O`zbek tilining boyish manbai

«O`ZBEK TILINING SO`ZLAR DARAJALANISHI O`QUV LUG`ATI»

«O`zbek tilining so`zlar darajalanishi o`quv lug`ati» – maktab o`quvchilari uchun mo`ljallangan. Lug`at Sh.Bobojonov va I.Islomov tomonidan tuzilib, 2007- yilda “Yangi asr avlodi” nashriyotida chop etilgan, so`zning darajalanish qatori tuzilib, ma’nolari izohlangan. Misol:

1. 
   
   Jamol-chehra-yuz-bet-aft-turq-bashara (ijobiy bo`yoqning kamayib, salbiy bo`yoqning ortib borishiga ko`ra).
   
2. 
   
   darcha-eshik-darvoza (atalmish hajmining oshib borishiga ko`ra).
   

«O`ZBEK TILINING TALAFFUZDOSH SO`ZLAR O`QUV IZOHLI LUG`ATI»

«O`zbek tilining talaffuzdosh so`zlar o`quv izohli lug`ati» T.Nafasov va V.Nafasovalar tomonidan yaratilgan, 2007- yilda “Yangi asr avlodi” nashriyotida ko`p nusxada chop etilgan. Lug`atda talaffuzdosh so`zlarning quyidagi ko`rininshlari farqlanadi:

1. So`z oxiridagi yasovchi qo`shimchada: borlik-borliq, bo`shlik-bo`shliq, otalik-otaliq, jazlik-jazliq, yo`qlik-yo`qliq.

2. So`z o`rtasidagi unli tovushlarda: gulkor-gilkor, ravon-rovon, oxir-oxur, devon-divan, jayron-jiyron, may-moy.

3. So`z o`rtasidagi undosh tovushlarda: abzal-afzal,

4. So`z oxiridagi unli tovushlarda: tanga-tango, banda-bandi, daha-daho, jodi-jodu, mavzu-mavze, murabba-murabbo.

5. So`z o`zagi oxiridagi undosh tovushda: adip-adib, bop-bob, burch-burj, buyuk-buyuq.

6. So`z boshidagi unli tovushlarda: abro`-obro`, ariq-oriq, axir-oxir, ukki-ikki.

7. So`z boshidagi undosh tovushlarda: paqir-faqir;

8. So`z o`rtasidagi unlining cho`ziq-qisqa aytilishida: sher-she’r, davo-da’vo.

9.So`z o`rtasida bir undoshning bor-yo`qligida: bo`yincha-bo`yicha, ziyrak-zirak.

10. So`z oxirida undoshning tushib qolishida: go`sh-go`sht, bolali-bolalik, uyli-uylik, sus-sust.

11.So`z o`rtasida bir unlining bor-yo`qligida: davur-davr, asir-asr, ahil-ahl, qasir-qasr, ilik-ilk.

12. So`z oxirida bir-biriga yaqin uyadoshli so`zlarda: qarz-qars, darz-dars; dakki-daqqi, ko`klik-ko`hlik.

Lug`at 1500 dan ortiq so`zni qamrab olgan va har bir so`zga izoh berilgan.