Органик реакция турлари

O.B.ning kislotali va asosligi

• Lyuis asoslari – elektron juftining donori bula oladigan xar kanday molekula yoki ion (aminlar RNH2, spirtlar ROH, oddiy efirlar ROR, tiollar RSH, tioefirlar RSR, p- bogli birikmalar, anionlar).
• Lyuis kislotalari – elektron juftining akseptori bula oladigan xar kanday molekula yoki ion (BF3, AlCl3, FeCl3, FeBr3, ZnCl2, metall kationlari, vodorod ioni, alkil-ionlar va boshkalar).

Organik birikmalarning oksidlanishi va qaytarilishi

• Organik molekulada oksidlanish va qaytarilish jarayonlari oziga hos ravishda boradi. Molekuladan vodorod atomining ajralishi, Qo’sh bog’ hosil bo’lishi, kislorod yoki boshqa geteroatom birikishi organik molekulada oksidlanish hisoblanadi. Vodorod atomining birikishi, kislorod yoki boshqa geteroatom ajralishi, qosh bog’larning to’yinishi qaytarilish hisoblanadi.
• Organizm sharoitida oksidlanish-qaytarilish jarayoni ferment va kofermentlar ishtirikida boradi. Ular qatoriga kiradi: ubihinonlar, NAD+, NADH, FAD, FADH2.

Organik reaksiya turlari

• 1. Bog' uzulishi turi bo'yicha (gomolitik va geterolitik)
• 2. Oxirigi natijasi bo'yicha (birikish, o'rin olish,ajralish)
• 3. Reaksiya tezligini belgilovchi substrat va reagent konsentratsiyasi bo'yicha (sinxron, monomolekulyar va bimolekulyar)

Bog'larning uzilishi

• 1. Gomolotik:
• А· ·В А + В
• А va В - erkin atomlar yoki radikal R
• 2. Geterolitik:
• X :У Х+ + У-
• Х+=Е elektrofil ; У- = N (nu) Nukleofil

• Qutbsiz muhit

• ·

• ·

• ·

• ·

• Qutbli muhit

Organik reaksiya turlari

• Reagent R N E
• 1. O’rin olish S SR SN SE
• 2. Birikish A AR AN AE
• 3. Ajralish E ER EN EE (Eliminlash)