O`zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi namangan shahar xalq ta`limi bo`limiga qarashli 44-sonli umumiy o`rta ta`lim maktabining musiqa madaniyati fani

Bastakorlik ijodiyoti. O'zbek musiqasining XX asrdagi rivojida bastakorlik ijodiyoti alohida o‘rin tutadi. Bastakorlar, odatda, mohir sozanda yo yetuk xonanda bo‘lib, an’anaviy musiqa turlari bo‘lgan ashula, katta ashula, suvora, maqom, kuy kabi janrlarda ijod qilib kelganlar. Bunda bastakorlar o'zlari to‘qigan asarlaming dastlabki ijrochilari sifatida ham elga tanilganlar. Xalqimizning sevimli san’atkorlari bo‘lgan Hoji Abdulaziz Rasulov, Mulla To‘ychi Toshmuhamedov, To'xtasin Jalilov, Yunus Rajabiy, Komiljon Jabborov, G‘ani- jon Toshmatov, Muhammadjon Mirzayev, Faxriddin Sodiqov singari bastakorlar faoliyati bunga misol bo‘lishi mumkin. Zero, ulaming har biri iste’dodli ijodkor bo‘lish bilan birga, yana mahoratli i jrochilar hamdir.

X X asr mobaynida o‘zbek bastakorlari milliy musiqa- mizning janrlar doirasini yangi namunalar bilan kengaytirishga ham o‘z hissalarini qo‘shdilar. Bu borada, ayniqsa, bastakor To‘xtasin Jalilov (1896—1966) faohyati e’tiborlidir. Ko‘pgina xalqchil kuy, qo'shiq va ashulalar muallifi bo‘lgan To'xtasin Jalilov Respublikamizda musiqali drama janri shakllanib, rivojlanishiga ulkan hissa qo‘shdi. Jumladan, atoqli san’atkor “Halima”, “Gulsara”, “Nurxon”, “Tohirva Zuhra”, “Ravshan va Zulxumor”, “Alpomish” kabi sahna asarlariga ajoyib musiqa namunalarini ijod etgan. Musiqa tinglash bosqichi orqali sizlar bilan biz hozir To‘xtasin Jalilovning musiqali dramasidan Musiqa tingash: ”Tohir va Zuhra” ariyasi .(duet) ni tinglab tomosha qiamiz.

Jamoa bo`lib kuylash:

“Zaynab va Omon” operasidan Ergash qo`shig`ini tinglash va kuylash.

O`qituvchi tomonidan “Zaynab va omon “ operasini yaratilishi haqida soz yuritib, unuig libirettosini Sobir Abdulla musiqasini esa Yunus Rajabiy yozganligini hamda “Zaynab va Omon “ asarini Hamid Olimjon tomonidan yozilganligi haqida tushincha berildi.

Qo`shiq “sol – minor” tonalligida yozilgan bo`libo`lchovi 6/8 uffori, chaqqon ijro etiladi, unada 2 ta bimlo belgisi bor si bimol va mi bimol, asarda repriza katta ahamiyat kasb etadi, notalar asoson, nim chorak va chorak notalardan foydalanilgan.

Q o`siqni musiqa o`qituvchisi tomonidan ijro erilib, o`quvcjilarga tinglatiladi.