Birlamchi buyrak homila hayotining ikkinchi oyi oxirida o ‘z vazifa-
sini
ado etib, uchinchi davrdagi doimiy buyrak paydo bo ‘ladi. Volf
nayi saqlanib qoladi va tanosil a ’zolar taraqqiyotida ishtirok etadi.
3.Doimiy buyrak
(metanephros)
homila hayotining 2-oyi oxiri
da ikki xil manba: metonefrogen to‘qimadan
va mezonefros nayi-
ning siydik nayi o ‘simtasining proksimal uchidan alohida-alohida
rivojlanadi. Siydik nayi o ‘simtasi yuqori
tomonga metanefrosga qa-
rab o ‘sadi va uchi kengayib, buyrak jomini hosil qiladi.
Buyrak jo-
mi ikkiga bo‘linib katta kosachalami, ular o ‘z
navbatida shoxlanib
kichik kosachalami va ularga qo‘shilgan buyrak naychalarini hosil qi
ladi. Bulaming hammasi metonefrogen to ‘qima bilan o ‘raladi. Bu to‘-
qimadan buyrak naychalari
(nefron naychalari)
hosil bo‘ladi. Homila
hayotining 3-oyida doimiy buyrak birlamchi buyrak o‘mini oladi.
Doimiy buyrakning taraqqiyoti bola tug‘ilganidan so‘ng tugallanadi.
Siydik yo‘li mezonefral nayning o ‘simtasidan hosil bo ‘ladi. Bu
o ‘simtaning kaudal uchi mezonefral naydan ajrab, qovuqning me
zonefral nayning kaudal qismidan hosil bo‘ladigan sohasiga ochiladi.
Qovuq homila hayotining 7-haftasida kloaka, allantois va mezo
nefral naylaming kaudal qismining o ‘zgarishidan hosil b o iad i.
Homila hayotining 2 - oyida qovuq tubi va uchburchagi allantoisning
pastki qismi bilan mezonefral naylaming
quyadigan qismlari va
tanasi esa allantoisning o ‘rta qismidan hosil bo ‘ladi. Allantoisning
pastki qismi esa siydik chiqarish nayiga aylanadi.
Siydik a’zolari taraqqiyotida turli xil o ‘zgarishlar uchrab turadi.
Bular buyraklar miqdorining o‘zgarishi va
buyraklar joylashishining
o ‘zgarishiga bo‘linadi. Ba’zan buyraklar uchta bo‘ladi. Bunda qo‘-
chimcha buyrak doimiy buyraklardan birining ostida yoki ikki buyrak
o‘rtasida, umurtqalar tanasining oldidajoylashganbo‘ladi. Ba’zida esa
ikki buyrak o ‘mida bitta kattalashgan buyrak hosil bo‘lishi mumkin.
Buyraklar joylashishining o ‘zgarishi
(distopiya)
ham bir necha
holatda bo ‘lishi mumkin.
Buyrak pastki bel umurtqasi, yonbosh
chuqurchasi va chanoq bo‘shlig‘ida ham joylashishi mumkin.
Bunday joylashish bir tomonlama
yoki ikki tomonda uchrashi
mumkin. Agar ikkala buyrak past joylashgan bo ‘lsa, ulaming uchlari
o ‘zaro qo‘shilib, taqasimon buyrak hosil bo‘ladi.
6
Qov simfizi sohasida suyaklar o ‘zaro birikmay qolsa, qovuq old
tomondan
ochiq qolishi mumkin
Do'stlaringiz bilan baham: