O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti

MB=C+R.

Pul taklifining kengaytirilgan modelini ыuyidagicha yozish mumkin:

Cr+1
Ms=-------------·MB  yoki  Ms = m · MB

Cr + rr

(Cr +1)/ (Cr + rr) nisbat pul multiplikatori deb yuritilib bir so’mlik pul bazasi hisobiga necha so’mlik pul taklifi yuzaga kelishini ko’rsatadi.³

Markaziy bank pul taklifini avvalambor, pul bazasiga ta’sir etish yo’li bilan tartibga soladi.

Mamlakatda pul miqdori ko’payadi, agar:

-pul bazasi o’ssa;

- majburiy zahiralash normasi pasaytirilsa;

- tijorat banklarining ortiqcha rezervlari kamaysa;

-naqd pullarningn depozitlar umumiy summasiga nisbati pasaysa.

1.2 Pul taklifi modeli, mohiyati va pul multiplikatori

Pul taklifi (M_s) o’z ichiga bank tizimidan tashqaridagi naqd pullar (S) va zarur bo’lganda (D) iqtisodiy agentlar bitimlar uchun ishlatishi mumkin bo’lgan depozitlarni oladi: