Оъзбекистон республикаси олий ва оърта

Adabiyotshunoslik tarixi	2
3	Badiiy asar	2
4	Badiiy asar kompozitsiyasi	2
5	Badiiy asar syujeti	2
6	Adabiy tur va janrlar	6
7	Badiiylik – adabiyotning asosiy xususiyati	2
8	Badiiy asar mavzusi	2
9	Obraz – insonning adabiyotdagi umumlashma tasviri	2
10	She’r tuzilishi va she’r tizimlari	4
11	Aruz she’r tizimi	2
12	Badiiy asar tili	2
13	Ijodiy metod va ijodkor uslubi	2
14	Adabiy jarayon	2
	Jami:	34
1	Adabiyotshunoslik tarixi (Forobiy, Beruniy, Ibn Sino, Boburning adabiyotshunoslikka oid asarlari misolida)		2
2	Arastuning “Poetika” asari		2
3	Badiiy asar		2
4	Badiiy asar kompozitsiyasi (P.Qodirovning «Ona lochin vidosi» romani asosida)		2
5	Cho‘lponning adabiy –tanqidiy maqolalari tahlili		2
6	Oybek, Izzat Sulton – adabiyotshunos		2
7	Badiiy asar tili		2
8	Ijodiy metod va ijodkor uslubi		2
9	Badiiy asar tahlili (she’r, hikoya matni tahlil qilinadi)		2
	Jami		18
1	Arastuning “Poetika” asari tahlili			2
2	“Jahon adiblari adabiyot haqida” kitobidagi maqolalar tahlili			2
3	Fitrat – adabiyotshunos			2
4	Navoiy she’rlaridagi badiiy san’atlar			2
5	Bobur she’rlarida qofiya va radif			2
6	Matyoqub Qo‘shjonovning adabiy-nazariy qarashlari			2
7	Ozod Sharafiddinovning adabiy –tanqidiy qarashlari			2
8	Adabiy tur va janrlar			2
	Jami			16

ADABIYOTLAR

Asosiy adabiyotlar:

1. Karimov I.A. Adabiyotga e’tibor – ma’naviyatga, kelajakka e’tibor. –T.: O`zbekiston, 2008. 2. Karimov I.A. YUksak ma’naviyat – engilmas kuch. –T.: O`zbekiston, 2006. 3.Aristotel. Poetika. -T.: G’afur G’ulom nomidagi adabiyot va sana’t nashriyoti.1980. 152 b. 4. T.Boboyev. Adabiyotshunoslik asoslari. T., "O'zbekiston", 2002. 5. D.Quronov. Adabiyotshunoslikka kirish. Andijon, 2002. H.Umurov. Adabiyot nazariyasi. T.: "Sharq", 2002. I.Sulton. Adabiyot nazariyasi. T.: "O`qituvchi", 2005. D.Quronov. Adabiyotshunoslikka kirish. T.: «Fan», 2007. Arastu. Poetika. Axloqi Kabir. - T.: «Yangi asr avlodi», 2004. M.Olimov. Risolai aruz. - T.: «Yozuvchi», 2002. V.Rahmonov. She'r san'atlari. - T.: «Yozuvchi», 2001. A.Hojiahmedov. Mumtoz badiiyat malohati. - T.: «Sharq», 1999. Fitrat. Adabiyot qoidalari. - T.: «O`qituvchi», 1995. B.Valixo'jayev. O'zbek adabiyotshunosligi tarixi. - T.: "O'zbekiston", 1993. Adabiy turlar va janrlar. 3 jildlik, T., «Fan», 1991-1992. Adabiyot nazariyasi. Ikki jildlik. - T.: «Fan», 1978-1979. A.Navoiy. «Me’zon ul-avzon». Asarlar. O'n besh tomlik. 14-tom. T.: "Fan", 1967. A.Navoiy. «Majolis un-nafois». O'n besh tomlik.. 12-t. Toshkent. 1966. 14. Quronov D., Mamajonov Z., Sheraliyeva M. Adabiyotshunoslik lug’ati. –T.: Akademnashr. 2010. 400 b.

Qo`shimcha adabiyotlar:

Adabiyotshunoslikka kirishi fanidan dastur. -T.: 2006. E.Hudoyberdiyev. Adabiyotshunoslikka kirish. - T.: "O`qituvchi" 1995. Z.Rahimov. Adabiyotshunoslikka kirish. Farg`ona. 2001. Abu Nasr Forobiy. «SHe'r san’ati». Toshkent. 1979. H.Abdusamatov. Drama nazariyasi. -T.: "G'afur G'ulom nomidagi adabiyot va san'at nashriyoti". 2000. N.Xotamov, B.Sarimsoqov. Adabiyotshunoslik terminlarining ruscha-o`zbekcha izohli lug`ati. T.: 1983. Sharq mumtoz poetikasi. H.Boltaboyev talqinida. Toshkent, «O'zbekiston Milliy ensiklopediyasi», 2008. A.Hojiahmedov. Navoiy aruzi nafosati. -T.: "Fan", 2006. Cho'lpon. Adabiyot nadir. -T.: "Cho'lpon", 1994. V.G.Belinskiy. Poeziyaning xil va turlarga bo`linishi. Tanlangan asarlar. T.: 1965. M.M.Baxtin. Voprosы literaturы i estetiki: Issledovaniya raznыx let. –M.: 1975. M.M.Baxtin. Literaturno-kriticheskie stati. – M.: «Xudojestvennaya literatura», 1986. A.Bushmin. Nauka o literature. – M.: «Sovremennik», 1980. Gegel. Estetika. (V 4-tomax). – M.: 1968-1973. Gyote. Ob iskusstve. – M.: 1958. F.M.Dostoevskiy. Vozvraщenie cheloveka. – M.: «Sov. Rossiya», 1989. G.V.Plexanov. Literatura i estetika. T. 1. – M.: 1958. G.N.Pospelov. Problemы istoricheskogo razvitiya literaturы. – M.: 1972. Teoriya literaturы. Osnovnыe problemы v istoricheskom osveщenii. Rodы i janrы literaturы. –M.: 1964-1965. V.Xalizev. Teoriya literaturы. Uchebnik. – M.: «Vыsshaya shkola», 1999. R.Uellek, O.Uorren. Teoriya literaturы. –M.: «Iskusstvo», 1978. L.I.Timofeev. Osnovы teorii literaturы –M.: 1971. 23. http:/ fdu.uz. 10. http://Ziyouzcom.uz. O‘zbek she’riyati. O‘zbek nasri bo‘limlari. 11. http://sharqyulduzi.uz “Sharq yulduzi” jurnalining sayti.Barcha soni bor. 12. http://O‘zAS.uz 13. http://edunet.uz. O‘zbekiston ta’lim portali. 14. http://e-adabiyot.uz

ORALIQ NAZORAT UCHUN TEST SAVOLLARI

1–VARIANT
1. Poetik formalar qatorini toping.

1. 
   roman, masal, musamman
   
2. 
   musamman, musaddas, mustazod
   
3. 
   she’riy qissa, dramatik ‘oema
   
4. 
   masal, ruboiy, tuyuq
   
5. 
   tuyuq, roman, romantizm
   

2. Istehzo (sarkazm) ni toping.

1. 
   o`tkir yumoristik kulgu
   
2. 
   komik kulgu
   
3. 
   fosh qiluvchi zaxarxanda kulgu
   
4. 
   fosh qiluvchi yumoristik kulgu
   
5. 
   fosh qiluvchi realistik asar
   

3. Badiiy adabiyotning ahamiyati to`la ko`rsatilgan qatorni toping.

1. 
   jamiyatni doimo olg`a boshlab boradi
   
2. 
   jamiyatni ma’naviy kamol to’tiradi
   
3. 
   yashashga, kurashga, mehnatga chorlaydi
   
4. 
   maorifiy, tarbiyaviy, estetik ahamiyati bor
   
5. 
   ilmiy, g`oyaviy, maorifiy ahamiyatiga ega
   

4. Komediya qaysi adabiy turga mansub?

1. 
   sahna adabiy turiga
   
2. 
   dramatik turga
   
3. 
   liro–dramatik turga
   
4. 
   kulgidan iborat sahna asariga
   
5. 
   «Oltin devor» asariga mansub
   

5. Tilning obraz yaratish resurslarini belgilang

1. 
   arxaizm, vulgarizm, jargonizm, dialektizm
   
2. 
   obraz, personaj, tip, harakter
   
3. 
   so`z, tovush, ohang, harf
   
4. 
   artistizm, dramatizm, romantizm
   
5. 
   bu yerda to`g`ri javob berilmagan
   

6. Kom’ozitsiyaning to`la ta’rifini toping.

1. 
   badiiy asarning g`oyaviy metod asosida tuzilishini ta'minlovchi maxsus qurilish
   
2. 
   asarning qurilishi, qism va obrazlarning joylashuvi, muvofiqligi va mutanosibligi
   
3. 
   asarning qurilishi, muallifning g`oyasi asosida badiiy til vositalari, she’riy tuzilish va janrni bir mundarijaga yig`ilishi
   
4. 
   muallif g`oyasi asosida mavzuning berilishi
   
5. 
   syujetni o`z ichiga oluvchi maxsus vosita
   

7. Adabiyotning birinchi elementi nima?

1. 
   obraz
   
2. 
   g`oya
   
3. 
   til
   
4. 
   xalq og`zaki ijodi
   
5. 
   syujet va voqea
   

8. Mavzu nima?

1. 
   badiiy asar mavzusi
   
2. 
   ob'yektiv voqelik inoikosi
   
3. 
   g`oyaning ifodasi
   
4. 
   badiiy formani g`oyaviy jihatdan uyushtirib berish
   
5. 
   asarda tasvirlangan hayotiy voqelik, asarda nima tasvirlanganligi
   

9. Badiiy til ta’rifini toping.

1. 
   badiiy asardagi chiroyli so`z, iboralar
   
2. 
   hamma tushunadigan til
   
3. 
   silliqlangan, jilolangan, obraz yaratish uchun ishlatiladigan til
   
4. 
   obraz yaratish uchun maxsus yaratilgan, faqat fan asarlariga mo`ljallangan til
   
5. 
   yozuvchi va shoirlar qo`llaydigan jonli til
   

10. Hikoya qaysi turga mansub? Novella–chi?

1. 
   dramatik turga
   
2. 
   Epik turga
   
3. 
   romantik turga
   
4. 
   liro–Epik turga
   
5. 
   lirik turga
   

11. Adabiyotshunoslikning tarkibiy qismlarini toping.

1. 
   bibliografiya, matnshunoslik
   
2. 
   o`lkashunoslik, matnshunoslik
   
3. 
   manbashunoslik, arxivshunoslik, atributsiya
   
4. 
   adabiyot nazariyasi, adabiy tanqid
   
5. 
   tekstologiya, realizm, romantizm
   

12. Lirik asarlarga qanday syujet tipi xos bo`ladi?

1. 
   kontsentrik
   
2. 
   assotsiativ
   
3. 
   lirik–’ublistik
   
4. 
   xronikal
   
5. 
   kommunikativ
   

13. Monolog, dialog, portret qaysi hodisa elementi?

1. 
   syujetning
   
2. 
   konfliktning
   
3. 
   kom’ozitsiyaning
   
4. 
   obrazlilikning
   
5. 
   novellaning
   

14. Syujet elementlari mukammal beriladigan qatorni belgilang.

1. 
   ‘rolog, e’ilog, eks’ozitsiya, dialog, yechim
   
2. 
   eks’ozitsiya, kulminatsion nuqta, final
   
3. 
   dialog, syujet yo`li, yechim
   
4. 
   eks’ozitsiya, lirik chekinish, kulminatsion nuqta, yechim, e’ilog, xotima
   
5. 
   bunday qator berilmagan
   

15. Ushbu elementlar to`la qatnashsa bu hodisa qanday nomlanadi:

o`xshagan narsa, o`xshatilgan narsa, o`xshash sifat, o`xshashlik qo`shimchasi.

1. 
   qisqartirilgan o`xshatish
   
2. 
   kengaytirilgan o`xshatish
   
3. 
   to`liq o`xshatish
   
4. 
   noto`g`ri o`xshatish
   
5. 
   ochiq istiora
   

16. Adabiyotshunoslikning yordamchi sohalari qaysilar?

1. 
   adabiyot tarixi, adabiyot nazariyasi
   
2. 
   adabiyotshunoslik metodologiyasi
   
3. 
   arxivshunoslik, bibliografiya
   
4. 
   tilshunoslik, tarix
   
5. 
   tarix, geografiya, etnografiya
   

17. Badiiy detall quyidagi poetik hodisalardan qaysi biriga tegishli?

1. 
   syujetga
   
2. 
   konfliktga
   
3. 
   temaga
   
4. 
   kom’ozitsiyaga
   
5. 
   hammasiga ham
   

18. Sunatillo Anorboyevning «Umr» qissasi syujetining tipi.

1. 
   assotsiativ
   
2. 
   kontsentrik
   
3. 
   xronikali
   
4. 
   resros’ektiv
   
5. 
   xronik – retros’ektiv
   

19. O`lmas Umarbekovning «Yoz yomg`iri» qissasida syujet tipi.

1. 
   assotsiyativ
   
2. 
   aralash
   
3. 
   kontsentrik
   
4. 
   xronikali
   
5. 
   retros’ektiv
   
6. 
   xronik – retros’ektiv
   

20. Tragediyaga berilgan mukammal ta’rifni toping.

1. 
   jamiyatsizlikdagi adolatsizliklar jiddiy fosh qilinadigan asarlar
   
2. 
   jamiyat va kishilar o`rtasidagi to`qnashuvlar keng Epik turda ochib beriladi
   
3. 
   she’riy yo`lda yaratilib, yumor usuli bilan hayotdagi noto`g`rilik fosh qilinadi
   
4. 
   jamiyatdagi adolatsizliklar qurboni bo`lgan ijobiy xislat egalari fojiasini ko`rsatib beruvchi dramatik asar
   
5. 
   dramatik tur janri bo`lib, unda kishilarning foje hayotlari o`ta bo`rttirib ko`rsatiladi.
   

21. Badiiy asar kom’ozitsiyasining to`liq ta’rifini toping.

1. 
   badiiy asardagi obrazlarning har tomonlama tahlil qilinishi
   
2. 
   voqealar davomida kelib chiqadigan eng muhim xulosalar yig`indisi
   
3. 
   badiiy asar qism va detallarining yozuvchi niyati asosida joylashtirilishi
   
4. 
   badiiy asardagi harakat va xolatlarni yozuvchi istagidan tashqari ma’lum bir xulosalar orqali yig`ilib qolishi
   
5. 
   badiiy asar tuzilishi va mazmuni
   

22. Kom’ozitsiya elementlari mukammal berilgan qatorni toping.

1. 
   dialog, monolog, eks’ozitsiya, tugun
   
2. 
   dialog, monolog, lirik kirish, lirik chekinish
   
3. 
   dialog, monolog, ‘rolog, lirik xulosa, eks’ozitsiya, tema, shakl, g`oya
   
4. 
   g`oyaviylik, badiiylik, tarixiylik, zamonaviylik
   
5. 
   obraz, personaj, tip, harakter, metafora, sintez, portret, tugun, romantik fikr, yechim.
   

23. Hayotni qanday bo`lsa, shunday tasvirlovchi adabiy metodni toping.

1. 
   ishqiy–realistik metod
   
2. 
   revolyutsion romantizm
   
3. 
   romantizm
   
4. 
   realizm
   
5. 
   realistik–romantik realizm
   

24. Lirik chekinishning to`la ta’rifini toping.

1. 
   muallifning lirik asar voqealari xulosasidan keyingi so`zlari
   
2. 
   asardagi voqea–hodisalarga muallifning munosabatini, o`zida tug`ilgan tuyg`ularni berish
   
3. 
   asar voqealarida tasvirlangan qahramonning lirik holati
   

25. Badiiy adabiyotning to`la ta’rifini toping.

1. 
   adabiyot fikr–tuyg`u, harakatlar ifodachisi siyosiy–g`oyaviy targ`ibotchisi
   
2. 
   adabiyot – so`z sanoati, dunyoni iqtisodiy analiz qiluvchi fan.
   
3. 
   adabiyot til boyligini saqlovchi, kitobxonga ilm beruvchi soha
   
4. 
   adabiyot – so`z sanoati, hayot darsligi, insonshunoslik
   

26. Qaysi qatorda dramatik turga mos janrlar sof holda berilgan?

1. 
   yumor, latifa, to’ishmoq
   
2. 
   g`azal, fard, roman, ocherk
   
3. 
   komediya, trikomediya, portret, tragediya
   
4. 
   dramatik ‘oema, she’riy roman, tragediya, g`azal, lirika, obraz, masal
   
5. 
   komediya, drama, tragediya.
   

27. Ushbu ro`yxatdan xalq og`zaki ijodiga doir janrlarning mukammal qatorini toping.

1. 
   javob mukammal berilmagan
   
2. 
   doston, ertak, ‘ovest, to’ishmoq, chiston
   
3. 
   chiston, ertak, matal, marsiya, madhiya, g`azal
   
4. 
   afsona, ertak, kuy, navo, oda, mustahzod
   

28. Ushbu qatorlarning qaysi birida badiiy tasvir vositalari sof holda berilgan?

1. 
   obraz, tip, harakter, g`azal, metafora
   
2. 
   o`xshatish, sifatlash, qissa, jonlantirish, mubolag`a, tuyuq, masal
   
3. 
   o`xshatish, lirik kirish, mubolag`a, jonlantirish, badiiy detall
   
4. 
   jonlantirish, sifatlash, portret, ‘eyzaj, tuyuq, o`xshatish
   
5. 
   birortasi ham to`g`ri emas.
   

29. Epik tur janrlari qaysi qatorda to`la berilganini aniqlang.

1. 
   roman, hikoya, maqola, ‘oema, qissa
   
2. 
   g`azal, ruboiy, masnaviy, ocherk
   
3. 
   ocherk, roman, hikoya, qissa, ‘ovest
   
4. 
   roman, qissa, ‘o
   

30. Obrazning yaratilish metodiga ko`ra turlari berilgan qatorni toping.

1. 
   romantizm, realizm
   
2. 
   mifologik, mubolag`ali, majoziy
   
3. 
   ramz, simvol, fantastika
   
4. 
   arxaizm, jargon
   
5. 
   inson obrazi, hayvon obrazi
   

31. Muallif chekinishlari turlari qatorini toping.

1. 
   fantastik, ramziy
   
2. 
   qistirma, novella, portret
   
3. 
   Epik, lirik, ‘ublistik
   
4. 
   dialog, monolog, portret
   
5. 
   muallif, personaj, tip
   

32. A.Qahhorning «Sinchalak» asaridagi Qalandarov –

1. 
   tip
   
2. 
   harakter
   
3. 
   ramz
   
4. 
   syujet
   
5. 
   muallif
   

33. Ijtimoiy ong formalari berilgan mukammal qatorni belgilang.

1. 
   tabiat, jism
   
2. 
   din, sanoat, adabiyot, fan
   
3. 
   diagnostika, kimyo
   
4. 
   s’ort, fizika
   
5. 
   dzayner, astronomiya
   

34. «Adabiyot» atamasi tor ma’noda ishlatilganda nimani anglatgan?

1. 
   barcha kitoblarni
   
2. 
   faqat badiiy asarlarni
   
3. 
   hikoya va romanni
   
4. 
   ilmiy adabiyotlarni
   
5. 
   siyosiy adabiyotlarni
   

35. «Adabiyot» atamasi qachondan boshlab hozirgi ma’noda qo`llanila boshlagan?

1. 
   XVIII – XIX asrdan
   
2. 
   Navoiy davridan boshlab
   
3. 
   eramizdan avval
   
4. 
   XX asr boshlaridan
   
5. 
   Noma’lum
   

36. Tarixiy sharoit bilan uzviy birlikda olingan adabiy mahsulot va uning yaratilish jarayonini qaysi fan o`rganadi?

1. 
   Adabiyotshunoslik
   
2. 
   Tilshunoslik
   
3. 
   barcha fanlar
   
4. 
   badiiy adabiyot
   
5. 
   fol’klorshunoslik
   

1–VARIANT

1. O`zbek adabiyoti tanqidchiligining tarixini o`rganishga hissa qo`shgan ijodkorlarni toping.

1. 
   Ayniy, Fitrat
   
2. 
   Abduraxmon Sa’diy, Olim SHarafiddinov
   
3. 
   Otajon Xoshim, Maksud SHayxzoda
   
4. 
   a va b
   
5. 
   a, b, c
   

2. O`zbek adabiyoti tarixi dastlab qanday shaklda bo`lgan?

1. 
   G`azal
   
2. 
   lug`at
   
3. 
   tazkira
   
4. 
   toshbitik
   
5. 
   qo`lyozma
   

3. Adabiyot nazariyasi bo`yicha yozilgan ilk darslik muallifi kim?

1. 
   I.Sulton
   
2. 
   A.Fitrat
   
3. 
   O.Xoshim
   
4. 
   V.Mahmud
   
5. 
   Saodiy
   

4. Adabiyot nazariyasi bo`yicha yozilgan ilk darslik nomi va uning nashr etilgan yilini aniqlang?

1. 
   «Adabiyot nazariyasi», 1921 yil
   
2. 
   «Adabiyot koidalari», 1926 yil
   
3. 
   «Adabiyot nazariyasi», 1978-79 yillar
   
4. 
   A va V javoblar
   
5. 
   «Amaliy ham nazariy adabiyot darslari», 1924 yil
   

5. Izzat Sultonning «Adabiyot nazariyasi» darsligi qachon nashr etilgan?

1. 
   1926 yilda
   
2. 
   1939yilda
   
3. 
   1940 yilda
   
4. 
   1924 yilda
   
5. 
   1939-1940 yy.
   

6. Alisher Navoiyning adabiyot nazariyasiga oid yozgan asarini aniqlang?

1. 
   «Mezon ul-avzon»
   
2. 
   «poetika»
   
3. 
   «Muhokamat ul-lug`atain»
   
4. 
   «Xamsa»
   
5. 
   «Xazoyin ul-maoniy»
   

7. Adabiyotshunoslikning qaysi yordamchi sohasi adabiy asarni o`rganish va uning asl matniga yaqin bo`lgan matnni tiklash bilan shug`ullanadi?

1. 
   manbashunoslik
   
2. 
   matnshunoslik
   
3. 
   atributsiya
   
4. 
   bibliografiya
   
5. 
   S va V javoblar
   

8. Fan va sanoat tushunchalariga to`g`ri ta’rif bering.

1. 
   fan tabiat, tafakkur va jamiyatning ob’ektiv qonunlarini ochadi, sanoat esa ularning ilmiy xulosalariga tayanadi
   
2. 
   fan, tomonidan qo`lga kiritilgan bilimlar sanoat qoniga singib ketadi, badiiy qayta ishlanadi
   
3. 
   sanoat va fan ma’naviy madaniyatning alohida turlaridir
   
4. 
   fan ham san’at ham ijtimoiy ong shaklidir
   
5. 
   barcha javoblar to`g`ri
   

9. Fan va sanoatning farqi to`g`ri berilgan javobni toping.

1. 
   fan va sanoat tabiat va jamiyat hodisalarini o`rganadi
   
2. 
   sanoat hayotni obrazlar vositasida aks ettiradi
   
3. 
   san’at insonlarga estetik zavq beradi
   
4. 
   fan insonlarning turmushini yengillashtiradi
   
5. 
   fan hayot jumboqlarini o`rganadi
   

10. Adabiyot va san’atning ‘redmetini aniqlang?

1. 
   tabiat va jamiyat
   
2. 
   fan
   
3. 
   mafkura
   
4. 
   inson
   
5. 
   she'r
   

11. Quyidagi ‘archada keltirilgan obrazga mos atamani aniqlang:

Saida juda kech yotganiga qaramay, tong yorishar-yorishmas uyg`ondi, lekin ko`zlari to`la uyqu, butun vujudi uyquning bir-ikki minutli eng shirin joyi qoldi deb turar, sahar shabadasida ya’roqlarning shitirlashi, qushlarning chug`ur-chug`uri uni «allalar» edi. (A.Qahhor, «Sinchalak»)

1. 
   portret
   
2. 
   tong tasviri
   
3. 
   ‘eyzaj
   
4. 
   xarakteristika
   
5. 
   detall
   

12. Arastu (Aristotel) o`zining «‘oeziya san’ati haqida» nomli asarida mimmesis atamasi o`rnida qaysi iborani qo`llagan?

1. 
   obraz
   
2. 
   so`z
   
3. 
   konfliyu’
   
4. 
   kul'minattsiya
   
5. 
   portret
   

13. O`zbek adabiyotida XX asr boshlarigacha qaysi iboralar ishlatilgan?

1. 
   timsol
   
2. 
   tasvir
   
3. 
   nusxa
   
4. 
   a va b javoblar
   
5. 
   b va c javoblar
   

14. Aniq iroda yo`nalishi, individual ruhiy xususiyatlari bilan ma'lum bir sinf yoki guruhning muhim xususiyatlarini o`zida aks ettiradigan shaxslar obraziga mos atamani toping?

1. 
   xarakter
   
2. 
   tip
   
3. 
   prototip
   
4. 
   obraz
   
5. 
   personaj
   

15. Alisher Navoiyning «Xamsa» asari qahramonlariga mos javobni belgilang.

1. 
   realistik
   
2. 
   romantik
   
3. 
   fatstastik
   
4. 
   afsonaviy
   
5. 
   simvolik
   

16. Adabiyotshunoslikda badiiy obrazni yuzaga keltirish uchun negiz, asos, o`zak, ‘oydevor sifatida xizmat qiladigan shaxs qanday ataladi?

1. 
   tip
   
2. 
   obraz
   
3. 
   prototip
   
4. 
   xarakter
   
5. 
   qiyofa
   

17. Ijod qilish qobiliyatiga ega bo`lgan shaxs deb kimga aytiladi?

1. 
   yozuvchi
   
2. 
   shoir
   
3. 
   iste'dod
   
4. 
   rassom
   
5. 
   san’atkor
   

18. Badiiy asar to`qimasidagi ‘redmet, chizgi, belgi kabilar nima deb ataladi?

1. 
   detal
   
2. 
   ‘eyzaj
   
3. 
   portret
   
4. 
   tasvir
   
5. 
   vosita
   

19. Quyidagi misralarida Alisher Navoiy nimani nazarda tutgan?

Nazmida xam asl ancha mahni durur,

Bo`lsun aning surati xoris durur

Nazmki mahni anga marg`uba emas,

Axdi maoniy kishida xo`b emas.

Nazmkida mahni dog`i dilkashli anga.

1. 
   adabiyot
   
2. 
   she’r
   
3. 
   ma'no
   
4. 
   xalts
   
5. 
   shakl va mazmun birligi
   

20. Badiiy asarda falsafiy ijtimoiy, ahloqiy va boshqa muammolarni qo`yish hamda yoritishga xizmat qilgan, shu asarning hayotiy asosini tashkil etgan voqea-hodisalar doirasi nima deyiladi?

1. 
   syujet
   
2. 
   mavzu
   
3. 
   asar
   
4. 
   kom’ozittsiya
   
5. 
   g'oya
   

21. Badiiy adabiyotda «abadiy» bo`lgan mavzularni toping.

1. 
   o`lish va muhabbat
   
2. 
   do`stlik
   
3. 
   vatan’arvarlik
   
4. 
   b va c
   
5. 
   a, b, c
   

22. Asarda qo`yilgan va yoritilgan masalalarning mahoratidan, xarakterlari talqinida mantiqiy ravishda kelib chiqadigan xulosaga nima deyiladi?

1. 
   yakun
   
2. 
   umumlashtirish
   
3. 
   xulosa
   
4. 
   yechim
   
5. 
   xotima
   

23. Asarda xarakter qirralari namoyon bo`ladigan, hayot ziddiyatlarini

umumlashtiruvchi voqealar majmuiga mos javobni aniqlang.

1. 
   syujet
   
2. 
   kom’ozittsiya
   
3. 
   g'oya
   
4. 
   voqealar tizimi
   
5. 
   intiho
   

24. Badiiy asarda syujetni harakatga keltiruvchi asosiy kuch (vosita) ni toping.

1. 
   obraz
   
2. 
   konflikt
   
3. 
   mavzu
   
4. 
   tsahramonlar munosabati
   
5. 
   a va c
   

25. Eks’ozittsiya bilan tugunning farqini belgilang.

1. 
   farqi yo`q
   
2. 
   eks’ozittsiya va tugun vatsealar rivojiga ta'sir qiladi
   
3. 
   eks’ozittsiyada tugunga nisbatan personajlarga ta'rif beriladi
   
4. 
   eks’ozittsiya tugunga o`xshab voqeaning keyingi rivojiga ta'sir ko`rsatmaydi
   
5. 
   eks’ozittsiya tugundan oldin keladi
   

26. Alisher Navoiyning «Farhod va Shirin» dostonidagi Xusrav bilan

Farhodning munozarasiga mos javobni toping.

1. 
   dialog
   
2. 
   bahs
   
3. 
   kul'minattsiya
   
4. 
   syujet
   
5. 
   yechim
   

27. Asar oxirida qahramonlarning keyingi taqdirini so`zlab beruvchi xotima qanday nomlanadi?

1. 
   yakun
   
2. 
   yechim
   
3. 
   xulosa
   
4. 
   e’ilog
   
5. 
   muqaddima
   

28. Syujet tiplari to`g`ri berilgan javobni ko`rsating.

1. 
   Xronikali
   
2. 
   Retros’ektiv
   
3. 
   Kontse’tik
   
4. 
   assotsiativ
   
5. 
   barchasi to`g`ri
   

29. Adabiy asar sarlavhasidan so`ng yozib qo`yiladigan ko`chirma, maqol, matal, xalq qo`shig`iga mos atamani toping.

1. 
   remarka
   
2. 
   kirish
   
3. 
   e’ilog
   
4. 
   muqaddima
   
5. 
   izoh
   

30. Quyidagi ‘archa qanday nomlanadi?

Odam zoti dunyoda bor, uning bilan muhabbatdir yor.

1. 
   xotima
   
2. 
   kirish
   
3. 
   misra
   
4. 
   lirik chekinish
   
5. 
   she’r
   

31. Badiiy asarda mustaqil voqealarni ma'lum bir voqea doirasiga solib

tasvirlash usuli qanday nomlanadi?

1. 
   qoli’lash
   
2. 
   bayon
   
3. 
   raviy
   
4. 
   hikoya
   
5. 
   b va c javoblar
   

32. Adabiy asar tiplarining mos nomini ko`rsating.

1. 
   jonli til
   
2. 
   badiiy til
   
3. 
   adabiy til
   
4. 
   so`zlashuv tili
   
5. 
   umumxalq tili
   

33. Qahramonning suhbatdoshiga, o`ziga, kitobxonga qarata aytgan nutqi qanday nomlanadi?

1. 
   polilog
   
2. 
   suhbat
   
3. 
   dialog
   
4. 
   monolog
   
5. 
   nutq
   

34. 3 va undan ortiq personaj bahs-munozarasi nima deb ataladi?

1. 
   dialog
   
2. 
   dilogiya
   
3. 
   trilogiya
   
4. 
   polilog
   
5. 
   monografiya
   

35. «YO tavba»! Bu taajub taxtda ne sehr, ne sir-asror bor ekankim, unga o`ltirgan har bir kimsa darhol o`zgaradi»?

Odil Yoqubovning «Ulug`bek xazinasi» romanidan olingan ushbu ‘archadagi toju taxt, asror, o`ltirgan kabi so`zlarga mos javobni toping.

1. 
   tarixiy so`zlar
   
2. 
   portret
   
3. 
   neologizm
   
4. 
   frazeologizm
   
5. 
   sinonimik qator
   

36. «Hikmat va g`ayratni aslo qo`ldan bermang, -dedi Navoiy suyunib, el-ulus sizdek zotlarga g`oyat muhtojdir». Oybekning «Navoiy» romanidan.

Ushbu ‘archadagi el-ulus so`ziga to`g`ri ta'rif berilgan qatorni belgilang.

1. 
   sinonim
   
2. 
   jargon
   
3. 
   arxaizm
   
4. 
   yangi so`zlar
   
5. 
   tarixiy so`zlar
   

1 Мукаррамов М. Ўзбек тилида ўхшатиш. - Т.: Фан, 1976. Б.5.

3

1 Шарафуддинов О. Замон. Қалб. Поэзия. - Т.: Ўзадабийнашр, 1962. Б.196.

² Озеров Л. Мастерство и волшебство. - М.: Сов.писатель 1972. С.354.

³ Акрамов Б. Шеoрият гавъари. - Т.: Адабиёт ва санъат нашриёти, 1979. Б. 21.

2

1 Потебня А.А. Из записок теория словесности. - Харьков. 1955. С. 26.

2 Белый А. Символизм. - М., «Мусагет», 1910. С. 78.

3 Адабиётшунослик терминлар луьати. - Т. 1967. Б.110.

4 «Литературная газета» 1965. 4 ноябрь.

5 Черкасова Е.Т. Опыт лингвистический интерпретации тропов. «Вопросы языкознания», 1968. №2, С.29; Тимофеева Т.А. Метафора как изобразительное средства в научно-попульярной литературы, «Науч.труды Краснодарского пед. Ин-та» вып.94. - Краснодар, 1968. С.47.

⁶ Черкасова Е.Т. ўша маыола Б.30; Тимофеева Т.А. ўша асар. Б.47; Кожин А.Н. Переносное употребление слов, ж. «Рус. яз. в школе»,1964, №3, С.21; Усмонов С. Метафора. «Ўзбек тили ва адабиёти» журнали, 1964. №4; Алиыулов Т. Полисемияларнинг ъосил бўлиши ъаыида. «Ўзбек тили ва адабиёти» журнали, 1964. №6.

6

1 Ыаранг. Пауль Г. Принципы истории языка –М., Изд-ва иностранной литературы. 1968 С.144.