O’qituvchi: Yusupov F. S

Poyezdning massasi qiyalik tikligiga bog‘liq bo‘lib, temir yo‘llarni loyihalashda iyalikni imkon qadar kamaytirishga harakat qilinadi.
Temir yoi liniyasining aso- siy parametrlaridan biri uning 1-5- rasm. Qiyalikni hisoblash yetakchi qiyaligidir. Yetakchi chizmasi.
qiyalik — bu eng katta, surunkali ko‘tarilish bo‘lib, uning qiy- mati bo‘yicha minimal hisobiy tezlikda yakka tortuvchi kuch bi- lan harakatlanuvchi poyezd massasining me’yori belgilanadi. Ushbu qiyaiik yo‘ining darajasiga va topografik sharoitlarga qarab yangi va qo‘shiladigan mavjud liniyalarda poyezd vaznini umu- miylashtirilgan (unifikatsiya qilingan) meyorlarga keltirishni hisob- ga olgan holda texnik-iqtisodiy hisoblar asosida belgilanadi.
Bo‘ylama profil elementlarining uzunligi kelajakda muomala uchun mo‘ljallangan poyezdning yarim uzunligidan kam bo‘lmasligi kerak. Bu holda poyezd ostida bir vaqtda profil sinishining ikkidan oshmasligi ta’minlanadi. Bo'ylama profilning alohida yondosh ele- mentlari vertikal tekislikda 15000 dan 3000 m gacha bo‘lgan radi- usli egriliklar bilan liniya darajasiga qarab o‘zaro bog‘lanadi.
Bo‘ylama profil qabul qilingan shartli belgilar bilan namunaviy (standart) shaklda rasmiylashtiriladi. Chizma masshtabi va ko‘rsatiladi- gan ma’lumotlar bo‘yicha to‘Iiq (подробный) va qisqartirilgan (сокращённый) bo‘ylama profillar o‘zaro farqlanadi.
.3- rasm. Bo‘yIama profil ko‘rinishi
To‘liq bo‘y!ama profil, odatda, loyihalash (tuproq ishlari liajmini topish, ikkinchi yoilarni loyihalash, bekatlarni rivoj- lantirish va sh.k.) maqsadlarida qo‘llanadi. Uning gorizontal masshtabi 1:10000 va vertikal masshtabi 1:200 olinib chizma- ning yuqori qismi profildan va quyi qismi to‘rdan (setka) iborat bo‘ladi. Bo‘ylama profil to‘rida liniya rejasi, piketlar, yeming mavjud va loyihaviy balandlik belgilari, loyihaviy qiyaliklar, joyning ho- lati va muhandislik-geologik tavsiflar ko‘rsatiladi.
Loyihaviy va yer sathi balandliklari orasidagi farq ishchi ba- iandligi deb ataiadi, o‘yma chuqurlik yoki to‘kma baiandlikni ifo- dalaydi. Profilda shartli belgilar bilan ko‘priklar, quvurlar, boshqa sun’iy inshootlar, bekat va boshqa ajratish punktlari, oltish joy- fari o‘qlari ham ko'rsatiladi.
Qisqartirilgan bo‘yIama profll to‘liq profil asosida tuzilib, yol rejasining asosiy profil elementlarini hamda barcha iiniya element- iarini oson tahl.il qilish uchun mo‘ljallangan bo‘ladi. Qisqartirilgan bo'ylama profil. asosan, lokomotiv mashinistlarining poyezdni oidindagi ko‘tarilish va pasayish qiyaliklarini hisobga oiib boshqarishlari uchun mo‘ljallanadi.
Umuman qisqartirilgan profil toliq bo'ylama profilning barcha asosiy ma’lumotlarini ixchamlashtirib va soddaiashtirib qaytaradi. Qisqartirilgan profil 1:50000 gorizontal va 1:1000 vertikal mas- shtabda chiziladi. Unda yer polotnosining loyihaviy profili, Hnlya reiasi, kilometrlar, ajratish punktlari о‘q lari va ular orasidagi maso- fa, kirish va o‘tish signallari, kirish strelkali o‘tkazgichlari, yol binolari, o`tish joy (переезд)lari va sun’iy inshootlar ko‘rsatiladi.
E’tiboringiz uchun rahmat! Uyda qoling!!!