Ona davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI

TABIIY FANLAR FAKULTETI

BIOLOGIYA O’QITISH METODIKASI

YO’NALISHI 18.54-GURUH TALABASI

JO’RAYEVA FOTIMANING

BIOLOGIYA O’QITISH TEXNOLOGIYALARI VA LOYIHALASH

FANIDAN TAYYORLAGAN

KURS ISHI

BAJARDI: F.JO’RAYEVA

QABUL QILDI: D.KOMILOVA

Mavzu : Biologiya o`qituvchisi foydalaniladigan local texnologiyalaning o`ziga xos xususiyatlari.

MUNDARIJA

I..KIRISH .................................................................................................................1 1.Biologiyani o`qitishda lokal darajadagi texnologiyalardan foydalanish................3 2. Lokal texnologiyalar haqida tushuncha.................................................................6

3. Lokal texnologiyalarning tasnifi va ta ’rifi..........................................................11

4. Biologiya darslarida lokal texnologiyalardan foydalanish yo ‘llari....................16

5.Biologiyani o`qitishda axborot komunikatsion texnologiyaladan foydalanish ...21

6. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari qo’llanilishi......................................25

7.Biologiya fanida axborot local texnologiyalarini joriy qilish vositalari ..............27

II..XULOSA............................................................................................................29

III..FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.........................................................31

KIRISH

Ta’lim jarayonida o‘quvchi o'qituvchining bevosita rahbarligidta’lim mazmuni, metodlari, vositalari va shakllari yordamida organik olamning qonuniyatlari, hodisa va voqealaming mohiyati, o'ziga xos xususiyatlarini o'rganadi va bilim, ko'nikma hamda malakalarni egallaydi. Bundan ko'rinib turibdiki, o'quvchilar uchun o'quv jarayoni bilish jarayoni, uning faoliyati esa bilish faoliyatidir. O'qituvchi ta’lim jarayonida o'quvchilarning bilish faoliyatini tashkil etadi, boshqaradi, nazorat qiladi, baholaydi va o'qitishdan ko'zda tutilgan ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi maqsadlami amalga oshirish orqali shaxsning har tomonlama rivojlanishiga zamin yaratadi. O'qituvchi uchun ta’lim jarayoni o'quvchilarning faoliyati bilan uzviy bog'langan va mazkur jarayonni tahlil qiladigan, umumlashtirib, tegishli hollarda o'zgartirishlar kiritadigan ish jarayoni, kasbiy pedagogik faoliyati sanaladi. Darsda o'quvchilarning bilish faoliyati va o'qituvchining pedagogik faoliyati bir-biriga uyg'un ravishda tashkil etilgandagina o'qitishdan ko'zda tutilgan maqsadlarga erishish mumkin. O'quvchilarning bilish faoliyatini tashkil etish va boshqarish dars strukturasining asosini tashkil etadi. Shu sababli bu masalani chuqurroq o'rganish maqsadga muvofiq. Bugungi kunda butun dunyoda har tomonlama globallashuv va integratsiya jarayonlari kuchayib bormoqdaki, O’zbekiston ham bu jarayonlar oqimidan mustasno emas. Xalqaro siyosiy doiradagina emas, balki ichki siyosiy muhitda ham farovon va barqaror jamiyat qurish uchun kuchli va malakali, siyosiy va huquqiy bilimlarga ega kadrlar kerak. Hozirgi kunda o’quvchilar, talabalar, tinglovchilar aqliy ta’limini rivojlantirish uchun ta’lim va tarbiya birligiga beriladigan bilimning ilmiy bo’lishi, bilimning sistemali va izchil bo’lishi barobarida zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalaridan samarali foydalanishga erishilmoqda. Uzluksiz ta’lim tizimida tashkil etiladigan o’qitish jarayonining samaradorligini oshirish yuzasidan qabul qilingan me’yoriy hujjatlarda pedagogik va axborot texnologiyalaridan uyg’un foydalanish muhim vazifa sifatida belgilangan. Bu vazifalar maktab, oila, mahalla, butun jamoatchilikka katta mas‟uliyat yuklaydi.

Davlatimiz tomonidan biologiya ta‘limi sohasidagi oldiga qo‘yilgan vazifalarni muvaffaqiyatli hal qilinishi uchun eng avvallo uzluksiz ta‘lim tizimida biologiyadan ta‘lim va tarbiyani individual tashkil etishning nazariy asoslari bo‘lgan didaktik tamoyillarni aniqlab olish zarur. Biologiyadan laboratoriya mashg`ulotlarida uquvchilarning faolligini ta‘minlash, ularning individual ishlashlari uchun qulay sharoit yaratishta‘lim jarayoni samaradorligini ta‘minlovchi asosiy omillardan biridir.Individuallik lotincha - ajralmas, o‘ziga xos-har bir insonruhiyatining takrorlanmas o‘ziga xosligi, o‘z faoliyatini jamiyat-tarixiymadaniyatlari rivojlanishining sub‘ekti sifatida amalga oshiradi.

Insonning individualigi uning o‘zi uchun xos bo‘lgan intellektual,motivatsion, irodalilik, emotsional, amaliy, o‘z-o‘zini boshqarish,va boshqa xususiyatlarini qamrab oladi.Intellektual xususiyatlar bilish jarayonlari diqqat, idrok, tasavvur, xotira, fikrlash turlari ijodiy, bilish, nazariy, emperik, patogen va boshqalar, tafakkur tahliliy fikrlash doirasi, obrazli, ko‘rgazmali-obrazli tafakkur, aqliy sifatlari [uddaburonlik, mustaqillik, tanqidiylik, fikrlash operatsiyalaritahlil, sintez, tizimlashtirish, abstraktlash, formallashtirish, aniqlashtirish,interpritatsiya va h.k. orqali tavsiflanadi .Pedagogik jarayon yaxlit tizim sifatida didaktikaning asosiy prinsiplari ta‘limni va tarbiyani individuallashtirish o‘zaro bog‘liqligini tadqiq etadi. O‘quv-tarbiya jarayoni bilim va ko‘nikmalarni o‘zlashtirishni ta‘minlash bilan birga ijtimoiy muhitda tarbiyalanishni ham ta‘minlaydi. Individual yondashuv - metodikaning bir prinsipi bo‘lib, unda o‘qituvchi o‘quvchilarning shaxsiy hususiyatlari, qiziqishlari, ehtiyojlarini hisobga olib, individual model asosida o‘quv hozirgi kunda barcha fan o‘qituvchilari qatori biologiya o‘qituvchilaridan ham ta‘lim metodlarini takomillashtirish, o‘qitish sifatini yaxshilash kabi vazifalar talab etiladi. Bunday har tomonlama bilimli, fan asoslarini yanada chuqurroq o‘rganish imkonini beradigan didaktik muammolardan biri fanini o‘qitishda mustaqil ishlarni tashkil qilish va uni amalga oshirishdan iboratdir.