Nazariy mexanika fani bo’yicha ma’ruza

Nazariy mexanika fani bo’yicha ma’ruza

5130200 – Amaliy matematika va informatika ta’lim yo’nalishi bakalavr talabalari uchun

Nazariy va amaliy mexanika kafedrasi
Samarqand - 2021
O’zbekiston Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi
Samarqand davlat universiteti
1
ω
R
x
y
z
x
y
z
R1
R2
ω1
ω2
2
v
Muallif: katta o’qituvchi F.Kasimova
OʻTGAN DARSNI TAKRORLASH UCHUN SINOV SAVOLLARI:
OʻTGAN 4-MA’RUZA: QATTIQ JISMNING TEKIS-PARALLEL HARAKATI
.
2
1.Qattiq jismning qanday harakatiga ilgarilanma harakat deyiladi?
2.Ilgarilanma harakatdagi qattiq jism nuqtalarining tezlik tezlanishlari qanday bo`ladi?
3.Qattiq jismning qanday harakatiga qo`zg`almas o`q atrofida aylanma harakat deyiladi?
4.Aylanma harakatdagi qattiq jismning burchak tezligi va burchak tezlanishi deganda nimani tushunasiz?
5.Burchak tezlik va burchak tezlanish vektorlari qanday yo`nalgan bo`ladi?
5- MA’RUZA:
QATTIQ JISM HARAKATINING UMUMIY HOLI.JISM HARAKATINI ILGARILANMA VA AYLANMA HARAKATLARGA YOYISH.BURCHAK TEZLIKNING QUTB TANLANISHIGA BOG’LIQ EMASLIGI
DARS REJASI:
3

• 1. Qattiq jismning ilgarilanma va qo`zg`almas o`q
• atrofidagi aylanma harakati.
• 2. Asosiy tushunchalar va ta’riflar. Mexanik sistema
• va qattiq jismning erkinlik darajasi.
• 3. Tekis shakl nuqtalarining tezlanishlari

4. Mavzuga oid masalalar.

Mustaqil ishlash uchun savollar.
1.Qattiq jismning qanday harakatiga ilgarilanma harakat deyiladi?
2.Ilgarilanma harakatdagi qattiq jism nuqtalarining tezlik tezlanishlari qanday bo`ladi?
3.Qattiq jismning qanday harakatiga qo`zg`almas o`q atrofida aylanma harakat deyiladi?
4.Aylanma harakatdagi qattiq jismning burchak tezligi va burchak tezlanishi deganda nimani tushunasiz?
5.Burchak tezlik va burchak tezlanish vektorlari qanday yo`nalgan bo`ladi?
6.Qattiq jism nuqtasing tezligi qanday topiladi?
7.Qattiq jism nuqtasining tezlanishi nimaga teng?
8.Qattiq jism nuqtasining urinma, normal va to`la tezlanish vektorlari qanday yo`nalgan?
6-ma’ruza
17
Adabiyotlar:

• Яблонский А.А. Курс теоретической механики. Ч.1. М.: Высшая школа. 1977 г. 368 с.
• Тарг С.М. Краткий курс теоретической механики. М.: Высшая школа. 1986 г. 416 с.
• Мещерский И.В. Назарий механикадан масалалар тўплами. Тошкент, Ўқитувчи, 1989. 472 б.
• Сборник заданий для курсовых работ /Под ред. А.А. Яблонского. М.:Высшая школа. 1985 г. 366 с.
• Т.Рашидов, Ш.Шозиётов, Қ.Б.Мўминов. Назарий механика асослари. Тошкент, Ўқитувчи, 1990. 584 б.
• Ўразбоев М.Т., Назарий механика асосий курси. - Т.: «Ўқитувчи» 1961 й.
• To’rayev X.T., Tilavov A. Nazariy mexanika. Statika va kinematika – Toshkent. 2011 y.
• Sh.A. Shoobidov, X. N. Habibullayeva, F.D. Fayzullayeva. , Nazariy mexanika .Toshkent “Yangi asr avlaodi” 2008y.
• O.E. Kepe., “Nazariy maxanika fanidan qisqa masalalar to’plami”. Yangi asir avlodi,

2008 y.

6-ma’ruza
18