O’zbek leksikoGrafiyasi bir tili va ikki tili luğatlar bilan tanishish. O’zbek tilining izohli luğatiDa berilgan sohaga oid sòzlar izohi bilan tanishish

O’zbek leksikoGrafiyasi.bir tili va ikki tili luğatlar bilan tanishish.O’zbek tilining izohli luğatiDa berilgan sohaga oid sòzlar izohi bilan tanishish.

• Reja:
• 1.Leksiografiya haqida maʼlumot.
• 2.Luğat turlari va uning tuzilishlari.
• 3.Terminlar.

• Leksikografiya – lug’atshunoslikni o’rganuvchi fan har qanday xalqning betakror milliy boyligi uning o’z so’zlari hamda turg’un iboralaridir. Zamon va makon ta’sirida tilning lug’at boyligi doimiy ravishda rivojlanib boradi. Hayot, turmush tarzi taraqqiyot va kashfiyotlar yangi-yangi so’zlar, tushunchalarni dunyoga keltiradi, ba’zi so’zlar esa eskirib iste’moldan chiqadi.Ana shunday dinamik rivojdagi bebaho boylikni o’z vaqtida tarix zarvaraqlariga muxrlash, tilning oltin sahifalarini durlash bilan to’ldirib boorish faqat matonatli, zahmatkash, fidokor tilshunos siymolar gagina nasib etadi. Bunday buyuklarning nomi abadiy hurmatda bo’ladi.

Lug’at turlari va ularning tuzilishi. So’zlarning ma’lum maqsad bilan to’plangan tartibga solingan kitob yoki boshqa shakldagi to’plami lug’at deyiladi.

Lug’atlar turli maqsadlarga tuziladi. Ko’zlangan maqsad jihatidan lug’atlar 2 xil bo’ladi.

1) Ensiklopedik ( Qomusiy) lug’atlar

• 2) Lingvistik lug’atlar

Har ikki tur lug’at o’rtasidagi o’xshashlik quyidagicha.

A) lug’at maqolalarining vokabulasiga asosan, leksema chiqariladi.

B) Bu leksemalar qatoriy alifbo tartibda joylashtiriladi.

• Bular faqat tashqi yuzaki o’xshashlikdir. Aslida lug’atning bu ikki turi o’z maqsadiga ko’ra va maqolalarning tuzilishiga, mundarijasiga ko’ra tubdan farq qiladi

Terminlar fan – texnika, adabiyot, san’at va boshqa

sohalarga oid ixtisoslashgan, qo’llanishi muayyan soha

bilan chegaralangan tushunchalarni ifodalaydigan

nominativ birliklardir. Masalan: gulkosa, shona

(Botanikada); to’tburchak, kvadrat (Geometriyada);

ega, kesim (Tilshunoslikda); qofiya, turoq, bvazn

• (Adabiyotshunoslikda) kabi”

E’tiboringiz uchun

rahmat!