|
Adabiyot darslarida ijodkorlik faoliyatini rivojlantiruvchi interfaol o'yinlar
O'yin, siz bilganingizdek, eng qiziqarli va jozibali faoliyatdir.
O'yin individual xususiyatlarni, intellectual qobiliyatlarni, moyilliklarni va bolalarning qobiliyatlarini to'liq namoyon qiladi.
O'yin maktabgacha yoshdagi bolalarni, boshlang'ich maktab o'quvchilari va o'spirinlarni tarbiyalashning an'anaviy va taniqli usullaridan biri hisoblanadi. Ushbu usulning ahamiyati shundan iboratki, o'yin faoliyatida ta'lim, rivojlanishi va ta'lim funktsiyalari bir-biri bilan chambarchas bog'liqdir. O'yin o'qitish usuli sifatida o'quvchilarni tashkilotchiligini rivojlantiradi, bilim qobiliyatini kengaytiradi, shaxsni tarbiyalaydi.
Interfaol o'yinlar adabiyot kabi fanlarda murakkab va qiziqarli mavzuni o'rganishda zarur yo'nalish hisoblanadi.Darhaqiqat, faoliyatning nostandart shakllari va usullari o'qituvchiga, o’quvchilarning qo’shimcha vaqtini samarali ishlatishga, uni foydali yo'nalishga yo'naltirishga imkon beradi. Ular o`quvchilarda boshqa odamlar bilan o`zaro aloqa qilish, o'z nuqtayi nazarini aniq shakllantirish va asoslash, munozara o'tkazish va murosaga kelish usullarini topish ko'nikmalarini shakllantiradilar. Shunday qilib, bunday darslarda bolalar mustaqil hayotga tayyorgarlik ko'rishadi.
"Taklifning davomi"
O'qituvchi yozuvchining tarjimayi holini o'qib bo'lgach, o’quvchilarni quyidagi jumlani davom ettirishga taklif qiladi.
Alisher Navoiy haqida bilaman, u kishi ......................................
Meni ko'proq hayratga slogan narsa Qodiriyning………………….
Xudoyberdi To’xtaboyev tarjimay iholidagi muhimsana, menimcha ......................
Usmon Nosir hayotidagi baxtli davr, menimcha ....................................
Kim taklifni davom ettirmoqchi bo'lsa, qo'lini ko'taradi. Eng yuqori baho, jumlalarni oxiriga yetkazadigan, ya'ni eng to'liq ma'lumotga ega bo'lgan o’quvchiga beriladi.
"Kim oshdi savdosi"
Dastlabki tayyorgarlik: o'quvchilarga yozuvchining tarjimayi holi bilan batafsil tanishish, qo'shimcha adabiyotlardan foydalanish va kimoshdi savdosida qiziqarli ma’lumotlarni tayyorlash vazifasi yuklatiladi.
Ma’lum muddatdan keyin kitoblar .daftarlar yopiladi va auksion boshlanadi.
Eng ko’p miqdordagima’lumotni ayta olgan o’quvchiga eng yuqori ball beriladi.
"Sen menga - men senga"
Guruhlarda ishlash. Guruhlarga badiiy asar mazmuni bo'yicha savollar tayyorlash vazifasi yuklatiladi.O'quvchilar savollarni almashadilar, atroflicha javoblar oladilar va o'zlari raqiblar guruhining a'zolariga o'zlarining ballarini qo'yadilar.
"Adabiyqahramongaxat"
O'quvchilar uni qo'llab-quvvatlaydigan yoki aksincha, uni qoralashi, unga maslahat berishlari va harakatlariga o'z munosabatini bildiradigan adabiy qahramonga "xat" yozishlari kerak.
Masalan: “Sariq devni minib” romanini o'rganish paytida o’quvchilar Hoshimjonga yordam xatlarini yozadilar, “Shum bola” qissasini o’qiganda Shum bolaning muammosini hal qilishda yordam berishadi.
"Qahramonlarga yordam bering"
O'qituvchi o’quvchilarga asarga aralashishni va qiyin vaziyatlarda qahramonlarga yordam berishni, ular uchun harakat rejasini ishlab chiqishni taklif qiladi.
Kollektiv hikoya
O'qituvchi o’quvchilarga kollektivga ma'lum bir mavzu bo'yicha hikoya yozishni taklif qiladi. Har biri bitta jumlani oldingisiga bog'lab aytadi.
"Ertaklar" mavzusini o'rganayotganda, o'quvchilar birgalikda "Ko'k dengiz ortida emas, baland tog'lar ortida emas, balki bizning ..." xayoliy olamda qahramonning sarguzashtlari haqidagi ertakni tuzadilar.
Adabiy turnir
Sinfdagi partalarda raqamlar qo’yiladi. O’quvchi boshqa o’quvchini raqamini taxminan aytib chaqiradi, adabiy asardan savol beradi. Agar javob to'g'ri bo'lsa, chaqirilayotgan o’quvchi keying raqamdagi o’quvchini chaqiradi va savol unga qo'yiladi.
“Sirli chamadon”
Guruhlarda ishlash. O'qituvchi guruhlarni chamadon qaysi adabiy qahramonga yoki qaysi adibga tegishli ekanligini aniqlashga, uning ichidagi narsalarga qarab topadi.
Masalan: chamadondan quyidagi kitoblar chiqdi:«Sariq devni minib», «Sariq devning o‘limi», «Besh bolali yigitcha», «Qasoskorning oltin boshi», «Yillar va yo’llar», «Sehrgarla rjangi yoki shirin qovunlar mamlakatida» (Xudoyberdi To’xtaboyevga tegishli)
Yoki asar o’qib bo’lingandan keyin, shunday topshiriq beriladi chamadondan quyidagi narsalar chiqdi: “Sehrli qalpoqcha” …… (Hoshimjonga tegishli)
"O'z asarlari uchun qahramonlarni taqsimlang"
Guruhlarda ishlash. O’quvchilar ushbu mavzudagi turli xil asarlarning qahramonlari nomlari yozilgan kartalarni olishadi. Vazifa asarlardagi qahramonlarni birlashtirishdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
