Oʻzbekiston respublikasi

I BOB. MEXANIK SISTEMALARDAGI GARMONIK TEBRANISHLAR VA ULARNING TURLARI Mexanik tebranishlar haqida tushuncha

• Davriy ravishda takrorlanadigan harakatlarga yoki jarayonlarga tebranishlar deyiladi.
• Erkin tebranishlar deb sistemaga tashki kuchlar tomonidan berilgan dastlabki energiya hisobiga vujudga kelib so`ngra sistemaga boshqa ta’sir bo`lmaganda ham davom etadigan tebranishlarga aytiladi.
• Majburiy tebranishlar deb- tashqi kuch ta’sirida bo`ladigan tebranishlarga aytiladi.
• Majburiy tebranishlar chastotasi bilan xususiy tebranishlar chastotasining mos kelishi natijasida tebranishlar amplitudasining keskin ortib ketish hodisasiga rezonans deyiladi.
• Garmonik tebranish deb fizik kattalikning vaqt o`tishi bilan kosinus (sinus) qonuniga muvofiq o`zgaradigan tebranma harakatiga aytiladi.
• Garmonik tebranishlar eng sodda tebranishlar hisoblanadi va quyidagi ikki sababga ko`ra ular batafsil o`rganiladi: birinchidan tabiatda va texnikada uchraydigan tebranishlarning aksariyati garmonik tebranishga yaqindir; ikkinchidan turli murakkab tebranishlarni ham garmonik tebranishlarning yig’indisi sifatida qarash mumkin.