O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

3.6-rasm. SUS1 turidagi quduq usti sal‟niki: 

1-nippel; 2-kiydiriladigan gayka; 3-vtulka; 4-sharli qopqoq; 5-boshchaning qopqog‗i; 6-

yuqoridagi vtulka; 7-qisuvchi halqa; 8,10-manjetlar; 9-sharli boshcha; 11-tayanch halqa; 12-

pastki vtulka; 13-halqa; 14-gayka; 15-uchlik; 16-qaytarib qо‗yiladigan bolt; 17-barmoq. 

      AUSH-65/50-14  turidagi  quduq  usti  armaturasi    namuna  olgich  bilan  quduq  

usti quvurchasi, burchakli jо‗mrak, qayta ishga qо‗shish klapani, quduq usti salniki 

va osma quvurlardan tuzilgan (3.7-rasm). 

AUSH-65/50x14 quduq usti armaturasining texnik tavsifi 

               SUS quduq usti salnikidagi ishchi bosim,MPa: 

               tebratma-dastgoh  ishlayotganda.............................................4 

              tebratma-dastgoh tо‗xtab turganda........................................14 

 Shartli о‗tish teshigi,mm: 

              stvolniki..................................................................................65 

              bog‗lanmasiniki........................................................................50 

Nasos- kompressor quvurning osmasi.................................konussimon                        

Osma quvurning diametri.....................................................................73 

Biriktiruvchi rez‘balar..........................................................NKQ rez‘basi 

Quduq ustidagi qisqa quvur,mm..........................................................146 

Gabarit о‗lchamlar,mm........................................................3452x770x1220 

Massasi,kg.............................................................................................160  

Quvurli    osmada  ikkita  zichlovchi  halqa  mavjud  bо‗ladi,  pastki  uchida 

chuqurlik  nasosi  va yuqorisida sal‘nikli  qurilmali  NKQlar  uchun  asosiy  ishonchli 

---

 

84 

zveno  hisoblanadi.  Quvur  boshchasining  korpusida  tadqiqot  ishlarini  amalga 

oshirish uchun teshik о‗rnatilgan. 

Nasos quvurlarini osib qо‗yish uchun, mahsulotlarni quduqdan otma chiziqqa  

yо‗naltirish,  quduq  ustunini  germetiklash,  quvur  orqa  fazasidagi  gazni  olishni 

ta‘minlash  va  hokazo  ishlarni  amalga  oshirishda,  quduq  ustiga  maxsus  jihozlar  

о‗rnatiladi.  Quduq  usti  jihozi  shtangali  chuqurlik  qurilmasi,  planshaybadan  va 

uchlik  sal‘nikdan  tuzilgan.  3.8-rasmda  bu  jihozlarning    umumiy  kо‗rinishi 

tasvirlangan.  

Tizma  flanetsiga  (1)  planshayba  (2)  va  unga  osilgan  quvur  (3)  о‗rnatiladi.  

Planshaybada  (2)  quvur  orqa  fazosidagi  gazni  chiqarib  yuborishda  va  quduqdagi 

suyuqlik sathini о‗lchash uchun teshik о‗rnatilgan. Yuqori muftaga (4) uchlik burab 

(5)  о‗rnatilgan  bо‗ladi,  u  orqali  neft  otma  chiziqqa  uzatiladi.    Uchlikning 

germetikligini  ta‘minlash  uchun  hamda  sal‘nikli  shtokni  (7)  tushirish  uchun 

uchlikning  yuqori  qismiga  sal‘nik  (6)  о‗rnatiladi, bunda  u  yuqoridan   qopqoq    (8) 

bilan  mahkamlanadi. 

3.9-rasmda  arqonli  ilgich  NQAI  (normal    qatorli  arqonli  ilgich)  shtangali 

aylantirgich  bilan  tasvirlangan.  Shtangali  aylantirgichlar    smolali    va    parafinli  

neftlarni qazib olishda qо‗llaniladi.  

Neft  (suyuqlik)  quduqdagi  suyuqlik  shtangali  nasos  orqali    uchlikning  yon 

ostidagi  otma  chiziqqa  va  undan  keyin  GО‗K  (guruhli  о‗lchash    qurilmasi)  ga 

uzatiladi.  Quduqqa  manometr,  harorat  о‗lchagich  asbobi,  olgichni  yoki  boshqa 

asboblarning  quvur  oralig‗i  fazasi,    ya‘ni  quvurchani  burash    uchun  teshik 

markazdan  ma‘lum    masofaga  siljitiladi    va  quduq  asboblari  undagi  maxsus 

teshiklar  orqali  tushiriladi.  Plunjerni  yoki    suqma  nasoslarni  yer  ustiga  chiqarib 

olish  uchun,  birikmadan  va  uchlikdan  uni  demontaj  qilinmasdan,  о‗zini  alohida 

zichlovchi quduq usti (8) jihozlari orqali chiqarib olinadi.  

Uchlikning  rez‘basini  tushirish    kо‗tarish   jarayonlarida  himoyalash   uchun 

unga  maxsus  flanets  burab  о‗rnatiladi,  ya‘ni  u  bir  vaqtning  о‗zida  shtangali 

elevatorning  tayanchi    sifatida    xizmat    qiladi.  Sal‘nik  shtoki  arqonli  osilma  

---

 

85 

yordamida  kallakning  muvozanatlagichiga  ilinadi.  Arqonli  osilma  ikkita  saqlab 

turgichdan,  traversli  ponadan  iborat  bо‗ladi,    arqon  va  sal‘nik    shtoklar    uchun  

mо‗ljallangan.