O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta

Tushuntirish qismi tarkibi: ____ _

_____ ____
_____ ____
_____

4. 
   Kerakli chizmalar ro‘yhati:
   

_____ ____
_____ ____
_____

5. 
   Kurs loyihasini bajarish grafigi:
   

№	Kurs ishining tarkibiy qismlari	Muddati	Ishni bajarilishi bo‘yicha ma’lumot	Rahbar imzo
1	Ma’lumotlarni o‘rganish
2	Reja tuzish
3	Kirish qismini yozish
4	1-paragrafni tayyorlash
5	2-paragrafni tayyorlash
6	3-paragrafni tayyorlash
7	Xulosani tayyorlash
8	Adabiyotlar ro‘yxatini tuzish
9	Loyihani ilmiy rahbarga taqdim еtish va taqriz olish
10	Kurs loyihasining taqdimotini tayyorlash va himoya qilish

Topshiriq berilgan sana: “ ” 20__y.


Tugallangan kurs loyihasini topshirish sanasi “ ” 20__y.

Topshiriqni bajarishga oldim:
_____
Abdukadirov R.A.

Kurs loyihasi rahbari:

(talaba imzosi) (Talaba F.I.Sh.)


_____ _ Abdixalikov S.P.
(imzo) (F.I.Sh.)


“ ” 20__y.

Kafedra mudiri
_____ _
_____ _

(imzo) (f. i. Sh. )

TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI
Muhandislik texnologiyalari fakulteti Biotibbiyot muhandisligi kafedrasi
_____ _ guruh bakalavr talabasi ____ ning
“_____ __” mavzusida bajargan kurs loyihasi

T A Q R I Z

Loyihaning dolzarbligi va mazmuni
_____
_____
_____ Loyihaning bo‘limlariga tavsif_______ _
_____
_____
_____ Loyihaning ijobiy tomonlari_______________________________ _
_____
_____
_____ Loyihaning salbiy tomonlari________________
_____
_____
_____ Tushuntirish qismini rasmiylashtirish____________
_____
_____
_____ Loyihaning grafik qismini rasmiylashtirish____________ _
_____
_____
_____
Xulosalar________
_____
_____
_____

Taqrizchi
____ _
____

(imzo) (familiyasi, ismi, sharifi)
“____ ”_ 20_ _ y.

MUNDARIJA:

KIRISH 6
UMUMIY QISM 7
ASOSIY QISM 8

1. 
   Ultratovushli skaler 10
   
2. 
   Lazerli skaler 15
   

XULOSA 23
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI 24

Kirish

Tibbiyot qurilmalari, uskunalari. tizimlari va komplekslari fani va sog‘liqni saqlash amaliyotining yildan yilga rivojlana borishi zamonaviy tadqiqot uslublan va yangi pedagogik texnologiyalar, diagnostik uslublar hamda zamonaviy kompyuterlarning tibbiyotning barcha bo‘limlariga kirib kelishi bilan xarakterlanadi. Bulaming hammasi bo‘lg‘usi biotibbiyot muhandislaridan ulaming fizika, matematika va texnikaviy fanlar bo‘yicha nazariy va amaliy bilim darajalarini yanada oshirib borishlarini talab qiladi. Shularni hisobga olgan holda ushbu uslubiy ko‘rsatmalar to‘plami «Tibbiyot qurilmalari, uskunalari, tizimlari va komplekslari»

• 
  fani namunaviy dasturiga mos tarzda ishlab chiqilgan bo‘lib, tibbiyot qurilmalari
  

bilan ishlashda ulaming vazifasi, texnik xarakteristikasi, tuzilishi va ishlash printsipi, qurilmani ishga tayyorlash va ishlatish hamda barcha qurilmalarda qanday texnikaviy xavfeizlik choralariga amal qilish alohida – alohida ko‘rsatib o‘tilgan.
Qisqacha Elektrokardiografiya tarixini yoritib o’taman.


Elektrokardiografiya tarixi
Kardiografiya va EKG tarixi mashhur tajribadan boshlanadi. Galvani 1786 yilda hayvon organizmida mushaklarning harakatidan kelib chiqadigan elektr hodisalarining mavjudligini aniqlagan.
Helmgolts 1854 yilda shuni ko'rsatdiki, mushakning har bir nuqtasi qo'zg'alish paytida mushakning dam olish joylariga nisbatan elektrongativ ravishda zaryadlanadi. Shunday qilib, elektronegativ to'lqin qisqarish to'lqinidan oldin tarqaladi.
Uoller 1875 yilda u dastlab hayvonlarning yalang'och yuraklarining harakat oqimlarini, so'ngra (1887) va inson qalbini qayd etdi. To'g'ridan-to'g'ri hayvonlarning yalang'och yuragidan olingan yurak elektrogrammasidan farqli o'laroq, inson tanasining yuzasidan olingan elektrogramma EKG deb nomlana boshladi. O'sha paytda u zamonaviy EKGning P, R va T ni eslatuvchi atigi 3 ta to'lqinga ega edi. Uoller sistola paytida yurak cho'qqisi musbat, bazasi esa salbiy zaryadlangan degan xulosaga keldi. Ushbu ikkita qutbni bog'laydigan chiziqni u yurakning elektr o'qi deb atagan.
EKG tarixidagi muhim voqea gollandiyalik olimning foydalanishidir Einthoven reaktiv galvanometr (1903). EKG allaqachon 5 ta to'lqindan iborat bo'lib, zamonaviy yozuvga o'xshardi.
Eyntxoven yurak harakatini oyoq-qo'llardan chalg'itishning klassik usulini ishlab chiqdi, u hali ham klinik amaliyotda qo'llaniladi (uchburchak tizimi).
Farom va Vaart hamkasblari bilan birgalikda u EOS yo'nalishini aniqlash usulini taklif qildi. Shuningdek, u EKG tishlarining uchta klassik yo'nalishdagi matematik o'zaro ta'sirini o'rnatdi.
Birinchi marta o'ng va chap qorincha harakatlari umumiy oqimlarining aralashuvi natijasida EKG nazariyasi rus klinik elektrokardiografiyasining asoschisi tomonidan ishlab chiqilgan. V.F.Zelenin (1910), Lyuisdan ancha oldin, uni eksperimental ravishda yorqin tasdiqlagan.
Lyuis (1916) eksperimental ravishda qorincha miokardining turli qismlarida qo'zg'alish tarqalishining ketma-ketligi va vaqtini o'rnatdi. Yurakning elektr vektori tushunchasi birinchi marta kiritildi.
1942 yilda Goldberg tavsiya etilgan kuchaytirilgan bitta kutupli qo'rg'oshinlar:
avR, avL, avF - kuchaytirilgan - o'sish, v - kuchlanish.
Oddiy elektrokardiogrammaning tarkibiy qismlari
EKG tishlari. EKG segmentlari va intervallari.
EKG tarkibiy qismlariga quyidagilar kiradi: tishlar, intervallar, segmentlar, komplekslar. Ular miokardning turli qismlarida qo'zg'alish tarqalishi va uning yo'q bo'lib ketish jarayonlarini aks ettiradi.
EKG tishlari EKG to'lqin shaklining izoelektrik chiziqdan yuqoriga yoki pastga sezilarli og'ishidir. Tishlar lotin alifbosidagi harflar bilan belgilanadi. Ularning nomlari: P, Q, R, S, T, U. Eng yuqori R to'lqin, eng past R to'lqin.
EKG tishlarining shakli, kattaligi va yo'nalishi turli xil qo'rg'oshinlarda miokard qismlarining umumiy EMF vektorining u yoki bu qo'rg'oshin o'qiga proektsiyasi kattaligi va yo'nalishi bilan belgilanadi.
Agar EMF vektori musbat (faol) elektrod tomon yo'naltirilsa va qo'rg'oshin o'qining musbat qismiga proyeksiyalanadigan bo'lsa, musbat tishlar (tishlar yuqoriga yo'naltirilgan) qayd etiladi. R to'lqini har doim ijobiy, P, T to'lqinlari asosan ijobiydir.
Agar EMF vektori manfiy elektrod tomon yo'naltirilsa va qo'rg'oshin o'qining manfiy qismiga proyeksiyalanadigan bo'lsa, manfiy tishlar (pastga qarab yo'naltirilgan tishlar) qayd etiladi. Q, S to'lqinlari har doim salbiy bo'ladi.
Agar EMF vektori qo'rg'oshin o'qiga perpendikulyar bo'lsa, EKG to'lqinlari qayd etilmaydi.
Agar qo'zg'alishni miyokardning bir qismi bo'ylab tarqalishi paytida vektor elektrodlarning qutblariga nisbatan yo'nalishini o'zgartirsa, ikki fazali tish yoziladi. Ba'zi qo'rg'oshinlarda P va T to'lqinlari ikki fazali bo'lishi mumkin.
EKG oraliqlari Vaqtinchalik se elementlari, ular ro'yxatga olingan tishlarga mos keladigan ikkita harf bilan belgilanadi. EKG oralig'iga quyidagilar kiradi:
PQ - P to'lqinining boshidan Q to'lqinining boshigacha (R).
QRS - Q to'lqinining boshidan (R) S to'lqinining oxirigacha (R).
QRST - Q to'lqinining boshidan (R) T to'lqinining oxirigacha.
RR - qo'shni yurak sikllarida R to'lqinlari tepalari o'rtasida.
Izolin agar miyokardning qo'zg'aladigan va qo'zg'almagan qismlari orasidagi potentsial farq "0" ga teng bo'lsa yoki juda kichik bo'lsa (masalan, atrium to'liq hayajonlangan va qorinchalar faqat qo'zg'alishning dastlabki bosqichida bo'lsa; qorinchalar to'liq hayajonlangan va qo'zg'alish yo'q bo'lib ketishi hali boshlanmagan yoki boshlang'ich bosqichda bo'lsa) ), yoki yurak dam olayotgan bo'lsa (diastol).
EKG segmentlari - bular izoelektrik chiziq darajasida yoki unga yaqin bo'lgan EKG egri chizig'ining segmentlari. Ular o'zlari ro'yxatdan o'tgan tishlarga mos keladigan ikkita harf bilan belgilanadi. EKG segmentlariga quyidagilar kiradi:
PQ - P to'lqinining oxiridan Q to'lqinining boshigacha (R) (PQ oralig'i bilan adashtirmaslik kerak !!).
ST - S to'lqinining oxiridan (R) T to'lqinining boshigacha.
TR - T to'lqinining oxiridan keyingi yurak siklining P to'lqinining boshigacha.