Paxta tozalash sanoatining hozirgi davrdagi holati va ilmiy-texnik rivojlanish y o'nalishi Hozirgi kunlarda O'zbekiston paxtani tozalash sanoati korxonalari «Bozor iqtisodiyoti»

26-Mavzu:Texnologik uskunalaro;ng tozalash samaradorligi,
paxtani tozalash rejasi
Paxta tozalash zavodida ishlab chiqariladigan mahsulotlaming sifati avvalo xomashyo assortimentiga, sifatiga bog'liq bo'lsa va shu bilan birga, xomashyoni qanday texnologik jarayon asosida qayta ishlashining ta'siri Ьат katta.

Shu sababli, paxta tozalash zavodi umumiy tozalash sama-radorligini oldindan hisoblash, isblab chiqariladigan tola sifatini prognoz qilish isblab chiqarishda paxta tolasining tabiiy xususiyatini maksimalsaqlangan holda sifatli mahsulotlar olishimizni ta'minlovchi eng qulay texnologikjarayonni tanlashimizda to'g'ri yechim qabul qilishga yordam beradi.

Hisoblash usuli quyidagi fonnula yordamida bajariladi:

bunda: К, ' К2 ••• Кп - texnologik jarayon bo'yicha tozalash jarayonida ishtirok etuvchi usk.unalarning tozalash samarador-ligi, %.
Texnologik uskunalarning tozalash samaradorligini quyidagi fonnula yordamida aniqlanadi:
bunda: С, 'С₂ - chigitli paxtaning dastlabki уа tozalangandan ke~ngi ifloslanganlik darajasi, %.

Texnologik uskunalaming o'rtacha tozalash samaradorligi (К_М) ularning texnik ko'rsatkicblari asosida 6-jadvalda beri1gan, 5-jadvalda esa uskunalar majmuasining texnologik jarayon sxemasi уа maksimal tozalash samaradorligi ko'rsatilgan.

Agar bir xil vаzifапi Ьаjаrаdigап uskuпаlаr tехпоlоgik jаrауоп


tizimida ketma-ket ishlауdigап bo'lsa, u holda keyingi uskunaning tozalash samaradorligi oldingisiga qaraganda kamayishi tabiiy hol.
Masalan: mayda ifloslikdan tozalash uskunalari 1ХК tozalash sexida texnologik jarayon tizimi boshida уа oxirida ishlashi sababli, oldin uning (1 ХК) tozalash samaradorligi К, bo'lsa, keyingisining tozalash samaradorligini К₂ quyidagi formula bilan aniqlash

mиmЮп.
bunda: k - keyingi uskиnaning tozalash samaradorligi kamayishini hisobga olish koeffitsiyenti.

1. 
   Qabul qilingan texnologik jarayon tartibi asosida isblab chiqarish sexlari (quritish, tozalash, tozalash, jinlash) bo'yicha, ularning iflosliklardan (Kif) Уа ulyuklardan (~I) tozalash samaradorligi quyida keltirilgan formulalar (15,16,17) yordamida hisoblanadi.
   

2. 
   Tolani chigitidan ajratishdan oldin zayodning chigitli paxtani
   

tozalash bo'yicha umumiy tozalash samaradorligi (K;f' K~) aniqlanadi.

3. 
   Jinlash jarayonidan keyingi toladagi ifloslik darajasi (С2) Уа ulyuk miqdori (1;) quyidagi formulalardan hisoblanadi:
   

100 . С1 • (100 - к if )		100 . yj . (100 - к ul )
С2 = 10000-C K	%; ~=	10000- yj K	%, (15)
1	if	ul

bunda С.. r; - ishlab chiqarishga qo'yilgan paxtadagi dastlabki ifloslik Уа ulyuk miqdori darajasi, %.

4. 
   Jinlashda ajratilgan toladagi nuqsonlar yig'indisi Уа ifloslik darajasi quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
   

Пd = « (	С +и	)
	2 В	2 .100.	,%,	(1(а)

•
bunda: а - paxtani ishlab chiqarish jarayonida vujudga keluychi nuqsonlarini hisobga oluychi koeffitsiyent, mashina terimi uchun «=1,5-:-1,75, qo'l terimi uchun «=1,1-:-1,25 .

• 
  - sanoat nayi bo'yicha chigit1i paxtadan rejalashtirilgan tola chiqish darajasi, %.
  

4. 
   Jinlashda ajratilgan tolani tozalagich uskunasida tozalan-gandan keyingi toladagi nuqsonlar уа if10slik yig'indisi (tola sifati) hisoblanadi:
   

1000 · Пd (100 - K_llm )

пI=	10000-П К	at.	(17)
		,70 ,
	d 11т

bunda: К;lm - tola toza1agichning tozalash samaradorligi, %. Hisoblashda aniqlangan tola sifatini (п,). shu sanoat nayi bo'yicha

daYlat standartida berilgan ko'rsatkich bilan taqqoslash asosida uning qaysi sanoat nayi уа sinfiga to'g'ri kelganligi aniqlanadi (4-jadva1ni qarang).