“ноорганик моддалар ишлаб чиқариш ускуналари ва лойиҳалаш” фанидан

чиқиши билан кетади.

• Аммоний селитрасининг салбий томонларидан бири намликни ўзига тортиш қобилияти, яъни гигроскопиклигидир. Айниқса аммоний селитраси омборларда қопда турган ҳолда кристалларининг ёпишқоқлик қобилияти туфайли уларни ишлатиш учун қўшимча ишчи кучи талаб қилиши салбий хусусиятларидан биридир. Ёпишқоқликнинг сабабларидан бири унинг гигроскопик хусусиятга эга бўлишлиги бўлса, иккинчидан аммоний селитра тузлари температура 32,3°Сдан ўзгарганда солиштирма сиғими (зичлиги) ўзгариб туради. Бу ҳодиса кристаллар жипслашишига олиб келади. Намни ўзига тортмаслиги учун кўп қаватли қоғоз қопда сақлашлик тавсия этилади.

• Ёпишқоқлик хусусиятини кам айтириш учун селитра гранула шаклида ишлаб чиқарилади ва турли қўшимчалар қўшилади. Қўшимчалар сифатида магний нитрати, доломитнинг азот кислотасидаги эритмаси, фосфорит ва аппатитнинг азот кислотаси эритмаси қўлланиши мумкин. Ҳозирги даврда АК-72 қурилмасида оз миқдорда сульфат ва фосфор
• кислотаси эритмасидан фойдаланилади. Юқорида кўрсатилган қўшимча моддалар бир модификациядан (кристалл шаклдан) иккинчи шаклга ўтиш жараёнини секинлаштиради ва майда кристалли заррачага эга бўлган мустаҳкам гранул ҳосил бўлишига ёрдам беради.

• Аммоний селитраси оддий шароитда турғун модда бўлиб 169,6°C эрийди. Аммо температурани ошиши билан аммоний селитраси температурага қараб турли йўналиш бўйича парчаланади, масалан: 110°C
• даражадан юқори температурада NH4NO3→NH3(g)+HNO3(g)-174,4 kJ,
• температура 200-270°C бўлганда эса:
• NH4NO3→N2O(g)+2H2O(g)+36,8 kJ.
• Aгарда 400-500°C селитра тез қиздирилса парчаланиш портлаш билан кетиши мумкин.
• NH4NO3→N2+2H2O+0,5O2+118 kJ.

• Аммоний селитраси 300°C да портлаш хусусиятига эга. Юқори температу рада аммоний селитраси кислород ажратиб чиқаргани учун портловчи модда сифатида ҳам кенг кўламда қолланилади. Бунин гучун аммоний селитрасини ёғоч қипиғи ёки биронта органик моддалар билан аралаштириш керак. Шу сабабли аммоний селитрасини мойли латталар билан бирга сақлаш мумкин эмас.

•