O‘zbekiston respubikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Sport federatsiyalari. Harbiy sport turi yoki turdosh turlar (shaxmat-shashka, sport o‘yinlari va h.k.) bo‘yicha Federatsiyalar (uyushmalar) tashkil etiladi. Ularning soni O‘zbekistonda 40 taga yetib boradi. Milliy kurash, ot sporti va boshqa bir qator turlar bo‘yicha «Assotsatsiya»lar (yirik uyushmalar) tashkil etilgan. Ular asosan sport musobaqalarining tashkiliy yo‘nalishlari va o‘tkazilishi ta’minlashda, murabbiylar hamda hakamlar ksngashlari faoliyatlariga tayanadilar.
Jismoniy tarbiya va sport tizimlari.
1.Jismoniy tarbiya tizimi. Bunda maktabgacha yoshdagi bolalar tarbiya muassasalari hamda barcha turdagi va toifadagi o‘quv yurtlari jismoniy tarbiya darslari, sport mashg‘ulotlari hamda musobaqalarni tashkil qilish faoliyatlar amalga oshiriladi. Bunda tegishli vazirliklar va sport uyushmalari rahbarlik vazifalarini bajaradi.
2.Ishlab chiqarish, qurilish, savdo-tijorat va boshqa barcha tarmoqlarda ommaviy-sog‘lomlashtirish jismoniy tarbiya va spor atamalari, ularni tashkil qilish bilan bog‘liq faoliyatlari. Bularga asosan mutasaddi davlat idoralari, jamoa tashkilotlari hamda sohaviy sport jamiyatlari rahbarlik qiladi.
Yuqoridagi yo‘nalishlari va Respublika aholisining jismoniy tarbiya va sport ishlariga asosan Respublika Davlat jismoniy tarbiya va sport qo‘mitasi (Davlat sport uyushmasi) rahbarlik qiladi. Ularning barchasi o‘zlarining nizomlari, ustavlariga ega bo‘lib, shu asosida aniq maqsadlar, vazifalar va huquqlarga egadir.
Jismoniy tarbiya darslari va sport mashg‘ulotlarida qo‘llaniladigan asosiy atamalarga sharhlar.
Jismoniy tarbiya darslarida ishlatiladigan ba’zi iboralarning izohlari haqida.
Nazariy bilimlarni egallash xususida.
Boshlang‘ich 4 sinflarda:
Saflanish-bir qatorga (orqama-orqa) tizilib turish, bir safga (yonma-yon) turish.
Tartib mashqlari: bo‘y-bo‘yi bilan tizilib turish. Safdan qatorga (burilib) turish, qatordan (o‘ng yoki chap tomon bilan) safga qaytish.
Bir saf(qator)dan 1-2-3-4 safga (qator)ga o‘tish uchun tartib bilan 1,2,3,4 deb sanash. O‘quvchilar sonini aniqlash maqsadida tartib bilan boshdan oxirigacha sanash(1-2-3...).
Gavdani to‘g‘ri o‘stiruvchi mashqlar-qomatni rostlash, qo‘l, oyoq, gavda va boshqa a’zolarni faol harakatlarga keltirish. Bunda umumrivojlantiruvchi jismoniy mashqlar, harakatli o‘yinlar, gimnastika va engil atletikaning asosiy turlaridan foydalanish.
Harakat faolligi-amaliy harakatlarni tez, ixcham va chiroyli qilib bajarish.
Jismoniy kamolot-tana a’zolarining yaxshi rivojlanishi, tez va chaqqon harakat qilishga imkoniyat yaratuvchi tarbiyaviy jarayon.