O’zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasi huzuridagi toshkent islom universiteti

5) DOS ning tashqi komandalari-aloxida fayllar sifatida OT bilan birgalikda bajariladigan dasturlar (disketalarni tekshirish va ularni shakllantirish va x.k.).
6) Qurilmalar drayverlari-maxsus dasturlar bo’lib, ular DOS ning kiritish-chiqarish tizimini to’ldiradi va yangi yoki mavjud qurilmalarni nostandart shaklda ishlashini ta’minlaydi.
Windows operasion sistemasi arxitekturasining asosiga ko'ra bu ikkala OS 32 razryadli, ko'p oqimli, ko'p masalali. Bu OS yuklanishi uchun MS-DOS 7.0 OSni ishlatadi. Agar MSDOS.SYS faylida [options] seksiyasida BOOTGUT yozilgan bo'lsa prosessor oddiy real rejimda ishlaydi, ya'ni MS-DOS 7.0 da xotiraning taqsimlanishi xuddi avvalgi DOSlardagidek bo'ladi. Lekin GUI interfeysi yuklanganda Windows adresi yuklanishdan oldin protsessor ishlashiga himoya rejimiga o'tadi va xotira taqsimlanishini sahifaviy mexanizm yordamida amalga oshiriladi. Bu OS xususiyatlariga ko'ra programmalovchi ishlatishi mumkin bo'lgan barcha segmentlar bir-biri bilan mos keladi va xotira strukturalashtirilmagan ko'rinishga keladi. (ploskaya model pamyati)
Adres (P, I) juftlik sifatida tasvirlanganligi uchun uni 2 o'lchamli, ya'ni tekislikda deyish mumkin. Shunga ko'ra sistemada virtual adreslarni fizik adreslarga o'tkazish uchun faqat sahifaviy mexanizm ishlatiladi. Programmalar klassik small kichik (maliy) xotira modelini ishlatadi.


MS DOS Osida operativ xotiraning taqsimlanishi.

000-003FF 1Kb	Uzilishlar vektori jadvali
00400-005FF 512 bayt	BIOS ning global o’zgaruvchilari DOS ning global o’zgaruvchilari	Bu yerda Beysik interpretatorining global o’zgaruvchilari boshlang’ich versiyalari joylashadi
00600-0A000 35-60 Kb	IO.SYS moduli MSDOS.SYS moduli -xizmat qiluvchi funktsiyallar; - buferlar, ishchi va bosh-qaruvchi sohalar; -installyatsiya drayverlari COMMAND.COM ning rezident qismi -programma uzilishlarini qayta ishlash; -programma yuklanish sistemasi - COMMAND.COM tranzit qismi yuklash programmasi	Bu sohaning o’lchami MS-DOS versiyasiga va asosiysi CONFIG.SYS konfiguratsion faylga bog’liq
580 Kb	MS-DOS utilitlari va foydalanuvchi programmani bajarishi uchun xotira sohasi. Bu sohaga «COM» i «EXE» tipidagi programmalar tushadi	Bu sohaning hajmi OS yadrosining xajmiga bog’liq. Programma COMMAND.COM tranzit soщasini bekitishi mumkin.
	Bajariluvchi programmaning stek taqsimlanishi soщasi	Stek quyidan yuqoriga «o’sadi»
18 Kb	COMMAND.COM protsessorining tranzit qismi	Shaxsiy komanda in-terpretatori
A0000-SFFF 160 Kb	Videoxotira. Foydalani-layotgan videobuferning sohasi va o’lchami foyda-lanilayotgan rejimga bog’liq	Matnli rejimda ish-lashda A0000-V0000 xotira sohasi bo’sh va programmada ishla-tilgan bo’lishi mumkin.
S8000-Ye0000 96 Kb	BIOS kengaytmasi uchun ajratilgan
F0000-FFFFF 64 Kb	ROM BIOS (System BIOS)-coщasi	Odatda bu soha xajmi 32 Kb, lekin 128 Kbgacha ko’tarilishi mumkin, quyi adreslarni ham band qilishi mumkin.
100000-	HIGH Memory Area HIMEM.SYS drayveri mav-judligida bu yerda asosiy MS DOS sistemali fayllari-ning joylashtirish mumkin, birinchi megabaytdagi asosiy xotirani bo’shatadi.	Maxsus drayverlar dan foydalanish mumkin. XMS va EMS spetsifikatsiyalari ishlatiladi.

0-tartibli xalqa (kolso) maksimal himoyalangan bo'ladi.

Windows operatsion sistemalarida xotira modeli.

4Gb.	0-himoya halqasiga tegishli bo’lgan sistemali komponentalar	2 va 4 Gb. Orasidagi adreslar Win32 ning har bir programmasini adres sohasida tasvirlaydi va birgalikda ishlatiladi
3 Gb.	Sistemali DLL win16ning amaliy programmalari, birgalikda ishlatiladi
2Gb.	Win32 ning amaliy programmalari	Щar bir amaliy programmani adres soщasi maydonida o’zining shaxsiy adres soщasi joylashadi. Boshqa programmalarning shaxsiy adresi boshqa programmaga ko’rinmaydi va shunga ko’ra uning ichidagisini o’zgartira olmaydi.
4 Mb. 64 Kb.	Real rejim komponentalari	Bu maydon hamma jarayonlar tomonidan ishlatiladi.
0

5-Rasm Windows OSda xotiraning taqsimlanishi

«Real rejim komponentalari» bo’limida har bir amaliy programmaning adres sohasi maydonida o’zining shahsiy adres sohasi joylashadi. Boshqa programmalarning shaxsiy adresli boshqa programmalarga ko’rinmaydi va shunga ko’ra ichidagisini o’zgartira olmaydi

Bu OS xususiyatlariga ko’ra programalovchi ishlatishi mumkin bo’lgan barcha segmentlar bir-biri bilan mos keladi va xotira strukturalashtirilmagan ko’rinishga keladi. (xotiraning ploskiy moduli). Adres (R,s) juftlik sifatida tasvirlanganligi uchun uni 2 ыlchamli, ya’ni, tekislikda, «plosskiy» deyish ham mumkin shu bilan birga uni chiziqli deyish ham mumkin. Shunga ko’rsa, sisemada virtual adreslarni fizik adreslarga utkazish mumkin. Faqat saщifaviy mexanizm ishlatiladi. Progrmmalar klassik «smal» xotira modelini ishlatadi.
Щar bir amaliy programma 32 bitli adreslar bilan aniqlanadi, bunda kod (komandalar) segmenti qiymati,qiymatlar segmentining qiymati bilan bir xil.
Programmaning yagona segmenti virtual chizi1qli adresli soщa maydoniga bevosita tasvirlanadi. Bu soha 4 Kbli sahifalardan iborat. Щar bir saщifa Oxning ixti1yoriy joyda joylashishi mumkin. (albatta yuklanmaydigan soщada turgan xotira dispetcheri joylashtirgan joyga).
Virtual adresli soщaning kichik adreslari barcha jarayonlar tomonidan birgalikda ishlatiladi. Bu real rejim drayveri,
Har bir amaliy programma 32 bitli adreslar bilan aniqlanadi. Bunda komandalar segmentining qiymati, qiymatlar segmentining qiymati bilan bir xil bo'ladi.CSqPS. Programmaning yagona segmenti virtual chiziqli adresli soha maydoniga bevosita tasvirlanadi. Bu soha 4 Kbli sahifalardan iborat. Har bir sahifa operativ xotiraning ixtiyoriy joyida joylashishi mumkin. Virtual adresli sohani kichik adreslari barcha jarayonlar tomonidan birgalikda ishlatiladi. Bu real rejim drayverlari, rezident programmalar va Windows ning ayrim 16 razryadli programmalari bilan to'ldiruvchi (sovmestimo'y) bo'lishi uchun qilingan, albatta bu yechim yaxshi emas, chunki jarayon shu adreslarda turgan komponentalarini buzib qo'yishi mumkin.
Windowsda har bir 32 razryadli amaliy programma o'zining shaxsiy adresli sohasida bajariladi, lekin programmalar hammasi birgalikda 32 razryadli sistemali kodni ishlatadi. Windows-95ni sistemali kodi 2 Gb chegarasidan oshadi. 2 va 3 Gb orasida bir nechta programmalar ishlatiladigan DLL (Dinamik link library) sistemaviy kutubxonalar joylashgan. 32-bitli (80x86) mikroprosessorlarida 4 himoya darajasi mavjud bo'lib, ular 0-tartibli xalqa maksimal himoyalangan bo'ladi. Windows 95 sistemasining 0 xalqaga tegishli komponentalari 3 va 4 Gb orasidagi virtual adres sohasiga joylashadi. Bu komponentalarga Windows ning yadrosi, virtual mashinalarni boshqaruvchi quyi sistema, fayl sistemasining modullari va virtual drayverlari joylashgan.
Windows OS sistemasi ishlashi uchun kerak bo'ladigan operativ xotira mexanizmini tashkil etuvchi (ijro etuvchi) sahifa fayli (po umolchaniyu) Windows o'zining katalogida joylashgan bo'lib, o'zgaruvchan xajmga ega. Sistema shu faylning uzunligini oshirib yoki kamaytirib boradi. Agar operativ xotira kam bo'lsa, undan chiqishning 2 yo'li bor.
1. Panel upravleniya ( sistema ( bo'strodeystviye ( faylovaya sistema

2. 
   SYSTEM.INI ning ichida [386nh] diskni va fayl nomini ko'rsatish kerak.
   

Masalan: Paging Drive c;
Paging File c;G'Page File. SYS
Main Paging File Sizeq65536
Max Paging File Size q262144
1-va 2- qatorda sahifaviy fayl yo'li va nomi ko'rsatiladi.
2- va 4-qatorda uning xotiradan oladigan minimum (min) max razmeri beriladi.