O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

2.3. Efir moylarining ajratish

Efir moyli o„simlik tarkibidan efir moylari suv bug„lari bilan haydash orqali ajratib olindi. Tekshirilayotgan o„simlik namunasidan efir moyi miqdorini aniqlash uchun quyidagi asbob ishlatiladi[32].

O’simlik tarkibidan efir moyi miqdorini aniqlash uchun asbob.

A – keng og‘izli tubi dumaloq kolba; B – rezinali tiqin;

V – sharikli qaytar sovutkich; G – darajalangan qabul qilgich.

O’simlikning texnik torozida tortib olingan va maydalangan namunasi Sig’imi 1000 ml bo„lgan tubi yumaloq bo’lgan keng og’izli kolbaga (A) joylashtirildi. Kolbadagi namunaning ustiga 300 ml suv solinib, sharikli qaytar sovutkich (V) bilan rezinali tiqin (B) yordamida yopildi. Tiqinga pastdan metall ilgaklar mahkamlandi va ularga nozik sim yordamida darajalangan qabul qilgich (G) osib qo’yildi. Bunda darajalangan qabul qilgichning voronkasimon kengaytirilgan ustki qismi sovutkichning tugashiga unga tegmagan holda mos kelishi lozim. Qabul qilgich kolbaning og„zida uning devorlariga tegmagan holda erkin va suv sathidan 50 mm dan kam bo„lmagan masofada joylashgan bo’lishi kerak. Qabul qilgich darajalangan qismi bo„lagining qiymati 0,025 ml. Kolba uning ichidagi namuna bilan qizdirildi va dorivor o„simlik xom ashyolarining me‟yoriy-texnik hujjatlarida ko„rsatilganga mos holdagi vaqt davomida (1 soat) qaynatildi. Namunadan efir moyini aniqlash 5 marta takrorlandi. Efir moyining hajmiy-og„irlik miqdori mutlaq quruq xom-ashyoga nisbatan quyidagi formula yordamida hisoblandi:

bunda efir moyining hajmi, ml; xom-ashyoning massasi, g; xom-ashyo quritilganda massasining kamayishi, %. Ajratib olingan efir moyi undagi turli qo„shimchalar va suvdan ajratildi va yordamida quritildi.