Odam anatomiyasi

Erazistrat (300-250 yillar bizning eramizgacha) keng va progressiv dunekarashlari bilan mashxur bulib, anatomiya va fiziologiya fanlari buyicha ilmiy izlanishlar utkazgan. Bosh miyani tuzilishini chuqur urgangan, jigar va ut yo’llari tuzilishida klapanlarni funktsional axamiyatini bilgan. Erazistrat upkadan kon yurakning chap bulmachasiga borishini va u yerdan chap korinchaga utishini va sung arteriyalar orqali kon butun organizmga tarkalishini bilgan.
Kadimgi Rimda kup yillar davomida tibbiet bilan shugullanish fakat kullar uchun ruxsat etilgan edi.
Eraning 1 asridan boshlab, Rimda tibbiet fanlari bilan erkin fukarolar xam shugullana boshlashdi. Kadimgi Rim olimlarining anatomiya kiritgan xissalaridan biri - bu xamma anatomik tuzilmalarni lotincha alifbosi bilan ifodalash.
Rim tibbiyotining yirik olimlaridan Sel’s va Galenni kursatish lozim.
Avl Korneliy Sel’s (30 y. yangi eramizgacha –45y. yangi era) “Tibbiet xakida” degan 8 tomli asari bilan mashxur. Bu kitobda usha davrgacha anatomiya soxasida tuplangan dalillarni va xirurgiya buyicha tuplagan bilimlarini bayon etgan.
Klavdiy Galen (131-210y.ya.) filosofiya, matematika, tibbiet, anatomiya fanlari buyicha bir kancha asarlarning muallifi. “Anatomik tekshiruvlar”, “Tana kismlarining tuzilishi” degan asarlari ayniksa, mashxur bulib 13 asrlar mobaynida butun dune tibbietshunoslari anatomiyani shu kitob asosida urganishgan. Bu asarning ijobiy tomonlari tana a’zolarining tuzilishini, bajaradigan funktsiyasi bilan boglik xolda bayon etilgan. Galen uz tekshirishlarini xayvonlarda maymunlar va chuchkalarda utkazganligi uchun odam murdasida tekshirishlar utkazmaganligi sababli yaratgan asarida xatoliklarga yo’l kuygan.
Galen suyaklar va muskullarni tuzilishini va shu asosda klassifikatsiyasini ishlab chikkan. Suyaklar klassifikatsiyasi shu kungacha deyarli uzgarmagan. 7 juft bosh miya nervlarini, oshkozon, ichaklar, bachadon, arteriyalar devorini tashkil etuvchi kobiklarini ajratgan. Galen asarlari fors va arab mamlakatlarida keng kullanilgan.