O`zbekiston viloyatlari

2. JUGROFIY JOYLASHUVI, IQLIMI
Samarqand shahri Zarafshon daryosining chap qirg`oqidagi tepaliklarda joylashgan. O`zbekistonning avtomobil va havo yo`llari kesishadigan qoq markazida joylashganligi uning iqtisodiy rivojlanishida katta rol o`ynaydi. Viloyatning maydoni 16,8 ming kv km, doimiy yashovchi aholisi 289,5 ming, ularning 74,4 foizi qishloq joylarida yashaydilar. Uning relyefi Buyuk Ipak yo`lining markaziy qismida, Zarafshon daryosi bo`ylab joylashgan, tekislik va tog`lardan iborat. Samarqand viloyati sharqdan Tojikiston Respublikasi, janubdan Qashqadaryo viloyati, g`arbdan Navoiy va shimoli-sharqdan Jizzax viloyatlari bilan chegaradosh. Viloyatda 2 ta shahar va 14 ta tuman : Oqdaryo, Bulung`ur, Jomboy, Ishtixon, Kattaqo`rg`on, Qo`shrabot, Narpay, Nurobod, Payariq, Paxtachi, Pastdarg`om, Samarqand, Tayloq va Urgut mavjud. Samarqand (aholisi 386 ming nafardan ziyod) va Kattaqo’rgon (aholisi 75 mingdan ko’p) shaharlari va 11 ta shaharchalari mavjud. Iqlimining alohida xususiyatlari: issiq va yorug kunlari ko`p, iqlimi quruq va kontinental, qishi yumshoq, yoz esa issiq va quruq. Iyul oyida kunduzi o’rtacha harorat +34 C, kechalari +18 C gacha, yanvarda kunduzlari o’rtacha +7C dan kechalari -4 C gacha bo`ladi. Samarqand aholisi, yer maydoni va sanoati jihatidan O`zbekistonda Toshkentdan keyingi viloyatdir.
Oʻzbekiston demografiyasi.
Oʻzbekiston aholisi 28.000 000ni tashkil qiladi. Aholining aksari qismi( 80%dan köprog'i - 22mln.kishi) özbeklardan iborat. Ayniqsa Farg'ona vodiysi, Xorazm, Qashqadaryo viloyatlari aholisida özbeklar hissasi juda katta. Har biri 1mlndan oshiqroq Ruslar, Qozoqlar, Tojiklar; 0,5mlnlik Tatarlar, Qirg'izlar, Qoraqalpoqlardan tashqari forslar(200 ming), koreyslar(200 ming), ukrainlar(150 ming), türkmanlar(150 ming), ermanilar(100 ming), arablar va loʻlilar (50 ming) va boshqalar.
Oʻzbekiston respublikasining aholisi 28 million 268, mingdan koʻproqdir (2008-yil 2-chorak), ularning 37% shaharda va 63% - qishloqda istiqomat qilishadi.
Аhоlining аsоsiy qismi - oʻzbеklаr boʻlib, ulаr аhоlining dеyarli 80%ni tаshkil qilаdi. Oʻzbеkistоn koʻpmillаtli rеspublikа boʻlib, 100 dаn оrtiq millаt vа elаtlаrning vаkillаri istiqоmаt qilаdi.
Mаrkаziy Оsiyodаgi bоshqа dаvlаtlаr singаri Oʻzbеkistоn Rеspublikаsining hаm аhоlisi nisbаtаn "yosh" boʻlib, uning kаttа qismi mеhnаtgа lаyoqаtli yoshdаdir. Аhоli umumiy miqdоrining 39%ini mеhnаtgа lаyoqаtli dаvrgаchа boʻlgаn yoshlаr, 54%i mеhnаtgа lаyoqаtli vа 7% mеhnаtgа lаyoqаtli dаvrdаn kаttа yoshlilаr tаshkil etаdi. [1]