Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
602 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
Гностик компонент (грекчадан гнозис — билиш) педагог билимлари соҳасига 
тааллуқли, у ўз ичига қуйидагиларни “1) ўз фаолияти объектини (таълим олувчининг); 2) 
мазкур фаолият амалга ошириладиган мазмун, воситалар, шакллар ва методларни; 3) ўз 
шахсининг афзалликлари ва камчиликлари ҳамда онгли такомиллашиш мақсадидаги 
фаолиятни ўрганиш»ни киритади. 
1. Лойиҳалаш компоненти ўз ичига таълим ва тарбиянинг истиқболли вазифалари, 
шунингдек уларга эришиш стратегиялари ва усуллари тўғрисидаги тасаввурлар. 
2. Конструктив компонент – бу педагог томонидан ўз фаолиятини ва таълим ҳамда 
тарбиянинг яқин мақсадларини инобатга олиб ўқувчиларнинг фаолликларини (дарс, 
машғулот, машғулотлар цикли) кострукциялаш хусусиятлари. Ўқитувчининг конструктив 
фаолияти ўз ичига “лойиҳалаш: 1) бўлажак фаолият мазмунини (дарслар, синфдан ташқари 
тадбирлар), 2) ўз ҳатти-ҳаракатларининг тизими ва изчиллигини (ўқитувчи нимани, қандай 
кетма-кетликда бажариши керак), 3) ўқувчилар ҳатти-ҳаракатларининг тизими ва изчиллиги 
(бутун жамоа, ундаги алоҳида гуруҳлар ва алоҳида ўқувчиларнинг уларнинг хусусиятларига 
кўра)”. 
3. Ташкилий компонент педагогнинг лойиҳалаш ва конструктив режаларини 
амалиётда амалга ошириш ҳисобланади. Мазкур фаолият қуйидаги жиҳатларни киритади: 
«1) ўз нутқини ташкил этиш (ҳикоя, суҳбат, маъруза); 2) ўз хулқини ташкил этиш (ҳақиқий 
фаолият шароитларида педагогик ҳатти-ҳаракатлар) ва 3) ўқитувчига ўз фаолиятининг яқин 
ва якуний мақсадларини амалга оширишга имкон берувчи тизим ва кетма-кетликда болалар 
ҳатти-ҳаракатлар ва хулқлари, уларнинг фаолиятларини ташкил этиш (жамоавий, гуруҳли ва 
индивидуал)».
4. Коммуникатив компонент — бу ўқитувчининг коммуникатив фаолияти 
хусусиятлари, унинг ўқувчилар билан ўзаро муносабатларининг ўзига хослиги. Урғу 
дидактик 
мақсадларга 
эришишга 
йўналтирилган 
(тарбиявий 
ва 
таълимий) 
коммуникациянинг педагогик фаолият самарадорлиги билан алоқадорлигига берилади. 
Янги ахборот технологияларидан кенг фойдаланиш педагогик фаолиятнинг юқорида 
санаб ўтилган компонентларини амалга оширишнинг ўзига хосликларининг юзага келишига 
олиб келади. Ахборот компетентлик структурасига педагогик фаолиятнинг ҳар бир 
компонентларини таълимда янги ахборот технологияларидан фойдаланиш шароитларида 
янгича тўлдириш киритилиши керак. Шу тариқа, бошланғич синф ўқитувчиси ахборот 
компетентлигининг махсус компонентларини танлашни компетентликнинг ҳар бир 
танланадиган компонентининг педагогик фаолиятнинг у ёки бу компонентига мослиги 
мезони бўйича амалга ошириш мақсадга мувофиқ.
Бошланғич синф ўқитувчиси ахборот компетентлигининг махсус компонентлари 
мажмуини кейинги ўринларда бошланғич синф ўқитувчисининг махсус ахборот