Oʻzbekiston Milliy Xavfsizlik xizmati

DAVLAT CHEGARASINI QO‘RIQLASH ORGANLARI
Davlat chegarasini himoya qilish va qo‘riqlash
to‘g‘risidagi tashkiliy-siyosiy qoidalar
O‘zbekiston Respublikasining Davlat chegarasi mamlakatimiz hududi
doirasini belgilovchi chiziq va bu chiziq bo‘ylab o‘tuvchi vertikal sathdan
iborat. U mamlakatimiz suverenitetini quruqlikda, suvda, yer ostida
belgilaydi. Davlat chegarasini qo‘riqlash va himoya qilish davlatning
chegara siyosati bilan belgilanadi.
O‘zbekiston Respublikasining davlat chegara siyosati davlat
hokimiyati, mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish organlari, jamoat
birlashmalari, tashkilotlar va fuqarolarning kelishilgan,
muvofiqlashtirilgan hamkorlikdagi faoliyatidir. Bu faoliyat Davlat
chegaralari va unga tutash hududlarda suverenitetni, chegaralar
daxlsizligini, hududlar butunligini ta’minlashga va boshqa zarur milliy
manfaatlarni himoya qilishga qaratilgan.
1999 yil 20 avgustdagi «O‘zbekiston Respublikasining Davlat
chegarasi to‘g‘risida»gi qonunga muvofiq, mamlakatimiz Davlat
chegarasini o‘rnatish va o‘zgartirishda milliy xavfsizlikni ta’minlash
zaruratidan kelib chiqadi va quyidagi prinsiplarga amal qiladi:
– davlatlarning suvereniteti, hududiy yaxlitligini, davlat chegaralari
daxlsizligi va buzilmasligini o‘zaro hurmatlash;
– chegara masalalarini tinch yo‘l bilan hal etish;
– chet el davlatlari bilan har tomonlama teng huquqlilik va o‘zaro
manfaatdorlik asosida hamkorlik qilish;
– qo‘shni davlatlarning ichki ishlariga aralashmaslik;
– kuch ishlatmaslik va kuch bilan tahdid kilmaslik.
Davlat chegarasini himoya qilish milliy xavfsizlikni ta’minlash va
davlat chegara siyosatini amalga oshirish tizimining tarkibiy qismidir. U
siyosiy, tashkiliy-huquqiy, diplomatik, iqtisodiy, mudofaa, chegara,
razvedka, kontrrazvedka, operativ-qidiruv, bojxona, tabiatni muhofaza
qilish, sanitariya-epidemiologiya va O‘zbekiston Respublikasi quruqlik,
suv va havo chegaralarining xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha boshqa
choralarni qabul qilish orqali amalga oshiriladi.
Davlat chegarasini qo‘riqlash deganda, undan noqonuniy o‘tishga yo‘l
qo‘ymaslik, jismoniy va yuridik shaxslarning Davlat chegarasidan
o‘tkazish punktlari rejimiga amal qilishlari bo‘yicha tadbirlar yig‘indisiga
aytiladi.