Nizomiy nomidagi Toshkeny Davlat Pedagogika Universitetining “Amaliy psoxologiya” fakul’teti 202 guruh talabasi Mnasurova Go’zalning “Dinshunoslik” fanidan bajargan mustaqil ishi. Mavzu: Hanafiylikdagi bag’rikenglik g’oyalari

Fatvoni kim so‘raydi va kimdan so‘raladi?

Diniy ilmga ega bo‘lmagan, Qur'oni karim, hadisi shariflarni ko‘rib yoki biror bir shar'iy masala kitoblarini o‘qib undan hukmini ololmaydigan avom odam diniy masalaga duch kelganda o‘zidan bilimi yuqori, fatvo berishga salohiyati bor, ilmli kishidan, olimdan so‘raydi. Ya'ni ilmi yo‘q kishi ilmli odamdan so‘raydi.

Fatvo berish o‘ta nozik masala bo‘lganidan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam bir nechta hadislarida fatvo berishda ehtiyot bo‘lishga chaqirganlar. Ulardan birida shunday deyiladi: “Fatvo berishga jur'atlirog‘ingiz do‘zaxga kirishga jur'atlirog‘ingizdir”. Qaysi banda do‘zaxga kirishdan qo‘rqmayman deya oladi. Hech kim aytmaydi, Alloh asrasin. Ilmi bo‘lmasa, ilmsiz fatvo berish o‘zini do‘zaxga tashlash bilan barobardir. Vaholanki, sahobalardek ilmli zotlar ham shu hadisni bilgani uchun ehtiyot bo‘lishgan. Garchi bilsalar-da yuqoridagi hadis hurmatidan boshqa bir sahobaga so‘rash uchun yuborganlar.