O’zbekiston republikasi xalq ta’limi vazirligi

ONG HAQIDA TUSHUNCHA
Agarda psixikaning taraqqiyoti biologic evolyutsion qonunlar ta`siri bilan ro`y bergan bo`lsa, inson ongining rivojlanishi ijtimoiy-tarixiy taraqqiyot qonunlari tufayli amalga oshgan.Ob`ektiv borliq inson miyasida turli xil darajada aks etadi. Ong psixikaning eng yuksak darajasi bo`lib, u faqat insongagina xosdir. Ong ijtimoiy-tarixiy sharoitda, mehnat faoliyatida boshqa odamlar bilan til yordamida munosabatda bo`lishi natijasida shakllangan. Ontogenetik taraqqiyot jarayonida ham ong ijtimoiy muhit ta`siri ostida faoliyat va muloqot jarayonida shakllanadi.

Ong psixologiyada asosiy kategoriyalar sifatida muhim o`rin egallaydi va inson taraqqiyoti va kamolotining muhim mezoni sanaladi. Ongning mohiyatini to`g`ri tushunish uchun uning tuzilishini ko`rib chiqish lozim: 1.Ongning tarkibi.2. Ongning funksiyalari. 3. O`z-o`zini anglashning omillari.4. Ongning xislatlari. 5. Ongning xuxusiyatlari.6. Ongning turlari

Ong psixik jarayonning eng yuqori darajasi hisoblanadi. Uning asosiy xususiyatlari bu harakat va shiddatdir. U refleksik va turki bo’luvchi xususiyatga ega. “Men-mohiyat”.

Psixologiya fanida "ong" tushunchasi bilan bir qatorda "ongsizlik", "ong osti" tushunchalari ham o`rganiladi va tahlil qilinadi. Ongsizlik psixikaning kuyi darajasi bo`lib, bunda qilinayotgan ishlarga hisobat berilmaydi, xulq-atvor va hatti-harakatlar ongli ravishda boshqarilmaydi. Ongsizlik – bu shunday psixik jarayonlar va hodisalar yig‘indisiki, unda inson o‘z xatti-harakatlariga javob bermaydi, anglamaydi. Ongsizlik sohasiga quyidagi psixik hodisalarni kiritish mumkin: uyqi holatidagi hodisalar (tush ko`rish); ba’zi patologik hodisalar, alaxlash, gallyusinatsiya, ilgari ongli bajarilgan, ammo ko`p takrorlanishi natijasida avtomatlashib ketgan hatti-harakatlar; faoliyatga undovchi, ammo anglanmaydigan mayllar kabilar kiradi.


Ong psixikaning eng yuksak darajasi bo‘lib u faqat insongagina xosdir. Ong ijtimoiy tarixiy sharoitda odam mehnat faoliyatining tarkib topishida til yordamida boshqa kishilar bilan doimiy munosabatda bo‘lish natijasidir. Bu ma’noda ong mutafakkirlar ta’kidlab o‘tganlaridek, ijtimoiy mahsuldir.

Inson psixik taraqqiyotini ta`minlovchi omillar