O’zbek adabiyoti kafedrasi jamolova zilolaning

Tadqiqot obyekti va predmeti. 
Dissertatsiyani yozishda irfoniy
masalalariga bag`ishlangan diniy, ilmiy, badiiy manbalar hamda Abdulla Oripov 
va Asqar Mahkamning mustaqillik davrida e`lon qilingan she`riy to`plamlari va 
adabiyotshunoslarimizning ushbu ijodkorlar ijodi haqida yaratgan ilmiy 
tadqiqotlaridan foydalanildi.Tadqiqot ishining predmetini mazkur ijodkorlarning 
she`riy asarlaridagi falsafiy g`oyalar , mavzular, obraz va timsollar tashkil etadi. 
Magistlik dissertatsiyasining ilmiy yangiligi.
Zamonaviy she’riyatda istiqlol 
tufayli kirib kelgan irfoniy–falsafiy mavzu
лар
yaqqol ko‘zga tashlanadi. Alisher 
Navoiyning “Arbain” asari o‘zbek she’riyatida yangi bir yo‘nalishga-hadislar 
yaratishga turtki bo‘ldi. Navoiyning hadislarga she’riy sharh yozish an’analari 
Abdulla Oripov ijodida muvaffaqiyat bilan davom ettirilayotganligining guvohi 
bo‘lish mumkin. Asqar Mahkam va Abdulla Oripov she`rlarida Yaratganga iltijo, 
uning tabiat va insonning yaratuvchisi ekanligini ohang va talqinlarda ifodalashga 
bag‘ishlangan asarlarini o‘rganish, ular lirikasida poklik bilan nopoklik, ezgulik 
bilan razolat o‘rtasidagi ziddiyatlar kurashining turli lavhalarda aks etishini tahlil 
qilish,she`rlardagi falsafiy qarashlarni obrazlantirishdagi badiiy mahorat, irfoniy
qarashlarning an`anaviy va zamonaviy ko`rinishda ifoda etilganligini adabiy-badiiy 
jihatdan o`rganilganligi ushbu ishning ilmiy yangiligini belgilaydi.
 
Tadqiqotning asosiy masalalari va farazlari.
Ijod-bu o`zini qiynash, 
mashaqqat chekish, huzur-halovatdan voz kechish, tom ma’noda fidoyilik
demakdir. Chinakam ijodkor odamlarning dard-u g’ami bilan yashashi, xalq 
ichiga kirib borishi, o`zi uchun ilhomni, yangi mavzularni shu hayotdan, unda
bo`layotgan o`zgarishlardan olishi kerakligini barchamiz yaxshi bilamiz.

---

Mustaqil O`zbekistonning kelajagi ko`p jihatdan barkamol, salohiyatli 
avlodni tarbiyalashga bog’liq. Ana shunday har tomonlama yetuk insonlarni 
tarbiyalashda boshqa sohalar kabi adabiyot oldiga ham yangidan-yangi va jiddiy 
vazifalar qo`ymoqda. Y
оshlarni mustahkam bilim asoslari bilan qurollantirish, 
ularda mustaqil fikrlash qobiliyatini o`stirish, har bir narsaga, atrof-muhitga ijodiy 
va ongli yondashish ko`nikmalarini hosil qilish davrning muhim masalalaridan 
hisoblanadi.Komil insonni shakllantirishda g’oyaviy, axloqiy, nafosat ta’sir 
kuchini o`zida mujassamlashtirgan badiiy asarlar o`quvchiga tushunarli bo`lgan 
taqdirdagina o`zining tarbiyaviy ahamiyati, ta’sir kuchi to`liq namoyon etadi. 
Ma`rifiy g`oyalar tasvirlangan adabiyot komil insonni tarbiyalashda muhim vosita 
bo`lib sanaladi. Mustaqillik yillarida irfoniy g`oyalarga e`tibor kuchaytirildi, bu 
davrga kelib shoir va yozuvchilarimiz o`z asarlariga diniy-falsafiy g`oyalarni 
singdirishga alohida e`tibor bera boshladilar, natijada mustaqillik davri she`riyatida 
irfoniy tushunchalardan, obrazlardan, ramz va timsollardan ijodiy foydalanish 
muayyan darajada rivojlandi. Bu masalani ijodiy tadqiq qilish 
adabiyotshunosligimiz uchun katta ilmiy ahamiyatga ega bo`lib 
hisoblanadi.Yuqoridagilardan kelib chiqib ilmiy tadqiqot ishimizda quyidagi 
farazlar kelib chiqadi: 
1.Irfoniy ruhdagi asarlar tarbiyaviy mohiyatga ega hodisa sifatida mustaqillik 
davrida ham badiiy tafakkur taraqqiyotida muhim o`rin tutadi. Ular o`ziga xos 
xususiyatlari bilan alohida ajralib turadi. 
2.Mustaqillik davri o`zbek she`riyatida falsafiy tushunchalar, ramz va timsollardan 
foydalanish badiiy asar ta`sirchanligini oshirishda, davrning dolzarb 
muammolarini ochib berishda keng imkoniyat yaratadi. 
3.Mustaqilik davri o`zbek she`riyatida ijodkorlarning irfoniy mavzular va badiiy 
obrazlardan foydalanishi mumtoz va zamonaviy adabiyot munosabatlarining badiiy 
jihatdan qiyoslanishini, davr ijodkorlarining badiiy mahoratini o`zida namoyon 
etadi. 

---

4.Irfoniy tushuncha va qarashlar ta`sirida milliy she`riyatimizning janriy tarkibi, 
ifoda uslubi, obrazlar tizimi boyib borganligini kuzatishimiz mumkin.