кучланиш остида булиши мумкин булган электр курилманинг
кисми, масалан электр машина корпуси;
электр курилм а - электр энергияеини х,осил килиш ёки
узгартириш, узатиш, таксимлаш ёки истеъмол килиш учун
мулжалланган узаро богланган ускуналар ва иншоотлар мажмуаси;
ишлаб турган электр курилма - кучланиш остида булган
ёки коммутацион аппаратларни улаш билан кучланиш берилиши
мумкин булган электр курилма, ёки унинг кисми.
II боб. Кфидаларнинг кулланилиш сохаси ва тартиби
2. Мазкур Кридалар ишлаб турган электр курилмаларга хизмат
курсатувчи, уларда тезкор алмашлаб
улашларни амалга оширувчи,
таъмирлаш, монтаж, созлаш ёки синаш ишларини бажарувчи ва
ташкил этувчи ходимларга тааллуклидир.
3. Мазкур Кридаларнинг талаблари мажбурий хисобланади.
Улардан четга чикишга йул куйилмайди. Х,ар бир хизматчи, агар узи
Коидалар бузилишини бартараф килиш чораларини кура олмаса,
дархол узининг бевосита рахбарига, агар у булмаса, юкори турувчи
рахбарларга аникланган, инсон хаёти учун хавфли булган барча
К^оида бузилишлари, шунингдек ускуналарнинг ва иш жараёнида
ишлатилаёттан машина,
механизмлар, асбоб-ускуналар ва хдмоя
воситаларининг носозлиги хакида хабар бериши шарт.
Маъмурий-техник ходимлар махаллий шароитлардан келиб
чиккан холда ишлар хавфсизлигини оширувчи кушимча чора-
тадбирларни кузда тутишлари лозим. Ушбу чора-тадбирлар мазкур
Коидаларга зид булмаслиги керак.
4. Ишлаб турган электр курилмаларига хизмат курсатиш,
уларда тезкор алмашлаб-улашни утказиш, таъмирлаш,
монтаж
килиш ёки созлаш ва синаш ишларини ташкил этиш ва бажариш
электр хавфсизлиги буйичагурухга эга булган (мазкур Коидаларнипг
1-иловаси), махсус тайёргарликдан утган электротехник ходимлар
томонидан амалга оширилади.
Дар бир корхонада мазкур Коидаларни электротехник
ходимлар томонидан бажарилиши учун жавобгарлик, урнатилган
тартибда ушбу корхона рахбарияти ёки юкори ташкилоти томонидан
тасдикланган лавозим йурщномалари ва низомлар билан белгилаб
берилади.
7
5. Х,ар бир ходимнинг билим синови алохида утказилади ва
расмийлаштирилади. Билим синовининг
натижалари урнатилган
шаклдаги журналга киритилади (мазкур К^оидаларнинг 3-иловаси).
Билим синовидан муваффакиятли утган хар бир ходимга
билим синовидан утган лиги, электр хавфсизлиги буйича (II—
V) гурух
берилганлиги хакида урнатилган шаклдаги гувохнома берилади
(мазкур Кридаларнинг 4-иловаси).
Гувохнома у ёки бу электр курилмаларга тезкор, таъмирловчи,
тезкор-таъмирловчи хукукига эга булган маъмурий техник ходим
сифатида; тезкор, таъмирловчи, тезкор-таъмирловчи, шунингдек
электр хавфсизлиги буйича II ва ундан юкори гурух,га
эга булган
электротехнологик ходим сифатида хизмат курсатиш хукукини
беради.
Агар билим синовидан утаётган ходим бир вактнинг узида
махсус ишларни бажариш буйича хам билим синовидан утган булса,
бу хакида билим синовидан утиш журналида хамда гувохноманинг
“Махсус ишларни олиб бориш хукуки” устунига ёзиб куйилади.
Электр курилмаларини назарот килувчи хавфсизлик техникаси
буйича мухандислар, электр хужалиги учун жавобгар шахе утадиган
комиссияда электр хавфсизлиги буйича IV гурух хажмида билим
синовидан утишлари керак. Бунда уларга ушбу корхонани электр
курилмаларини назорат килиш хукукини берувчи гувохнома
берилади (мазкур Коидаларнинг 5-иловаси).
Ушбу Коидалар, ТЭКК ва йурикномалар буйича билим
синовидан утмаган хавфсизлик техникаси
буйича мухандисларга
электротехник ходимларга хеч кандай курсатма беришга рухеат
этилмайди.
6. Ноэлектротехник ходимларга электр хавфсизлиги буйича I
гурух, хизмат курсатилаётган курилмада хавфсиз ишлаш усуллари
буйича хар йиллик билим синовидан утгандан сунг, корхона,
ташкилот, цех ва участканинг электр хужалиги учун жавобгар шахеи
томонидан ёки унинг ёзма курсатмаси буйича электр хавфсизлиги
буйича III гурухдан паст булмаган шахе томонидан берилади. I
гурух,ни берилганлиги махсус журналда синовчи ва синалувчини
имзолари
билан расмийлаштирилади
(мазкур
Коидаларнинг
2-иловаси).
Иш жараёнида I гурухди ходимлар хар йилги билим синовидан
ташкари, урнатилган тартибда даврий йурикнома оладилар.
8
7. Электр курилмаларига хизмат
курсатувчи электротехник
ходимларга куйиладиган умумий талаблар «Истеъмолчилар электр
курилмаларини техник эксплутация килиш коидалари»да (руйхат
раками 1383,2004 йил 9 июль) (бундан кейин — ТЭКК) баён этилган.
8. Мазкур Коидаларга мувофик кулланиладиган химоя
воситалари амалдаги «Электр курилмаларида фойдаланиладиган
химоя воситаларини куллаш ва синаш коидалари» талабларини
кониктириши лозим.
9. Машина ва механизмларнинг ишлашида кулланиладиган
асбоб-ускуналар хамда мосламалар амалдаги нормативлар ва
муддатларга мувофик синовдан утказилган булиши керак.
10. Одамлар билан бахтсиз ходисалар руй берганда,
жабрланганни электр токи таъсиридан
куткариш учун кучланишни
олишни зудлик билан, олдиндан рухсат олмасдан туриб, амалга
ошириш зарур.
11. Мазкур Коидаларнинг талабларига зид булган фармойиш
ва топширикларни бажариш ман этилади.
12.
Мазкур
Коидаларни
бузган
шахслар
Узбекистон
Республикасининг амалдаги конунларига мувофик жавобгарликка
тортиладилар.
13. Бинолар ва иншоотларнинг курилиши, реконструкцияси,
кенгайтириш ва кайта жихозланиши
буйича электр монтаж
ишларини бажаришда ушбу Коидаларга хамда Курилиш меъёрлари
ва коидаларига (бундан кейин - КМваК) амал килиш зарур.
Do'stlaringiz bilan baham: