O’tilgan mavzu yuzasidan savollar?

Markazdan qochma kompressorlar

• Динамик компрессорлар. Бу турдаги машиналарга асосан марказдан қочма, ўқгга ва оқимчали компрессорлар мисол бўлади.
• Марказдан қочма компрессорлар шу турдаги насослар каби ишлаш принципи бир хил.

Уларга вентилятор

турбогазодувка

турбокомпрессорлар киради.

Марказдан кочма компрессорлар нефт, химия ва газ саноатида кулланилган компрессорларнинг 70% ни ташкил этади.

Markazdan qochma kompressor
Markazdan qochma prinsipda ishlaydigan kompressor va gazoduvka turbokompressor va turbogazoduvka deb ataladi.
Turbokompressorning tuzilishi turbinaning tuzilishiga o'xshash.Gazni siqish jarayoni kompressor g‘ildiraklarining parraklararo kanallarida va so ‘ngra, qo‘zg‘almas kanallarida (diffuzorlarda)sodir bo‘ladi. Ish gildiragining parraklarida gazning olgan kinetik energiyasi
qo‘zg‘almas kanallarda tormozlanishi natijasida siqilgan gazning potensial energiyasiga aylanadi.
0‘qli turbinadagi kabi o‘qli turbokompressorda ham gazning harakat yo’nalishi o‘qning aylanishi bilan mos tushadi. Markazdan qochma kompressorda gaz ish gildiragida mashina o‘qiga perpendikular ravishda markazdan chetga qarab harakatlanadi va bu yerda markazdan qochma kuch ta’siriga uchraydi. Natijada markazdan qochma kompressor hosil qilgan bosimning ko'tarilish darajasi o‘qli kompressordagiga qaraganda yuqori boladi.
Turbokompressor gildiragi aylanishlar tezligining ortishi bilan uning siqish darajasi ham ortadi. Lekin ish gildiragi aylanishlar tezligining miqdori giIdirak materialining mustahkamligi tufayli cheklangan boladi va shunga muvofiq ravishda bir bosqichda siqish bosimining ko‘tarilishi ham cheklangan. Shu sababli gazning yuqori bosimini hosil qilish uchun aylanishlar chastotasi yol qo‘yilgan qiymatidan ortmaydi. bunda ko‘p bosqichli siqish usulidan foydalaniladi. Ko‘p bosqichli kompressorlarda bosqichlar soni va shunga muvofiq ravishda ish g’ildiraklari soni gazning berilgan bosimi bilan belgilanadi. Siqilgan gazning bosimi qanchalik yuqori bo’lsa, bosqichlar soni va kompressorlar valiga to‘g‘ri keladigan ish g’ildiraklari soni ham tegishlicha bo’ladi.
Turbokompressorlarda gazlar yuqori bosimgacha siqilganda uning harorati ko‘tarilib, ko‘p miqdorda issiqlik ajralib
chiqadi. Issiqlikning yo‘qolishi va tashqi muhit bilan issiqlikning almashinishi yuz bermasa, bunday sharoitda kompressor kanallarida adiabatik jarayon davom etadi. Gazning hamda turbokompressor qobiga
va ish g’ildiraklarining o ‘ta qizib ketishining oldini olish maqsadida qobiq devorlari suv bilan sovitiladi va bosqichlar orasiga sovitkichlar o'rnatiladi .
Turbokompressorlarda gazlar bir me’yorda uzatiladi, ammo foydali ish koeffitsiyenti porshenli kompressorlarga nisbatan kamroq. Bosimi kamroq bo’lgan ko‘p miqdordagi moyli, yog‘ aralashgan gazlarni uzatish uchun turbogazoduvkalar ishlatiladi. Valdagi ish gildiraklarining soniga qarab turbogazoduvka bir va ko‘p bosqichli
bo’ladi. Turbogazoduvkaning qobigidagi parrakli ish g’ildiraklari xuddi markazdan qochma nasoslarnikiga o‘xshab aylanma harakat qiladi.
Ko‘p bosqichli turbogazoduvkada ish g’iIdiraklarining soni 3 -4 ta bo’ladi. Bularda gaz birinchi ish g’ildiragidan yo‘naltiruvchi moslama
va qaytma kanal orqali keyingi ish g’ildiragiga o’tadi. Qaytma kanalda bir qancha qo‘zg‘almas
yo‘naltiruvchi qirralar bo’lib, ular yordamida
o'tayotgan gaz berilgan tezlikda va yo‘nalishda harakat qiladi. Turbogazoduvkalarda gaz 0,3+0,35 MPa bosimgacha siqiladi, shuning uchun gaz sovitilmaydi. Turbogazoduvkada gazning bosimi bilan hajm orasidagi bog’lanishni indikator diagramma orqali tasvirlab bo’lmaydi.
Икки окимли беш пагонали компрессор.