Pulning funksiyalari va mohiyati

Soliq to‘lovchilar tarkibi, soliq obyekti va soliq bazasi
O’zbekiston Respublikasining soliq rezidentlari bo’lmagan yuridik shaxslar O’zbekiston Respublikasining norezidentlari deb e’tirof etiladi.
O‘zbekiston Respublikasi rezidenti bo‘lgan yuridik shaxslar O‘zbekistonda va undan tashqaridagi faoliyatdan olgan daromadlaridan foyda solig‘iga tortiladilar.
Rezidentlar doimiy faoliyat ko‘rsatuvchilar bo‘lsa, norezidentlar faoliyati Respublikada vaqtinchalik xarakterga ega bo‘ladi.
Soliq to‘lovchilar tarkibi, soliq obyekti va soliq bazasiSoliq kodeksining 295-moddasiga muvofiq soliq to’lovchi tomonidan olingan foyda foyda solig’i bo’yicha soliq solish ob’ekti hisoblanadi.
Soliq kodeksining 296-moddasiga muvofiq soliq solinishi lozim bo’lgan foyda summasi soliq bazasi hisoblanadi.
Soliq bazasini belgilangan tartibda va shartlarda aniqlashda soliq to’lovchi daromadlarining va (yoki) xarajatlarining (zararlarining) ayrim turlari maxsus qoidalar bo’yicha inobatga olinishi yoki inobatga olinmasligi mumkin.

Soliq to‘lovchilar tarkibi, soliq obyekti va soliq bazasiSoliq to’lovchi foydani va zararni hisobga olishning umumiy tartibidan farq qiladigan tartibi nazarda tutilgan operatsiyalar bo’yicha daromadlarning (xarajatlarning) alohida-alohida hisobini yuritadi. Soliq bazasi, agar Soliq kodeksining 48 va 50-boblarida boshqacha qoida belgilanmagan bo’lsa, soliq davri boshlanganidan e’tiboran ortib boruvchi yakun bilan aniqlanadi. Soliq to’lovchi tomonidan hisobot (soliq) davrida ko’rilgan zararlar soliq solish maqsadlarida soliq bazasini belgilangan tartib va shartlarda kamaytiradi.

Foyda solig‘i stavkasi 1998-yilda 36 foizni tashkil etgani holda 2001-yilda 26 foizga tushirilgan. 2002-yilda esa 24 foiz, 2003-yilda 20 foiz, 2004-yilda 18 foiz, 2005-yilda 15 foiz, 2006-yilda 12 foiz, 2007-yilda 10 foiz, 2009-yildan boshlab esa 9 foiz qilib belgilangan. 2010–2013-yillarda mazkur miqdor saqlab qolindi. 2014-yil 1-yanvardan boshlab yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘i stavkasi 8 foiz etib belgilandi. 2015-yil 1-yanvardan boshlab mazkur stavka 7,5 foiz miqdorida tasdiqlandi. 2018-yil 1-yanvardan boshlab esa mazkur stavka 14 foiz miqdorida belgilandi. 2019 yilda esa ushbu miqdor 12 foizni tashkil etgan.
Soliq hisoboti quyidagi muddatlarda taqdim etiladi (1-ilova):
- hisobot davri yakunlari bo’yicha — hisobot davridan keyingi oyning yigirmanchi kunidan kechiktirmay;
- soliq davri yakunlari bo’yicha — soliq davri o’tgandan keyingi yilning 1 martidan kechiktirmay.
Byudjet tashkilotlari va nodavlat notijorat tashkilotlari tomonidan soliq bo’yicha soliq hisoboti soliq davri yakunlariga ko’ra taqdim etiladi, bundan matlubot kooperativlari mustasno. Bunda o’tgan soliq davri yakunlari bo’yicha jami daromad mavjud bo’lmagan taqdirda soliq hisobotini taqdim etish talab qilinmaydi.
Soliq kodeksining 340-moddasiga muvofiq, foyda solig’ini to’lash hisobot (soliq) davri yakunlari bo’yicha, tegishli hisobot (soliq) davri uchun soliq hisobotini taqdim etish muddatlaridan kechiktirmay amalga oshiriladi.
Jami daromadi joriy soliq davridan oldingi soliq davri uchun kiritilgan tuzatishlar hisobga olingan holda besh milliard so’mdan oshadigan soliq to’lovchilar hisoblab chiqarilgan har oylik bo’nak to’lovlarini hisobot davri har bir oyining yigirma uchinchi kunidan kechiktirmay to’laydi.
Joriy soliq davrining birinchi choragida to’lanishi lozim bo’lgan har oylik bo’nak to’lovining summasi o’tgan soliq davrining oxirgi choragida to’lanishi lozim bo’lgan har oylik bo’nak to’lovi summasiga teng etib qabul qilinadi.

E’tiboringiz uchun raxmat