi (elektrovibratorlar, havo qurilmalari, suv bilan yuvish va h.k.). Bu maqsadda odamlarni bunker ichiga tushirish man etiladi. Oraliq bunkerlar, agarda ular o‘za ag‘dargich aravachalar bilan to‘ldirilmaydigan bo‘lsalar, to‘shamalar bilan jihozlangan bo‘lishlari lozim. O‘zi ag‘dargich aravachalarni yoki reversiv konveyerlarni qo‘llagan holda yuklash teshiklari eni 200x200mm dan ortiq bo‘lmagan teshikli panjaralar bilan yopilgan yoki balandligi 1 m dan kam bo‘lmagan to‘siqlarga ega bo‘lishlari lozim. Konveryer transportini qayta yuklash joylaridagi bunkerlarda ham xuddi shunday to‘siqlar yoki panjaralar o‘rnatilgan bo‘lishlari lozim. Ko‘zdan kechirish yoki ta’mirlash o‘tkazish uchun qabullash voronkalari (bunkerlariga) odamlarning kirishi bilan bog‘liq ishlarning xavfsizligini ta’minlash maqsadida naryad-ruxsatnoma va ishlarning tashkil etish loyihasi tuziladi, shuningdek quyidagi talablarning bajarilishi shart: a) ushbu uchastkadagi bunkerlar, ularning konstruksiyalari, buunker usti maydonchalariva temir yo‘llar materialdan to‘liq tozalangan va shamollatilgan bo‘lishlari lozim. Bundan tashqari bunker havo muhitining ahvoli nazoratda bo‘lishi shart;
v) oraliq bunkerlar qabullash va tashish qurilmalarining ish maydonlarida va bunker zatvorlari mexanizmlari yonida bunker ichida ish olib borilayotganini ko‘rsatuvchi ogohlantiruvchi belgilar o‘rnatilgan bo‘lishi lozim; g) odamlarni bunkerga kiritish oldidan yuklash va tushirish pitatellari to‘xtatilagan, o‘chirilgan va ularga : “ Ulanmasin! Odamlar ishlamoqda!” degan plakatlar osilgan bo‘lishi, shuningdek elektr sxemalar bo‘laklarga ajratilgan va birkali tizim talablarini hisobga olgan holda ulardan oldingi va keyingi texnologik jihozlarning yuritmalari toksizlantirilgan bo‘lishi lozim; d) ish olib borilayotgan bunkerlar ichiga narsalarning tushib ketishiga yo‘l qo‘ymaslikning iloji bo‘lmaganida bunkerda ishlayotgan odamlarning shikastlanmasliklari uchun usti ishonchli ravishda yopilgan bo‘lishi lozim; e) bunkerda ishlaganda brigadagi kishilar 3 tadan kam bo‘lmasligi va ulardan ikkitasi bunker usti qismida bo‘lishlari lozim; j) ta’mirlashni bajarayotgan ishchilar saqlovchi poyaslar ega bo‘lishlari va ular mustahkam tayanchga mahkamlangan bo‘lishi lozim. Ishlar bajarilayotgan vaqtda tros yoki arqon bunker usti qismidagi dubler tomonidan ushlab turilishi lozim. Saqlash poyaslari va asrash arqonlari ishlatilish vaqtida har 6 oyda kamida bir marta 2250 kN statik yuk ostida 5 min. davomida sinab ko‘rilishi va oxirgi tekshirish haqidagi tamg‘aga ega bo‘lishlari zarur. z) saqlash poyasining trosi yoki arqonini temir yo‘l izlariga, chelnok konveyerlarining va tushirish aravachalarining ramalariga, shuningdek boshqa jihozga mahkamlash man qilinadi; i) bunkerlarda ishlayotgan odamlarga xavf tug‘ilganda ularni zudlik bilan ishlash zonasidan olib chiqish lozim bo‘ladi; k) bunker ishida ishlaganda yoritish uchun 12V dan yuqori kuchlanishga ega bo‘lmagan ko‘chma lampalardan foydalanmoq lozim 64. Qabullash, oraliq va akkumulyasiyalash bunkerlarida portlatish ishlarini bajarishga faqatgina amaldagi qonunlarda belgilangan tartibga muvofiq ruxsat etiladi. 3.1.2. Maydalash jarayonida xavfsizlik Qoidalari Ma’danni maydalagichga kelishi va uning ishlashini kuzatuvchi operatorning ishlash maydoni maydalagichdan maydonchaga ma’dan bo‘lakchalarini otilib chiqishlariga yo‘l qo‘ymaslik uchun panjarasimon metall to‘siqlarga ega bo‘lishlari lozim. Ma’danning katta bo‘laklari maydalagichning ish fazosida tiqilib qolganda ular maxsus moslamaga ega bo‘lgan ko‘tarish vositalari yordamida olib tashlanishi lozim. Ularni qo‘l bilan olib tashlash hamda bolg‘a yoki kuvaldalar bilan bo‘laklash man qilinadi. Maydalagichga tushib qolgan metallni kesib tashlash naryad-ruxsatnoma bo‘yicha texnik nazorat xodimi kuzatuvi ostida amalga oshirilishi lozim. Maydalagichlarning ish fazosiga odamlarni tushirishda ushbu Qoidalar 435 – bandining talablariga amal qilinishi, saqlash poyaslarini qo‘llash va maydalagichlarning yuklash teshiklari ustidan begona narsalarning to‘satdan tushib ketishidan odamlarni asrab qoluvchi vaqtinchalik to‘shamalarning qilinishi shart. YUklar ko‘pligi tufayli maydalagichlarning avariya holatidagi to‘xtab qolishida uni bo‘shatish va ishga tushirish fabrika rahbari (o‘rinbosari - bosh muhandis) tomonidan tasdiqlangan maxsus ishlab chiqilgan yo‘riqnomalar bo‘yicha amalga oshiriladi. Vibratsion groxotlar joylashtiriladigan yopilmalar va maydonchalar jihozlarni ishlatishda yuzaga keladigan vibratsiyaga chidamlilik va titrashni yutishga hisoblangan bo‘lishlari lozim. Groxot va maydalagichlarda ma’danning to‘satdagi bo‘laklaridan odamlarni himoya qilish uchun quyidagi himoya moslamalari ko‘zda tutilgan bo‘lishlari lozim: a) konussimon maydalagichchlar uchun – bo‘laklar ostida ishlovchi 1 bosqich yirik maydalash maydalagichlardan tashqarilari yopiq olib qo‘yilishi mumkin bo‘lgan to‘siqlar; b) shekali maydalagichlar uchun – balandligi 1m dan kam bo‘lmagan soyabonli yopiq yonlama to‘siqlar. Ishlab turgan ta’minlagich va groxotlarning yuklash tushirish teshiklarda, ma’danni groxotga etkazib beruvchi ta’minlagichlarning chiqish teshiklarida shurovka qilish faqatgina maxsus moslama va qurilmalar bo‘lgandagina yo‘l qo‘yiladi. Groxotlarning yuk tushirish voronkalarini qo‘lda tozalash va ularga odamlarni tushishi faqatgina ushbu Qoidalarning 63-bandiga amal qilinganidagina yo‘l qo‘yiladi. Bunda groxotlarning elektr dvigatellari birka tizimining talablariga muvofiq o‘chirilgan bo‘lishlari, va ishga tushirish qurilmalarida: “Ulanmasin! Odamlar ishlamoqda” degan ogohlantiruvchi plakatlar osilgan bo‘lishi lozim. Elektrvibropitatellarni ishlab turgan vaqtida ularning lotoklarini tozalash , ptatel bortlarida turish, ularga tegish hamda vibroprivod zazorlarini tozalash man etiladi. Kulachokli, gorizotal va vertikal bolg‘ali maydalagichlar korpus ochiq holda maydalagichni ishga tushirishga yo‘l qo‘ymaydigan blokirovkaga ega bo‘lishi lozim. Qopqog‘ining og‘irligi 50kg dan katta bo‘lgan kulachokli va gorizontal bolg‘ali maydalagichlar korpusini ochish va yopish mexanizatsiyalashgan usulda amalga oshirilishi lozim. Maydalanganda portlash ehtimoli bo‘lgan chang ajratadigan ma’danlarni maydalash changni portlashga yo‘l qo‘ymaydigan tadbirlarni bajarib amalga oshirilishi lozim. O‘rtacha va mayda maydalagichlarga metall tushishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun ularni ta’minlab turuvchi lentali konveyerlar metall izlagichlar, ajratgichlar, magnitli shaybalar va boshqa maxsus moslamalar bilan jihozlangan bo‘lishlari lozim.
Tegirmon ichida ishlashga ushbu Qoidalarning 424-bandi talablarini bajargandan keyin texnik nazorat xodimi yoki naryad-ruxsatnoma bo‘yicha brigadir ko‘zatuvida ruxsat etiladi. Tegirmonning lyuki pastki holatda qopqoq boltlarini echish yoki ularni bo‘shatish, shuningdek ulitkasimon pitatelning kojuxi boltlarini tortish tegirmon ishlaab turganda man qilinadi. Sharlar konteynerlarga yuklanayotgan vaqtda yuklash joyi to‘silgan va “Xavfli” degan plakat osib qo‘yilgan bo‘lishi lozim. Konteynerni ko‘tarish paytida odamlar undan xavfsiz masofada turishlari kerak. SHarlar konteynerga uning bortidan 100mm pastroq qilib yuklanadi. Sterjenlarni yuklash bo‘yicha sharsimon pitatellar va mexanizmlardan foydalanilgan holda ularni xavfsiz ishlashi tartibini belgilaydigan maxsus yo‘riqnomalar ishlab chiqilishi lozim. Tasniflagichlarga xizmat ko‘rsatilishiuchun ish maydonchalari tasniflagich vannasi borti balandligidan kamida 600mm pastroq qilib joylashtirilishi lozim. Tasniflagichlar vannasiga qarama-qarshi tomondagi ish maydonchalarini balandligi 1000mm bo‘lgan metall suyanchiqlar bilan jihozlanadi. Tasniflagichlarda spiral yoki reykalarni aylantirish va ko‘tarish mexanizmlarga xavfsiz xizmat ko‘rsatilishi uchun suyanchiqli ko‘prikchalar (maydonchalar), shuningdek ushbu Qoidalar talablariga muvofiq yuritma elementlarining to‘siqlari bo‘lishi lozim.
Norma bo‘yicha, dastlabki o‘t o‘chirish vositalariga 11 qo‘l o‘t o‘chirgichlari kiradi: OU-2, OU-5, OU-8 va shuningdek, 45 ko‘pikli o‘t o‘chirgichlar va 22 sig‘imi 0,2 m3 dan bo‘lgan suvli baklar va 11 dona chelak. Xo‘jalik ichimlik suv quvurlari bilan birikib ketadigan yong‘inga qarshi suv ta’minoti oldindan tayyorlangan bo‘ladi. Fabrikadagi yong‘in profilaktikasining asosiy vazifasi yong‘in xavfsizligini ta’minlovchi chora-tadbirlar majmuini o‘tkazishdan iboratdir. Kundalik yong‘in profilaktika ishlarini yong‘in xavfsizligi uchun javobgar bo‘lgan shaxslar, texnik yong‘in komissiyasi a’zolari amalga oshirishadi. YOng‘inga qarshi tartibni saqlash, yong‘inga qarshi dastgog‘lar va inventardan to‘g‘ri foydalanish uchun o‘sha joyga biriktirilgan odam javobgar bo‘ladi. Xodimni ishga rasmiylashtirish davrida xodimlar yong‘in xavfsizligi me’yorlari to‘g‘risidagi dastlabki yong‘inga qarshi yo‘riqnomani o‘tishadi. YOng‘inni nazorat qilish davlat yong‘in nazorati orqali amalga oshiriladi. Fabrikada xizmat ko‘rsatuvchi yong‘in topshirig‘i va korxona kommututorini bog‘lovchi telefon xizmati bo‘ladi. Korxona maydonlarida yong‘inga qarshi quvur tarmoqlari loyihalashtirilgan bo‘ladi. YOng‘in gidrantlari yo‘l bo‘ylab bir biridan 150 metr masofada, bino devoriga 5m dan yaqin bo‘lmagan joylarda va chorraxalarga yaqin joylarda o‘tish tomonodan 2m dan uzoq bo‘lmagan masofada joylashtiriladi. Ishlab chiqarish xizmatidagi yo‘llar o‘t o‘chirish xizmati avtomobillari uchun yaroqli bo‘ladi. 3.2 Fuqaro muxofazasi 3.2.1 Fabrikaning joylashishi
3.2.2. Ishlab chiqarish binolarining iqlimi Bino mikroiqlimi - bino ichining mikroiqlimi bo‘lib hisoblanadi. U inson tanasi harorati, namlik, havo harakatining tezligi va shuningdek, tashqi atrof-muhit haroratiga bog‘liq bo‘ladi. Ishchi zonadagi havoning holatini aniqlaydigan metereologik sharoitlar, temperatura, namlik, havo harakati texligi bilan xarakterlanadi, bunda bajarilayotgan ishning davomiyligi va yil fasllari inobatga olinadi. O‘rtacha davomiylikdagi ishlar kategoriyasi uchun optimal harorat yilning sovuq davrlarida 17-190C, issiq davrlarda esa 20-220C, havo harakatining tezligi, yilning sovuq davrlarida 0,3 m/s ko‘p emas, issiq davrlarda esa 0,4 m/s; har qanday holatda ham nisbiy namlik 40-60% bo‘ladi. Yilnig sovuq va o‘zgaruvchan davrlarida, gravitatsiya bo‘limida, isitish tizimi va havoni bir joyga to‘plab beradigan ventelyasiya qo‘llanilganda doimiy ish joylarida, bir vaqtning o‘zida harorat 20S ga ko‘tarilganda havo harakatining tezligi 0,7 m/s gacha bo‘lishiga ruhsat etiladi. II b kategoriyadagi ish joyi uchun mumkin bo‘lgan mikroklimat sharoitlari: havo harorati 15-200C, nisbiy namlik 75% dan kam havo harakatining tezligi 0,4 m/s. Asosiy binoda normal ish sharoitlarini yaratish uchun maydalash va filtrlash bo‘limlarida pas bosimli bo‘g‘ qozonli isitish tizimi o‘rnatiladi. Ishlab chiqarishda ifloslanish darajasi yuqori bo‘lgani uchun ishchilarning har sutkada yuvinishlari ta’minlanadi. Issiq suv ta’minoti suv qozonidan keladi. Fabrikaning suv ta’minoti shahar suv quvurlari orqali amalga oshiriladi. O‘t o‘chirish ehtiyojlari uchun 400 m3 hajmdagi suv rezervuari va bir vaqtning o‘zida shahar suv ta’minot quvuridan ham foydalaniladi. Boshqarma binosi ventelyasiyasi mexanik qo‘zg‘atishli qilib loyihalashtiriladi. Toza havo havo berish shkaflari orqali amalga oshiriladi. CHangga qarshi chang chiqaradigan dastgohlar ostidan kojux bilan qoplanadi, va so‘rish uchun mo‘ljallangan qisqa trubkalar bilan jihozlangan bo‘ladi. 3.2.3. Inson organizmiga ta’sir darajasiga qarab zararli moddalarning sinflanishi Zararli modda – bu inson organizmi bilan ta’sirlashganda ishlab chiqarish jarohatlari, kasbiy kasalliklar yoki ish vaqtida va boshqa yashash davrida, shuningdek kelajak avlod organizmida o‘zgarishga sabab bo‘ladigan moddalar. Sanitar normalar orqali zararli moddalaring ish zonasi havosidagi ruhsat etilgan miqdori (PDK) tasdiqlangan. PDK ularning maksimal ruhsat etilgan miqdori bo‘lib hisoblanadi va ularni oshirishga yo‘l qo‘yilmaydi. Ohak kukun holatida shilliq qavatlarni qo‘zg‘atadi, natijada, aksirish va yo‘talni keltirib chiqaradi. So‘ndirilmagan ohak teriga tushganda kuyishadi. Himoya vositasi sifatida respirator, himoya ko‘zoynagidan foydalanishadi. PDK 6 mg/mz ni tashkil etadi.
Zararli moddalar bilan ishlaydigan hamma xodimlar xavfsizlik qoidalariga o‘qitilishi va zararli moddalarning dastlabki ta’sir belgilarini bilishlari zarur. SHuningdek, o‘ziga va bir biriga birinchi yordam ko‘rsata olishlari kerak. Moddalarning konsentratsiyasi yuqori bo‘lgan atmosferada yolg‘iz ishlash taqiqlanadi. Ishlab-chiqarish changlari bilan kurash mehnat gigienasining eng asosiy vazifalaridan biridir, chunki changlar ko‘pchilik ishchilarga ta’sir qilishi mumkin. CHang asosiy ishlab-chikarish zararli faktori bo‘lib hisoblanadi. CHangni yutish o‘ziga xos kasalliklarga (pnevmokonioz) olib kelishi mumkin. Laringit, bronxit, pnevmoniya va teri kasalliklarining kelib chiqishiga imkon yaratadi. Ma’lum sharoitlarda changlar portlashiga ham olib kelishi mumkin. CHangdan individual himoya vositasi sifatida respiratorlar, ko‘zoynaklar va changga qarshi maxsus kiyimlardan foydalanidadi. 3.2.4. Shovqin va tebranishlardan himoyalash SHovqin deb, insonda yoqimsiz sub’ektiv hislarni keltirib chiqaradigan har xil, darajasi va tovush chastotasi bo‘yicha tartibsiz tovushlar jamlanmasiga aytiladi. GOST ga asosan spektral xarakteriga asosan shovqinlar: uzluksiz spektrli bir oktavadan ko‘p bo‘lgan tonli, keng diapazonli, ularning spektrida eshitish mumkin bo‘lgan diskret tonlar bo‘ladi. Vaqt xarakteristikalari bo‘yicha shovqin quyidagi turlarga bo‘linadi: doimiy, tovush darajasi 8 soatlik ish kunida 5 dB dan ko‘p o‘zgarishga ega emas; doimiy bo‘lmagan, tovush darajasi ish kuni davomida 5 dB dan kup o‘zgaradigan. Gravitatsiya bo‘linmasida shovqin doimiy bo‘ladi. Ish joyidagi shovqin xarakteristikasi tovush bosimining oktava chiziqlaridagi o‘rta geometrik chastotali darajasi bo‘lib hisoblanadi. Ularning keng chiziqlardagi mumkin bo‘lgan shovqin darajasi 3.1 jadvalda keltirilgan. Ventelyasion quoilmalar chiqaradigan shovqin bosimining darajasi quyida ko‘rsatilganlardan 5 dB dan oshmasligi kerak. Jadval 3.1- Ruhsat etilgan shovqin va tovush bosimi darajalari
Insonning eshitish diapazoni tahminan 130 dB, 140 dB shovqinga odam chidolmaydi. 80 dB dan yuqori bo‘lgan shovqinlar vaqtinchalik ish qobiliyatining yo‘qolishiga va eshitish qobiliyatining susayishiga olib keladi. SHovqinning insonga doimiy ta’siri eshitish organlari va markaziy nerv sistemasiga yomon ta’sir qiladi. SHovqinning zararli ta’siri bilan kurashish maqsadida quyidagi choralar kiritilmoqda: Avtomatlashtirish va mexanizatsiyalao‘, masofadan boshqarish, shovqin bo‘lmagan joydan turib mashinaning ishini kuzatishi mumkin bo‘ladi. Bunday himoya qurilmalari sifatida binolarda tovush yutuvchi to‘siqlar, qoplamalar va boshqalar o‘rnatiladi. 3.2.5. Binolarni yoritish Gravitatsiya bo‘linmasida normal ish sharoitini ta’minlash maqsadida odamlar va transport o‘tish joylarida sun’iy yoritish hisil qilinadi; Navbatchi yoritish ishchi yoritish o‘chganida ishga tushadi, shuningdek, yaqinida ishlayotgan odamlar uchun xavfli bo‘lgan dastgohlar joylashgan joylarda odamlarni evakuatsiya qilish uchun avariyali yoritish mavjud. Odamlarni evakuatsiya qilish uchun avariyali yoritish umumiy yoritish tarmog‘idan mustaqil tarmoqqa ulangan bo‘ladi. Lyuminessent lampalardan foydalanilganda yoritilganlik 150 lk dan kam bo‘lmasligi kerak va cho‘g‘lanma lampalarda esa gravitatsiya bo‘linmasida, umumiy va kombinatsiyalashgan yoritishda yoritilganlik 75 lk dan kam bo‘lmasligi kerak. Tabiiy yoritishda KEO 0,3% deb qabul qilamiz va ko‘shma yoritishda esa KEO 0,2%. Avariyali yoritish ish joylarida ishni davom ettirishni ta’minlash uchun yorqinlik darajasi normadagidan 5% dan qo‘proqqa kam bo‘lmasligi kerak. Odamlarning bo‘linmadan evakuatsion chiqishida avariyali yoritish asosiy yo‘laklar pollarida va zinalarda 0,5 lk dan kam bo‘lmasligi kerak. 3.3 Atrof muhit muhofazasi 3.3.1 Atmosferaga chiqadigan chiqindilarni kamaytirish bo‘yicha chora-tadbirlar Loyihalashtirilayotgan oltin ishlab chiqarish fabrikalari ob’ektlarini ekspluatatsiya qilishda atmosferani ifloslantiradigan moddalar chiqishini kamaytirish maqsadida quyidagi chora tadbirlar ko‘riladi: 1) rudani konveyerdan konusga ag‘darganda chang ko‘tarilishini kamaytirish uchun chodir shaklidagi konusni yopish qurilmasi o‘rnatiladi. 2) yirik maydalash korpusidagi texnologik dastgohdan chiqadigan havoni changdan tozalash uchun gaz tozalash qurilmasidan (siklon SN-15) foydalaniladi Xulosa
Oltin tarkibli oksidli rudalarni gravitatsiya usulida boyitishda asosiy 2 ta boyitish dastgohlaridan foydalandim. Dastlab cho’ktirish mashinasida boyitdim so’ngra 2-bosqichli konsentratsion stolda tozalash amalga oshirdim. Cho’ktirish mashinasidan chiqan boyitmaning chiqishi 20 % va boyitmaga Au ning boyitmaga ajralishi 60% ga teng bo’ldi. Dastlabki tozalashda boyitma chiqishi 2% va boyitmaga Au ning boyitmaga ajralishi 30% ga teng bo’ldi. 2- bosqich tozalashda boyitmada chiqish 0.05% va boyitmaga Au ning boyitmaga ajralish 25% ga teng bo’ldi. Birinchi konsentratsion stolda 309.6 gr/s boyitma oldim. Ikkinchi konsentratsion stolda esa 258 gr/s boyitma oldim.
2. I.K. Umarova. «Foydali qazilmalarni boyitish texnologiyasi». Toshkent, 2013. 3. I.K.Umarova, G.Q.Solijanova. «Foydali qazilmalarni qayta ishlash va boyitish». Toshkent, 2009. 4. V.D.Samыgin i dr. «Osnovы obogaщeniya poleznыx islopaemыx» Moskva «Alteks». 2003. 5. V.M. Avdoxin. «Osnovы obogaщeniya poleznыx iskopaemыx». Uchebnik - M.: MGGU, 2006. 6. S.I.Polkin, e.V.Adamov. «Obogaщenie rud svetnыx metallov». M. «Nedra» 1983. 7. «Spravochnik po proektirovaniyu rudnыx obogatitelnыx fabrik». M. «Nedra» 2002. 8. «Spravochnik po proektirovaniyu rudnыx obogatitelnыx fabrik». M. «Nedra» 2003. 9. V.N.SHoxin, A.G.Lopatin. «Gravitatsionnыe metodы obogaщeniya». Uchebnik. M.: Nedra. 1993. 10. A.A.Abramov. «Flotatsionnыe metodы obogaщeniya». Uchebnik. M., Nedra, 1984. 383 s. 11. V.L.Egorov. «Magnitnыe, elektricheskie i spetsialnыe metodы obogaщeniya rud». M.: Nedra, 1977. 12. S.A.Abdurahmonov. «Gidrometallurgiya jarayonlari nazariyasi va dastgohlari». Navoiy, NDKI, 2001. 13. V.V.Glembotskiy. «Flotatsionnыe metodы obogaщeniya». M.: Nedra, 1981. 14. S.I.Mitrofanov, L.A.Barskiy, V.D.Samыgin «Issledovanie poleznыx iskopaemыx na obogatimost». M.: Nedra. 1984. 15. «Spravochnik po obogaщeniyu rud». M.: Nedra. 1985. 16. K.A. Razumov, V.A.Perov. «Proektirovanie obogatitelnыx fabrik». M.: Nedra. 1982. 17. B.A. Stepanov. «Raschyotы texnologicheskix sxem zolotoizvlekatelnыx zavodov i vыbor oborudovaniya». Uchebnoe posobie. Tashkent, TGTU. 2001. 18. L.YA.SHubov, M.E.Stavrovskiy, D.V. SHexerev. «Texnologiya otxodov megapolisa». M: Alteks. 2002. 19. V.A.Bocharov, V.A. Ignatkina. «Texnologiya obogaщeniya zolotosoderjaщix rud i rossipey». CHast I. Obogaщeniya zolotosoderjaщego sыrya. Moskva, «Ucheba» 2003. 20. G.G.CHuyanov. «Obezvojivanie, pыleulavlivanie i oxrana okrujayuщey sredы». Uchebnik dlya vuzov. M. Nedra -1987. 260s. Download 1,87 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish