O ’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti fiziologiya kafedrasi

1- ISH. Gal'vanning birinchi tajribasi.
Nazariy tushuncha. Qo`zg`aluvchi to`qimalardagi, bioelektrik hodisalar biologik yo`l yoki elektrofiziologik usullar bilan aniqlanishi mumkin.
Ishdan maqsad: Gal`van tajribalari bilan tanishish va tinchlik tokini aniqlab unga ishonch hosil qilish.
Ish uchun kerakli jihozlar: gal`vanometr, tok kaliti, sim, baqa, katta kichik qaychilar, pinsetlar, zond, shisha ilgakcha, taxtacha, to’g’nag’ich ninalar, paxta, salfetka, Gal`van pinseti, Ringer eritmasi.
1-Ishni bajarish tartibi. Bu tajriba mis va rux plastinkalaridan iborat gal`vanik pinset yordamida o’tkaziladi. Baqaning bosh va orqa miyasi buziladi, bel umurtqalaridan tanasi ikkiga bo’linadi. Tajribaga tananing keyingi qismi olinib, terisi shilinadi, gal`van pinsetning mis plastinkasi quymich asabining ildizlari tagiga kiritiladi va preparatni osiltirgan holatda ko’tarib turiladi. Bunda baqa oyog’i rux plastinkaga tekkanida har gal oyoq muskullari qisqaradi.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________'>Ishning xulosasi
____________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
2- ISH. Gal’vanning ikkinchi tajribasi.
2-Ishni bajarish tartibi. Baqaning asab muskul preparati tayyorlanadi. Asab muskul preparati muskulining bir qismini yuzalab kesib olinadi. Shisha ilmoqchalar yordamida preparat asabini ko’tarib muskulning jarohatlangan va jarohatlanmagan qismlariga bir vaqtda tegiziladigan qilib tashlanadi. Bunda muskulning qisqarishi kuzatiladi. Baqaning ikkinchi keyingi oyog’ining quymich asabi tizza bo’g’imigacha boshqa to’qimalardan ajratiladi. Tizza bo’g’imi yuqorisidan son muskullari kesilib taxtachaga qo’yiladi. Quymich asabi ajratilgan oyoq plastinka ustiga joylashtiriladi. Asabni shisha ilmoqcha bilan ko’tarib kesib olingan son muskuli ustiga tashlanadi. Bunda asab muskulning kesilgan va kesilmagan qismlariga bir vaqtda tegizilishi kerak. Shundagina oyoq tinchlik toki ta`sirida harakatga keladi. Tirik to’qimalardagi tinchlik tokini gal`vanometr yordamida kuzatish. Gal`vanometr zanjiri tayyorlanadi va elektrodlardan birini muskulning jarohatlangan yuzasiga, ikkinchisini jarohatlanmagan yuzasiga quyiladi. Shundan keyin tok zanjirining kalitini ulab, tinchlik toki ta`sirida gal`vanometr strelkasining harakati kuzatiladi. So’ng elektrodlar o’rnini almashtirib qo’yilsa, tok yo’nalishi gal`vanometr strelkasining harakati bo’yicha o ’zgaradi. (1-rasm)