O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Maxsus sirtqi bo‘lim

4-topshiriq. Topshiriqlarni bajaring

1. 
   Berilgan rasmlardan foydalanib, tabiiy ekosistemada moddalar va energiyaning oziq zanjiri orqali berilishini sxemada ifoda eting.
   

	1	5	4	7	6	2	3
Javob

2.To‘g‘ri fikrlarni aniqlang. Jadvalga “ha” yoki “yo’q” so‘zdarini yozing.
Abiotik omillarga quyidagi guruhlar kiradi.

A.Iqlim, yorug‘lik, harorat, havo, namlik (har xil shakllardagi yog‘ingarchiliklar, tuproqning namligi, havoning namligi, qor qoplami);

B.Edafik (yoki tuproq. gurunt) — tuproqning mexanik va kimyoviy tarkibi, tuprolarning fizik xossalari.
C.Moslanuvchanlik-organizmlarning biror bir muhitga yoki sharoitga moslashishi
D.Topografik (yoki orografik)—relef sharoiti.
E.O‘zgaruvchanlik –bir turga kiruvchi organizmlar o‘rtasidagi farqlar.
F. Yorug‘lik, harorat, havo, namlik
G. Tuproqning mexanik va kimyoviy tarkibi, tuproqlarning fizik xossalari
Javob:

A	B	C	D	E	F	G
xa	xa	xa	xa	yo‘q	xa	xa

3. Quyidagi berilgan javoblarning tug‘risini tanlang
Ekologiya fan sifatida quyidagi masalalarni yechadi.

1) BIOSferada etalon uchastkalarni konservatsiyalash

2) tabiatdan ratsional foydalanishning ilmiy asoslarini ishlab chiqish
3) muhitning xususiyatlarini va komponentlarini ekologik indikatsiyalash
4) xujalik qilishdan ovlashga o‘tishni asoslab berish
5) Yerda aholi sonini boshqarish

Javoblar	javob raqamlari
Tug‘ri	1,2,3
Noto‘g‘ri	4,5

4. FSMU texnologiyasi

Savol	Tuproqning pestitsidlar bilan ifloslanishi
F-fikringizni bayon eting	tuproq xossalarini o‘zgarishi, o‘simliklarga ta’sir etishi natijasida xayvonot olamiga har hil kasalliklar keltirishi hashoratlarni qirilib ketishi ozuqa zanjirini uzilib qolishi
S-Fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating	Yerni ya’ni tuproqni o‘zida bir necha xil kimyoviy elementlarni borligi va ularga pestitsidlar ta’sirida ularda zaharli moddalarning oshib ketishi.
M-ko‘rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring	Masalan: yovvoyi o‘simliklarga qarshi kurashish maqsadida sepilgan dorini keyinchalik o‘zimizning organizimiz tushishi natijasida oshqozon ichak kasalliklari, xomilaga ta’siri kuzatilgan
U- fikringizni umumlashtiring	Tuproqning pestitsidlar bilan ifloslanishi ekololgiyamizga keng ta’sir etmoqda bularni davlat tomonidan nazorat etish va ularni qo‘llash yo‘riqnomalari asosida tuproqni asrashimiz zarur.