1. Ichak choklari mexanik maxkamlikni ta’minlashi kerak.
Bu chokka seroz
mushak kavatlarni birga olish bilan ta’minlanadi.
2. Ichak choklari gemostazni ta’minlash kerak. Bu xolat uzluksiz teshib
utuvchi chok kuyish bilan erishiladi va xamma tomirlar kisilib boglanadi.
3. Ichak choki germetiklikni ta’minlash kerak, bunga Lamber choki kuyish
bilan erishiladi va bunda infeksiya ichak bushligidan tashkariga utmaydi.
4. Ichak choki kuyilgandan sung ichak teshigi torayib kolmasligi kerak, bu
esa ichakka tugunli (Mateshuk) choklari kuyish bilan erishiladi.
5. Ichak choki kuyilish natijasida ichak kavatlari bir - bilariga ideal ravishda
adaptatsiya bo’lishi kerak, bu xolatda ichak devorining
bitib ketishiga yaxshi yul
bo’ladi.
Ichak choki kuyilganda oshkozon-ichak traktining gilofli tuzilishini e’tiborga
olish kerak bo’ladi. Oshkozon-ichak trakti tashki (seroz va mushak pardalar) va
ichak (shillik va shillik osti kavatlar) giloflardan iborat bo’ladi. Seroz va mushak
pardalar va shillik va shillik osti kavatlar bir - birlari bilan yaxshi yopishgan,
mushak va shillik osti pardalari bir-biri bilan govak birlashgan,
shuning uchun
a’zolar kundalangiga kesilganda giloflar bir-biriga nisbatan siljishi qizilungachdan
yugon ichakka karab kamayib boradi. SHuni xisobga olgan xolda, qizilungachda
igna kiritilayotgan nukta bilan yaraning kirgogi
orasidagi masofa igna
chikarilayotgan nukta bilan yara kirgogi yarasidagi masofadan kattarok bo’lishi
kerak, oshkozonda esa buning teskarisi, ingichka va yugon ichakda igna devorga
nisbatan perpendikulyar xolatda kiritilishi kerak.
Oshkozon-ichak trakti kavatlarining ichida eng mustaxkami - shillik osti
kavati bo’lib, shu kavat mexanik mustaxkamlikni ta’minlaydi, eng yumshok kavat -
bu seroz kavatdir. Yugon ichakka chok kuyilganda 3-4 katorli (buning 2-3-4
katorlari Lamber chokidir) choklar kuyiladi, ingichka ichakka esa 2- katorli choklar
kuyiladi. Buni yugon ichakning devorini qon bilan ta’minlanishi yomon ekanligi va
uning mikroflorasini uta patogenligi bilan tushuntiriladi.
2
Ichak choki tugunli, teshib utuvchi (ikkala gilofni teshib utadi), uzluksiz, bir
katorli, ko’p katorli, tugunlari ichak yuzasiga yoki ichiga karagan bo’lishi mumkin.
YUkorida aygilganidek ichak choklarining soni juda ko’p.
Lekin ular ichida
kuyidagilar ancha kizikish uygotadi.
Tugunli bir katorli sero-seroz Lamber choki (1826) ichakda germetiklikni
ta’minlash uchun katta axamiyatga ega va bu chokni bajarish uchun igna
ichak
devorining bir tomonidan sanchib, usha tomonidan chikariladi, bu muolaja karama-
karshi tomonda xam bajariladi. Seroz parda uzidan fibrin chikaradi va 2 soat
davomida yopishib koladi, birinchi kun davomida butunlay bitib ketadi. Bu
xususiyat ichak bushligidagi massani tashkariga chikarish
yulida biologik tusikni
xosil qiladi va axlat peritonitini oldini oladi. Fransuz jarroxi Lamberning bu chokini
usha maxalning uzida (1826) kullagan nemis jarroxi Sege-Manteyfel tugri ichak
yorilganda 2 ta xolatda qilgan operatsiyasi juda muvaffakiyatli chikkanini yozadi.
Buyuk rus olimi N.I.Pirogov Lamber choki xakida shunday degan: «Ko’p yillar
davomida ko’p olimlar ichak choklarini ixtiro qilishga urindilar va uz vaktlarini
bekorga utkazdilar. Lamber choki - jarroxlikdagi xakikiy san’atdir».
Buning isboti
uchun shuni aytish mumkinki, xozirgi kunda xam Lamber chokisiz oshkozon-ichak
traktidagi operatsiyani tasavvur qilish kiyin.
2
N.I.Pirogovning (1865) bir katorli seroz-mushak choki kuyidagicha kuyiladi:
ignani sanchib kirishi seroz yuzasidan olib borilib, shillik osti va shillik parda
urtasidan chikariladi, karama-karshi tomonda esa buning teskarisi-shillik
va shillik
osti kavati orasidan igna sanchilib, seroz kavatdan chikarilib olinadi.
Mateshuk choki (1945) bir katorli tugunli chok bo’lib, fakatgina tashki gilofni
uz ichiga oladi va uning tuguni ichak bushligi tomonga karab turadi.
SHmiden choki (1911) kuyilishida igna shillik parda tomonidan sanchib,
seroz parda tomonidan chikarib olinadi va bunda ichak yarasi devorlari ichkariga
kayrilib, uning seroz kavati juda katta maydonda bir-biriga tegib turadi.
CHerni choki (1880) ikki katorli seroz-mushak choki bo’lib, birinchi katorda
seroz va mushak kavatlarni kirgogiga tiqiladi, ikkinchi katori esa Lamber chokidan
iborat.
Keyingi yillarda jarroxlar tomonidan xazm qilish apparati tiqilishida
zamonaviy apparatlar kullanilishi taklif qilindi. Bu asboblarning ba’zilarida ichak
bushligi tiqilsa (UKL-60, UKJ-7.8) boshkalarida anastomozni shakllantirish uchun
ishlatiladi (PKS 25, NJK va x.k.
Do'stlaringiz bilan baham: 
