O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


ham  oltin  kitob»  («Utopiya»)  asarida  bayon  etilgan



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet91/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

ham  oltin  kitob»  («Utopiya»)  asarida  bayon  etilgan.

109


latning  eng  yaxshi  tuzumi  to ‘g‘risida  va  yangi  Utopiya  oroli 

haqida  bag‘oyat  foydali,  ham  maroqli,  ham  oltin  kitob» 

(1516-y.)  nomli  asarida  o‘z  ifodasini  topgan.  Kitob  ikki  qism- 

dan  iborat.  Uning  hajman  kattaroq  bo‘lgan  va  dastlab  yozil- 

gan  ikkinchi  qismida  Utopiyadagi  turmush  tarzi  xususida  hikoya 

qilinsa,  keyinroq  bitilgan  birinchi  qismida  Angliya  hayoti  tan- 

qidiy  ko‘z  bilan  yoritildi.  Kitob  muallifning  mavjud  ijtimoiy 

va  m a’naviy  voqelikka  naqadar  salbiy  munosabatda  bo‘lganini 

namoyon  etadi.

«Utopiya»  mualliflning  gumanistik  dunyoqarashi  asarning  bi­

rinchi  qismida  ifoda  etiladi.  Angliyadagi  yer  islohotlari  dehqon- 

laming  o‘z  yerlaridan  judo  bo‘lishlariga,  daydilar  va  yupunlar- 

ning  ko‘payib  ketishiga  olib  keldi.  Ayni  paytda  mamlakatga  xemiri 

ham  naf  keltirmaydigan  shunday  bir  tabaqa  shakllandiki,  ular 

o‘z  huzur-halovatlari  yo‘lida  istalgan  mablag‘ni  sarflashga  qodir 

bo‘lib  qoldilar.  Tabiatan  mo‘min-qobil,  beozor  bo‘lgan  qo‘ylar 

odamlarni  yeb  qo'ya  boshladi,  deb  yozadi  Tomas  Мог.  Muta- 

fakkir  ushbu  iborasi  bilan  boyonlar  daromadini  oshirish  im- 

konini  beradigan  qo‘ylarni  boqish  uchun  yuzlab  odamlar  o‘z 

yerlaridan  haydab  yuborilganini  nazarda  tutadi.  Bu  kulfatlar 

T. Morning  fikriga  muvofiq,  «davlat  bahonasida  va  davlat  nomi- 

dan  o ‘z  manfaatlari  haqida  qayg‘urayotgan  boylarning  fitna- 

fasodidan  o‘zga  narsa  emasdir».1

Xullas,  Tomas  Mor  o‘zi  yashab,  ijod  etgan  jamiyatni,  undagi 

ijtimoiy-siyosiy  munosabatlarni  tanqid  qildi.  Xususan,  Angliyada 

odamlar  qadr-qimmatini  yerga  uruvchi,  uni  kamsituvchi  tarti- 

botlar  yordamida  to‘plangan  kapitalni  yuzaki  tahlil  qilishga  qarshi 

chiqdi.  0 ‘zi  bunday  illatlarning  vujudga  kelishining  asosiy  saba- 

bini  xususiy  mulkdan  qidirdi.  Shuning  uchun  ham  ijtimoiy  mu­

nosabatlarni  o‘zgartirish  zarur,  degan  xulosaga  keladi.  Birinchi- 

lardan  bo‘lib  ishlab  chiqarishni  umumlashtirish  g‘oyasini  ilgari 

surdi.  Lekin  bunday  sifatiy  o‘zgarishni  qonun  yordamida  amalga 

oshirmaslik  zarur  ekanligini  qayta-qayta  takrorladi.

Angliyadagi  ijtimoiy  voqelikni  qadimgi  xristian  mualliflari 

bayon  etgan  fikrlar,  Bibliyada  uchraydigan  g'oyalar  bilan  taq- 

qoslar  ekan,  T.Mor  o‘z  orzusidagi  jamiyatni  izhor  qiladi.  Ushbu 

orzulaming  shakllanishiga  florensiyalik  platoniklar,  Erazm  Rot-


Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish