Prokuratura reja: Prokuraturaning davlat organlari tizimidagi o‘rni

Prokuratura organlarining vazifa va vakolatlari

• Prokuratura barcha davlat organlari, korxona, tashkilot, muassasa va fuqarolarning qonunlarga aniq va bir hilda amal qili-shini nazorat qiluvchi davlat organi hisoblanib, boshqa huquqni muhofaza qiluvchi organlar bilan bir qatorda qonuniylik va huquqiy tartibotni ta’minlaydi. Prokuratura organlari hodimlari sudda davlat ayblovini quvvatlaydi. Prokuratura ayrim mamlakatlarda sud tarmog‘ida, ayrim mamlakatlarda ijro hokimiyati (adliya) tarmog‘ida, ayrim mamlakatlarda esa, mustaqil tuzilma sifatida faoliyat ko‘rsatadi 1.
• Bu butun jahon miqyosida prokuratura organlarining tash-kiliy-huquqiy shaklida, vazifa va funksiyalarida umumiylik, o‘x-shashlik mavjudligini ko‘rsatadi.
• Yuqorida qayd qilganimizdek, O‘zbekistonda prokuratura mustaqil tuzilma sifatida faoliyat yuritadi va konstitutsiyaviy maqomga ega.
• Konstitutsiyada prokuratura organlarining maqomi ularning vazifa va funksiyalari umumiy tarzda, aniq belgilangan. Konstitu-tsiyaning 118-moddasida prokuratura respublika hududida qonunlarning aniq va bir xilda bajarilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi deb belgilab qo‘yilgan. Ya’ni, prokuraturaning bosh vazifasi butun mamlakat hududida davlat tomonidan qabul qilingan barcha qonunlarni aniq va bir xilda bajarilishini nazorat qilish hisoblanadi va bu bilan qonuniylik, qonun ustuvorligi ta’minlanashga ko‘maklashdi.

Prokuratura organlarining vazifa va vakolatlari

• Konstitutsiyada prokuraturaning umumiy vazifasi belgilangan bo‘lsa, 2001-yil 29-avgustda yangi tahrirda qabul qilingan “Prokuratura to‘g‘risida”gi Qonunda uning asosiy vazifalari aniqlashtirilgan .
• Qonunning 2-moddasi O‘zbekiston Respublikasi prokuratura organlarining asosiy vazifasi, deb nomlanadi. Unda, belgilanishicha prokuraturaning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
• - qonun ustuvorligini ta’minlash;
• - qonuniylikni mustahkamlash;
• - fuqarolarning huquq va erkinliklarini, jamiyat va davlatning qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini, O‘zbekiston Res-publikasi konstitutsiyaviy tuzumini himoya qilish;
• - huquqbuzarlikning oldini olish va profilaktika qilish.
• Shu vazifalarni bajarish uchun u tegishli yo‘nalishlarda faoliyat yuritadi va aniq vakolatlarga ega.