O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARNI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

TELEKOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI VA KASB TA’LIMI FAKULTETI
Tizimlar va signallarni qayta ishlash
MUSTAQIL ISH


Bajaruvchi: Akaboyev K
Tekshiruvchi: Kilichov J

Samarqand-2022

Mavzu: Axborot, xabar va signallar haqida umumiy tushunchalar

REJA

1. 
   Axborot va xabar tushunchasi.
   
2. 
   Analog signallar
   
3. 
   Raqamli signallar
   
4. 
   Diskret signallar
   
5. 
   Signallarning xarakteristikasi
   

Axborot va xabar tushunchasi
Axoborot deb inson sezgi organlari orqali qabul qiladigan barcha ma’lumotlarga aytiladi. Axborot lotincha informatio so‘zidan olingan bo‘lib, tushuntirish, biror narsani bayon qilish yoki biror narsa yoki hodisa haqidagi ma’lumot ma’nosini anglatadi.
Axborot turli-tuman ko‘rinishda bo‘lib, ularni quyidagi turlarga ajratish mumkin:

• 
  MATNLI AXBOROT;
  
• 
  GRAFIKLI AXBOROT;
  
• 
  TOVUSHLI AXBOROT;
  
• 
  VIDEOLAVHALI AXBOROT;
  
• 
  BELGILI AXBOROT;
  
• 
  RAQAMLI AXBOROT.
  

Analog signal
Analog signal tabiiydir. Uni har xil turdagi sensorlar yordamida tuzatish mumkin. Masalan, atrof-muhit sensorlari (bosim, namlik) yoki mexanik sensorlar (tezlashtirish, tezlik). Analog signallar matematikada uzluksiz funksiyalar bilan tavsiflanadi. Elektr kuchlanishi to'g'ri chiziq yordamida tasvirlangan, ya'ni. analog hisoblanadi.
Raqamli signal
Raqamli signallar sun'iy, ya'ni. ular faqat analog elektr signalini aylantirish orqali olinishi mumkin.Uzluksiz analog signalni ketma-ket konvertatsiya qilish jarayoni namuna olish deb ataladi. Diskretizatsiya ikki turga bo'linadi:

1. 
   vaqt bo'yicha
   
2. 
   amplituda
   

Vaqtli namuna olish odatda namuna olish operatsiyasi deb ataladi. Va signal amplitudasi bo'yicha namuna olish - darajali kvantlash bo'yicha.