O’zbekiston respublikasi axborot texnalogiyalari va komunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti mustaqil ish Topshirdi : Ibragimov h qabul qildi: Pozilova Sh Guruh

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNALOGIYALARI VA KOMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUXAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI


Mustaqil ish

Topshirdi : Ibragimov H
Qabul qildi: Pozilova Sh
Guruh: 652-18

Mavzu: Konseptual asos va asosiy ta’riflar haqida umumiy ma’lumot

Reja:

1. 
   Kirish
   
2. 
   Asosiy qism
   

1. 
   Media ta’lim fanida konseptual asos
   
2. 
   Konseptual tuzilma haqida
   

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Media-ta’lim hozirgi davrda shaxs­ning ommaviy axborot vositalari orqali rivojlanish jarayonini anglatadi.
Media-ta’lim — bu media mahsulotlari bilan:

• 
  muloqot madaniyatini kommunikativ imkoniyatlari tanqidiy tafakkuri media­matnini to‘liq qabul qilish;
  
• 
  intepritatsiya etish;
  
• 
  tahlil qilish hamda baholashdan iborat.
  

Media-savodxonlik insonga ekranli san’atni:

• 
  televideniye;
  
• 
  radio;
  
• 
  video;
  
• 
  kinomotograf;
  
• 
  pressa;
  
• 
  matbuot internet va boshqalarni taqdim etadi.
  

Manbalardan kelayotgan axborot oqimi­dan to‘g‘ri foydalanib, o‘zining rivojlanishi uchun kerakli bo‘lgan axborotlarni o‘rganish. Hozirgi axborotlashgan jamiyatda barcha media-resurslarini tahlil qilish muhum rol o‘ynaydi. Xorijiy media-ta’limning tahlili shuni ko‘rsatadiki, talabalar o‘zining o‘qish jarayonida asosan internet, televideniya manbalaridan foydalanishadi.
Jahon mediapedagogikasida media­ning tarbiyaviy ijodiy ususllaridan foydala­nish yo‘lga qo‘yilgan. Media-ta’lim usullari asosan kiyingi muhum bosqichlarga bo‘li­nadi.

1. 
   Media-nazariyasi, uning tarixi, struk­turasi hamda tili haqida bilim olish (o‘qitish media-texnologiyasi);
   
2. 
   Mediamatnlarni qabul qilishni rivojlantirish «o‘qish, anglash, tasavvurni faollashtirish, xotirani rivojlantirish, fikrni turli usullarini rivojlantirish» (kritik, ijodiy, intuitv hamda obraz yaratish).
   

Media-ta’lim faoliyatini olib borish uchun ma’lum bir profissional bilim ko‘nikma va ko‘rsatgichlariga ega bo‘lish lozim:

• 
  maxsus yo‘naltirilgan mediata’lim soha­sida nazariy bilimlar hamda eng so‘nggi axborotlarga ega bo‘lish darajasi; motivatsiyalashgan ko‘rsatgich.
  

Masalan, ta’lim jarayoniga:

• 
  aqliy;
  
• 
  visual;
  
• 
  sensor;
  
• 
  audio bo‘lgan faoliyat;
  
• 
  tezkor media-ta’lim sohasida metodik ko‘nikmalarini darajasi, masalan, media-manbalarni va ulardagi axborotlarni ijodiy yondashish orqali qabul qilish.
  

Ularning kelib chiqish sabablarini sharoitlarini va harakatini o‘rganib tahlil etish tashviqotchilik harakatini olib borish va optimal natijani tallash.
Kreativ (ijodiy media-ta’lim faoliyatidagi ijodiy fikrlash darajasi) (mobillilik, kommunikativlik, o‘ziga xoslik, tasavvurni rivojlantirish fantaziya kabi xususiyatlarga ega bo‘lish).
Dunyoda media-ta’limini ahamiyati turli xalqaro tashkilotlar UNESKO tashkilotining rezolyutsiya hamda tavsiyalarida media-ta’lim muhumligi alohida ta’kidlanib, media-ta’lim rivojlanishini qo‘llab-quvvatlagan (mediaeducation barcha turlari elektron, bosma, grafik, media va boshqalar) hamda turli texnologiyalar bilan uzviy bog‘langan holda rivojlanadi va insonlarni quyidagi faoliyatlarga yo‘naltiradi.

1. 
   Media-matnlarni tahlil qilish tanqidiy anglash va yaratish.
   
2. 
   Media-mahsulotlarni (matn, video-audio) manbalarini toppish va ular­ning quyidagi:
   

• 
  siyosiy;
  
• 
  iqtisodiy;
  
• 
  madaniy;
  
• 
  iqtisodiy xususiyatlarini aniqlash va ularni asl ma’nosini o‘rganish.
  

3. 
   Media-mahsulotlarini tushunish.
   
4. 
   Shaxsiy media-mahsulotlarini yaratish tarqatish va ularga qiziqadigan audito­riyaga ega bo‘lish.
   
5. 
   O‘rganish hamda yaratgan media mahsulotlarni hayot tarzini aniqlash. Media-ta’lim — bu butun hayot uchun konsep­siyasi deyiladi.
   

Kontseptual asos tadqiqotchining hodisani qanday tushuntirishga oid adabiyotlar sintezini ifodalaydi. U boshqa tadqiqotchilarning nuqtai nazari haqidagi oldingi bilimlarini va tadqiqot mavzusi bo'yicha kuzatishlarini inobatga olgan holda, tadqiqot jarayonida zarur bo'lgan harakatlarning xaritasini tuzadi.

Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, kontseptual asos tadqiqotchining tadqiqotidagi muayyan o'zgaruvchilar qanday bog'lanishini tushunishidir. Shunday qilib, tadqiqot tadqiqotida zarur bo'lgan o'zgaruvchilarni aniqlaydi. Bu tadqiqotni davom ettirishda tadqiqotchining "xaritasi".

McGaghie va boshqalar kabi. (2001) shunday degan: Kontseptual asos muammo bayoni asosida xabar qilinayotgan tergovga turtki beradigan aniq tadqiqot savolini taqdim etish uchun "bosqichni belgilaydi". Dissertatsiyaning muammoli bayoni kontekstni va tadqiqotchini tadqiqot o'tkazishiga sabab bo'lgan masalalarni beradi.

Kontseptual asos nazariy asos deb ataladigan ancha kengroq doirada yotadi. Ikkinchisi ko'plab tadqiqotchilarning ma'lum bir hodisaning nima uchun va qanday sodir bo'lishi haqidagi xulosalarini o'zida mujassam etgan vaqt sinovidan o'tgan nazariyalardan yordam oladi.

Men ushbu ta'rifni, shu jumladan uning maqsadini yaqinda "Konseptual asos nima?" deb nomlangan postimda tushuntirdim. Tushuntirilgan ta'rif va beshta maqsad."
KONSEPTUAL ASOSNI QANDAY TAYYORLASH BO'YICHA 4 QADAM
Kontseptual asosni tayyorlashdan oldin siz quyidagilarni qilishingiz kerak:
Tadqiqot mavzusi nima bo'lishini hal qiling. Mavzu sizning ixtisoslik sohangiz doirasida bo'lishi kerak.

Ko'rib chiqilayotgan masalani ko'rib chiqqandan keyin ishlashga qaror qilgan mavzu bo'yicha tegishli va yangilangan tadqiqotlarni ko'rib chiqing. Imtiyozli ma'lumot manbalari bo'lganligi sababli, ko'rib chiqiladigan va taniqli ilmiy jurnallardan foydalaning.

Adabiyotda tasvirlangan maxsus o'zgaruvchilarni aniqlang va ularning qanday bog'liqligini aniqlang. Ba'zi tadqiqot tezislari o'zgaruvchilarni o'z ichiga oladi va shuning uchun muhim topilmalar maqsadga xizmat qilishi mumkin. Agar ular mavjud bo'lmasa, tadqiqot maqolasining xulosasini toping.

Agar o'zgaruvchilar xulosada aniq bo'lmasa, metodologiya yoki natijalar va muhokama bo'limiga qayting va o'rganish o'zgaruvchilari va muhim topilmalarni tezda aniqlang. Maqolalarni samarali ko'rib chiqish va ko'p shov-shuvlarsiz muhim fikrlarga erishish uchun TSPU texnikasini o'qing.

O'qigan ilmiy maqolalaringizdagi o'zgaruvchilar aralashmasidan foydalanib, kontseptual asosingizni yarating. Muammo bayoni yoki tadqiqot maqsadingiz uni qurish uchun ma'lumotnoma bo'lib xizmat qiladi. Aslida, sizning tadqiqotingiz boshqa tadqiqotchilar hali tushuntirmagan savolga javob berishga harakat qiladi. Sizning tadqiqotingiz bilim bo'shlig'ini hal qilishi kerak.
Ilgari chop etilgan tezis bayonotini qanday yozish kerak deb nomlangan 5-sonli bayonot quyidagi misollarda tasvirlangan kontseptual asos bo'lib xizmat qiladi.

Yoshlar, ayniqsa kurs modullari, noutbuklari yoki ish stollariga kirish uchun mobil telefonlaridan ko'p vaqt sarflashlari kerak bo'lgan talabalar eng ko'p ta'sir qiladi. Bundan tashqari, ular Facebook, Messenger va shunga o'xshash ijtimoiy media kanallarida do'stlari bilan muloqot qilishda mobil telefonlari bilan muloqot qilish uchun vaqt sarflashadi.

Kontseptual asos: media ta'limning estetik va madaniy nazariyasi.
-faol fikrlashning turli turlari (majoziy, assotsiativ, mantiqiy, ijodiy);
- OAV ma'lumotlarini idrok etish, sharhlash, tahlil qilish, estetik baholash ko'nikmalari;
- ekran, an'anaviy san'at va ommaviy axborot vositalari bilan muloqot qilishda foydalanish uchun ommaviy axborot vositalarining tilini o'zlashtirish zarurati;
- badiiy va ijodiy faoliyatda olingan ma'lumotlar haqida og'zaki muloqotga bo'lgan ehtiyoj;
- sinfda olingan bilimlarni, turli san'at turlarini, atrofdagi olamni idrok etish natijalarini kommunikatsiya texnologiyalari yordamida multimedia, audiovizual va yozma matnlar ko'rinishida o'tkazish qobiliyati.
- “Mediata’lim” (mediata’lim tushunchasi, mediamatn, uni baholashning asosiy mezonlari, mediamatn yaratish va boshqalar);
- “Maktab o‘quvchilarining media-ta’limida ekran haqiqati” (ekran turlari, ekran tasvirining imkoniyatlari, mediamadaniyat tushunchasi, uni rivojlantirish modeli va boshqalar);
- "Inson - muhit - uning rivojlanish, anglash va aniqlash imkoniyatlari" (idrok birliklarining o'zaro bog'lanishi, bu o'zaro bog'liqliklarni o'rnatishning turli vositalari; axborot maydoni, uni so'z, musiqa, plastik tasvirlar va boshqalar yordamida talqin qilish);
- “Atrofdagi dunyo taraqqiyotini takomillashtirish, inson ongini modellashtirish texnologiyalari” (ommaviy axborot vositalarining rivojlanish tarixi, dunyo va inson ongini modellashtirish va boshqalar);
- “Raqamli mingyillik – sivilizatsiyaning yangi bosqichi” (ommaviy axborot vositalarining falsafiy, estetik, madaniy bahosi; “elektron” jamiyatning xususiyatlari, hikoya qilish, zamonaviy ekranning ta’siri; zamonaviy raqamli audiovizual texnologiyalar imkoniyatlari va boshqalar. .).
Qo'llash sohalari: majburiy va fakultativ sikl fanlari (har xil turdagi ta'lim muassasalarida), to'garaklar, klublar, studiyalar, qo'shimcha ta'lim va bo'sh vaqt muassasalari markazlari.
Ushbu modelning muhim xususiyati ekranli, elektron va yangi axborot ta'lim texnologiyalarini asosiy va qo'shimcha ta'lim, maktab o'quvchilarining bo'sh vaqtini o'tkazish tizimlariga integratsiyalashuvi, uning faoliyatining yagona vazifasini (hissiy va intellektual ta'lim) saqlab qolishdir.
Yu.N.Usov (4) ham videotasvirga olish va uning natijalarini idrok etishning birligiga asoslangan virtual fikrlashni rivojlantirishning ta’lim modelini ishlab chiqishga mansub. Badiiy matnni idrok etish va tahlil qilishga rasmni suratga olish orqali erishiladi; kadrlar yozuvini tahrirlash; diskret birliklar orasidagi semantik, hissiy munosabatlarni aniqlash; energiya tuyg'usi, ko'rgan narsasining kontseptsiyasini qurish; materialga o'z munosabatini aniqlash; so'zlashuv; suratga olingan asarni yaxlit tekshirish va hokazo.

Kompyuter texnologiyalari, zamonaviy yutuqlar maktab o'quvchilari, Yu.H.Arilovga Usov ning faqat bayonotga ko'ra, kino, televideniye, video bilan solishtirganda ajoyib lifelikeness "bor virtual haqiqiy, olamiga sho'ng'ib imkonini beradi. ... aniqlash badiiy virtual ob'ektiv voqelik yuz foiz, garchi u xayolparast bo'lsa-da ... Biroq, savodli tomoshabin bu erda ham ijodkorning borligini his qiladi, chunki badiiy makon, vaqt, hikoyaning diskretligining an'anaviy qonunlari saqlanib qoladi: axir, illyuziya, nima bo'lishidan qat'i nazar, muallif tomonidan yaratilgan va unda uning hissiy va intellektual boshlanishi ham idrok birliklari nisbati asosida ochiladi ".
So'nggi yillarda virtual haqiqat tushunchasi ancha murakkablashdi. Agar ilgari u badiiy voqelikka o'xshash narsa sifatida qabul qilingan bo'lsa (masalan, badiiy asarni o'rganish yoki film tomosha qilgandan so'ng, talabalarga ma'lum qahramonlar ishtirokida "og'zaki rasmlar" chizish taklif qilingan), keyin kompyuter texnologiyalari rivojlanishi bilan. , kompyuter yordamida virtual haqiqat "haqiqatan ham tomoshabin ongining ichki ekranida paydo bo'lib, uni u tomonidan yaratilgan har qanday audiovizual dastur bilan bog'laydi. "Shu munosabat bilan virtual fikrlashni rivojlantirish g'oyasi paydo bo'ladi.

Media ta'lim tushunchalari
audiovizual idrokni rivojlantirish	tanqidiy fikrlashni shakllantirish	ommaviy kommunikatsiya texnologiyalarini amaliy rivojlantirish (kino va video suratga olish, ommaviy matbuot, radio, televidenie)	media matnlarni yaratish uchun asos sifatida o'z qadriyat yo'nalishlari tizimini shakllantirish

Kontseptual tuzilma - bu ilmiy bilimlarning turli xil tuzilmalarini birlashtirgan ilmiy nutq tushunchasi . Fan tizimida (qarang: " Fan" ) kontseptual tuzilma ilmiy tadqiqotning yaxlitligini nazariy tushunishni o'rnatadi, tadqiqot tartib-qoidalarida u haqida tizimli g'oyalarni saqlaydi va tadqiqot jamoasida semantik birlikni saqlaydi.
Ilmiy va kognitiv faoliyatning rivojlanishi nazariy kontseptsiyalarning paydo bo'lishiga olib keladi (Qarang: Kontseptsiya ), keyin esa tobora murakkab va ichki tabaqalashtirilgan kontseptual tuzilmalar, ularning eng yuqori darajada tashkil etilgan turi nazariy tizimlar . Shu bilan birga, ilmiy va umuman, ratsional-nazariy tafakkurning uning kognitiv vositalarini refleksli tahliliga dastlabki yo'naltirilishi o'ziga xos ichki tuzilishga ega bo'lgan aniq kontseptual konstruktsiyalarni yaratishga e'tibor qaratishni nazarda tutadi. Uning ichki tuzilishi allaqachon birlamchi kontseptual tushuntirish diagrammalariga ega bo'lib, ular kontseptual konstruktsiya yordamida berilgan vaziyat sifatida omillarni tushuntiradi (qarang. Konstruksiya.). Ba'zi kontseptual tuzilmalar vakili etiladi tasniflash (qarang tasnifini ), tipolojilerine (qarang tipologik ), va boshqa toifalarga tizimlari (qarang toifalashtirilishi an'anaviy tabiiy fanlar va gumanitar keng tarqalgan edi). Ilmiy nazariyalarning shakllanishi va rivojlanishi (qarang. Nazariya ), birinchi navbatda, ularning ichki kontseptual tuzilmalarining murakkablashishi va farqlanishi bilan bog'liq. Empirik va nazariy bilimlarning turli shakllarining kontseptual tuzilmalari bilan bir qatorda, bu bilimlarni shakllantirish uchun zarur shartlar bo'lib xizmat qiluvchi chuqur konseptual tuzilmalar ham mavjud.
Fan falsafasi tarixida birinchi marta kontseptual tuzilmalar I.Kantning bilishning sintetik aprior shakllari haqidagi ta’limotida tahlil predmetiga aylandi. Kantning fikriga ko'ra, bu apriori shakllar - kategoriyalar (qarang: Turkum ) va aqlning apriori asoslari - bu ilmiy va nazariy bilimlarning butun tizimi uchun o'ziga xos kontseptual asos bo'lib, unga kiradigan materialni tartibga soladi va tuzadi. tizim tashqaridan. Bu tendentsiya, Kant kelayotgan, chuqur kontseptual tuzilmalarni ko'rib chiqish faol zamonaviy amalga oshirilmoqda fan metodologiyasi (qarang fan metodologiyasi kabi tushunchalar rivojlantirishda) dunyo ilmiy rasmda ,tadqiqot dasturi , ilmiy paradigma . Ammo, Kantdan farqli o'laroq, fanning zamonaviy metodologiyasi, birinchidan, chuqur kontseptual tuzilmalarning xilma-xilligini, ikkinchidan, ushbu tuzilmalarning nisbiyligini yoki, ba'zan aytganidek, funktsional apriori va ularning rivojlanish jarayonida o'zgaruvchanligini ta'kidlaydi. kognitiv tajriba.

Xulosa
Ushbu mustaqil ishida menga berilgan mavzuda media-ta’lim fanida konseptual asos va asosiy ta’riflar haqida ma’lumot mavzusi berildi. Kontseptual asos tadqiqotchining hodisani qanday tushuntirishga oid adabiyotlar sintezini ifodalaydi. U boshqa tadqiqotchilarning nuqtai nazari haqidagi oldingi bilimlarini va tadqiqot mavzusi bo'yicha kuzatishlarini inobatga olgan holda, tadqiqot jarayonida zarur bo'lgan harakatlarning xaritasini tuzadi. Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, kontseptual asos tadqiqotchining tadqiqotidagi muayyan o'zgaruvchilar qanday bog'lanishini tushunishidir. Shunday qilib, tadqiqot tadqiqotida zarur bo'lgan o'zgaruvchilarni aniqlaydi. Bu tadqiqotni davom ettirishda tadqiqotchining "xaritasi".

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   www.Simplyeducate.me
   
2. 
   www.researchgate.com
   
3. 
   www.Listmuse.com
   
4. 
   https://www.academia.edu/289768/CONCEPTUAL_FRAMEWORK_DEFINITIONS_AND_A_MODEL
   
5. 
   https://gtmarket.ru/concepts/7134
   
6. 
   https://epistemology_of_science.academic.ru
   
7. 
   https://ru.encyclopedia-titanica.com/marco-conceptual
   
8. 
   https://terme.ru/termin/konceptualnye-struktury.html
   
9. 
   https://math.spbu.ru/ru/Archive/Courses/tsib/dul_tsib/node4.html
   
10. 
    https://www.myaccountingcourse.com/accounting-dictionary/conceptual-framework
    
11. 
    https://www.charterededucation.com/ifrs/understanding-the-purpose-of-conceptual-framework-for-ifrs/
    
12. 
    https://www.questionpro.com/blog/conceptual-research/
    
13. 
    https://ifap.ru/library/book522.pdf
    
14. 
    https://bookdown.org/pkaldunn/Book/OperationDefinitions.html
    
15. 
    https://vuzlit.ru/927788/struktura_kontsepta_tipy_kontseptov_metody_opisaniya_kontsepta
    
16. 
    https://bookdown.org/pkaldunn/Book/OperationDefinitions.html