O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi toshkent moliya instituti

11-mavzu. Investitsiyalarni boshqarish modellari.
Raqamli iqtisodiyotda kriptovalyuta haqida tushuncha. Kriptovalyutada birinchi bitkoin uchun blokcheyindagi bitimlarning ishlash texnologiyasi. Real iqtisodiyotda ICO (Initial Coin Offering) mexanizmining ishlatilishi haqida tushuncha. Registr yozuvlarini saqlashni tashkil etish mexanizmi (blockhain, DAG, TEMPO). Kriptografik o‘zgarishlar (imzolar, xesh funksiyalar). Kriptovalyuta almashinuv punktlari va birjalari tavsifi. O‘zbekistonda kriptovalyutalar bo‘yicha operatsiyalarni o‘tkazish qonun-qoidalari.

III. Amaliy mashg’ulotlar buyicha ko’rsatma va tavsiyalar

Amaliy mashg’ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:
Amaliy mashg‘ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:

• 
  Bank - moliya sohasida modellashtirish asoslari fanining predmeti, mohiyati va vazifalari.
  
• 
  Model tushunchasi va uning turlari.
  
• 
  Modellashtirish jarayonlari va ularning bosqichlari
  
• 
  Bank-moliya faoliyatida amalga oshiriladigan funktsional masalalar.
  
• 
  Tijorat banklarini moliyaviy-iqtisodiy faoliyatini modellashtirishning asosiy jihatlari
  
• 
  Moliya bank faoliyatida optimallashtirish modellari.
  
• 
  Optimallashtirish masalalarini yechish usullari.
  
• 
  Bank faoliyatini boshkarishda dinamik modellar.
  
• 
  Tarmoqlararo balans modellari.
  
• 
  Bank-moliya jarayonlarini stoxastik modellari.
  
• 
  Investitsiyalarni boshqarish modellari.
  

Amaliy mashg‘ulotlar multimedia qurulmalari bilan jihozlangan auditoriyada bir akademik guruhga bir professor-o‘qituvchi tomonidan o‘tkazilishi zarur. Mashg‘ulotlar faol va interfaktiv usullar yordamida o‘tilishi, mos ravishda munosib pedagogik va axborot texnologiyalarning qo‘llanilishi maqsadga muvofiq.

IV. Mustaqil ta’lim va mustaqil ishlar
Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan topshiriqlar:

1. 
   Model va modellashtirish tushunchasi (modellarning tasnifi va turlari, matematik modellar, stoxastik, dinamik va statistik modellar)
   
2. 
   Ko„p omilli ekonometrik tahlil (ko„p omillik, omillarni tanlash, juft korrelyatsiya koeffitsientlari matritsasi, multikollinearlik)
   
3. 
   Stoxastik va dinamik modellar (stoxastika, dinamika, model, modellarning xususiyati, iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish)
   
4. 
   Ijtimoiy - iqtisodiy jarayonlar o„rtasidagi o„zaro bog„lanishlar va ularning turlari (korrelyatsiya, korrelyatsion tahlil, korrelyatsion bog„lanish, juft korrelyatsiya, korrelyatsiya koeffitsienti)
   
5. 
   Model va modellarning tasnifi (matematik modellashtirish, ideal modellashtirish, modellarning turlari, analog modellar)
   
6. 
   Regressiyaning xususiy tenglamasi (tenglamaga kiritilgan omillar, xususiy korrelyatsiya va xususiy elastiklik koeffitsientlari)
   
7. 
   Matematik modellarni tuzish bosqichlari (modellashtirish obyektini kuzatish, matematik jihatdan masalaning qo„yilishi, modellarni tekshirish va tahlil qilish, masala yechimi uchun usullarni tanlash, modellarni baholash, prognozlash)
   
8. 
   Chiziqli va chiziqsiz regression bog„lanishlar va ularning qo„llanilishi (to„g„ri chiziq, giperbola, parabola, uchinchi tartibli polinom va eksponentsial funksiyalar)
   
9. 
   Ekonometrik modellarni baholash (St‟yudent mezoni, Fisher mezoni, approksimatsiyaning o„rtacha xatoligi, ishonch oraliqlarini hisoblash usullari)
   
10. 
    Nazariy taqsimotlar va ularning qo„llanilishi (taqsimot egri chiziqlari, normal taqsimot, 3-sigma qoidasi, asimmetriya va ektsess ko„rsatkichlari)
    
11. 
    Ijtimoiy - iqtisodiy jarayonlarni ekonometrik modellashtirish zarurati (ekonometrik modellashtirish va uning ahamiyati, ekonometrik model, asosiy ekonometrik usullar)
    
12. 
    Korrelyatsion-regression tahlilida eng kichik kvadratlar usulining qo„llanilishi (eng kichik kvadratlar usuli, bajarilish sharti, normal tenglamalar tizimi va uni yechish usullari)
    
13. 
    Innovatsion rivojlanish jarayonlarini modellashtirish va prognozlash (innovatsiya, R&D sektori, bilimlarni ishlab chiqarish funksiyasi, texnik taraqqiyot, Shumpetercha iqtisodiy o„sish modellari)
    
14. 
    Ko„p omilli ekonometrik tahlilda omillarni tanlash muammosi (omil belgilar, juft korrelyatsiya koeffitsientlari matritsasi, multikollinearlik va uni bartaraf etish)
    
15. 
    Ommaviy jarayonlarda statistik qonuniyatlilikning namoyon bo„lishi (taqsimotlar, normal taqsimot qonuni, “3-sigma” qoidasi, lognormal taqsimot, eksponentsial taqsimot)
    
16. 
    Boshqaruv jarayonida matematik modellashtirishning ahamiyati va modellashtirish obyektlarining tahlili (modellashtirishning ahamiyati va zaruriyati, modellashtirishning boshqaruvda qo„llanilishi, modellashtirish obyektlari, obyektli va funksional yondashuv)
    
17. 
    Ekonometrik modellarning axborot ta‟minoti (iqtisodiy ma‟lumotlarning statistik tabiati, bog„liq va bog„liq bo„lmagan o„zgaruvchilarni tanlash)
    
18. 
    Tsiklik ijtimoiy - iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish (tsikllik, mavsumiy tebranishlar va ularda mavsumiylikni inobatga olinishi)
    
19. 
    Modellashtirish obyektlarining tasnifi (oddiy, tizimli, imitatsion, tarkibiy modellashtirish obyektlari)
    
20. 
    Ijtimoiy - iqtisodiy jarayonlarni ekonometrik modellar asosida prognozlash (prognoz, prognoz qiymati, prognoz qiymatining ishonch oraliqlari va uni hisoblash usullari)