O‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti


 Hujjat turlarini rasmiylashtirish



Download 1,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/66
Sana20.06.2022
Hajmi1,55 Mb.
#683745
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   66
Bog'liq
2 5202166961324169985

3.2. Hujjat turlarini rasmiylashtirish 
Qadimgi madaniy obidalar, turli moddiy jismlarga bitilgan ma’lumotnomalar 


27 
qadimdan bizda hujjatchilik an’analariga rioya qilganliklaridan dalolat beradi. O‘rta 
asrlarda ish yuritish huquqiy maqomga ega bo‘ldi, davlat mahkamasida munshaot 
tizimi shakllandi va qator hujjat turlari paydo bo‘ldi. O‘zbek tilining rasmiy idoraviy 
til sifatida qo‘llanishi qoraxoniylar hukmronligi davrida boshlandi. XX asrdan so‘ng 
o‘zbek xonlari va amirlari saroylarida yozilgan turli xil hujjatlar o‘ziga xos mazmuni, 
muayyan tartibi va nutqiy qolipi bilan ajralib turadi. Sho‘ro hukmronligi davrida 
o‘zbek va rus tillarida ish yuritish huquqi qonunlashtirilgan bo‘lsa-da, amalda o‘zbek 
tilining ijtimoiy mavqeyi past edi. O‘zbekiston mustaqillikka erishgach, o‘zbek 
tilining davlat tili sifatidagi rasman ish yuritish maqomi mustahkamlandi. Boshqaruv 
jarayonining murakkabligi va serqirraligiga muvofiq ravishda idoraviy ish yuritish 
qog‘ozlari, hujjatlar ham xilma-xil va miqdoran juda ko‘p. Ish yuritishda hujjatlar 
tuzilishiga ko‘ra ichki va tashqi hujjatlar sifatida farqlanadi. Agar hujjat muayyan 
muassasaning o‘zida tuzilib, undan shu muassasaning o‘zida foydalanilsa, ichki hujjat 
hisoblanadi. Ayni muassasaga boshqa tashkilot yoki ayrim shaxslardan keladigan 
hujjatlar esa tashqi hujjatlar sanaladi. Tegishlilik jihatiga qarab xizmat yoki rasmiy 
hujjatlar va shaxsiy hujjatlar ajratiladi. Biron muassasa yoki mansabdor shaxs 
tomonidan tayyorlanadigan hujjatlar xizmat hujjatlari (buyruq, ko‘rsatma, 
bayonnoma kabi)ga kiradi. Shaxsiy hujjatlar alohida shaxslar tomonidan yozilib
ularning xizmat faoliyatlaridan tashqaridagi yoki jamoat ishlarini bajarish bilan 
bog‘liq masalalarga tegishli bo‘ladi (shaxsiy ariza, shikoyat, tavsiyanoma kabi). 
Bundan tashqari hujjatshunoslikda hujjatlar quyidagi jihatlarga ko‘ra ham tasnif 
qilinadi. Mazmuniga ko‘ra: - sodda hujjatlar – bir masalani o‘z ichiga oladi; - 
murakkab hujjatlar – ikki va undan ortiq masalani o‘z ichiga oladi. Mazmun 
bayonining shakliga ko‘ra: - xususiy (individual) hujjatlar – matn o‘ziga ko‘ra xos, 
betakror, erkin bayon; - namunali (tipovoy) hujjatlar – bir–biriga o‘xshash va 
takrorlanadigan masalalar yuzasidan tuzilgan matnlarni o‘z ichiga oladi; - qolipli 
(trafaretli) hujjatlar – oldindan tayyorlangan bosma ish qog‘ozlariga yoziladi. 

Download 1,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish