Q araqalpaqstan Respublikasi Kartası

Q araqalpaqstan Respublikasi Kartası

Qaraqalpaqstan Respublikasi haqqi’nda mag’liwmat berin’? Qaraqalpaqstan Respublikası paytaxtı - Nókis qalasında 316 300 adam jasaydı. Basqa iri qalaları – Хo'jeli, Qon'ırat, Shımbay ha'm Taxıyatas. Respublika 16 rayong'a bo'lingen. Suveren demokratik Qaraqalpaqstan Respublikası Ózbekstan Respublikasının' arqa-batısında jaylasqan. Respublika shıg'ısında Ózbekistan, arqa ha'm arqa-batısında Qazaqstan, qubla ha'm qubla-batısında Tu'rkmenstan menen shegaralasqan. Ulıwma jer maydanı - 165 600 kv km. 2020-jıldıń 1-oktyabr halatına 1916,1 mıń adamdı quraydı. Usı kórsetkish 2020-jıldıń yanvar-oktyabr aylarına 17,8 mıń adamǵa yamasa 0,9%ke ósti. Sonıń ishinde, qala xalqınıń sanı 938,6 mıń adamdı (jámi xalıq sanındaǵı úlesi 49,0%) awıl xalqınıń sanı 977,5 mıń adamdı (51,0%) quraydı. 2020-jıl yanvar-sentyabr aylarında 28,2 mıń perzent tuwıldı (tiri tuwılǵanlardı esapqa alǵan halda), sáykes túrde mıń adamǵa tuwılıw koefficienti 19,8 promillege tuwra keledi. Respublikalıq kesimdegi talqılawlarǵa bola, 2019-jıldıń 1-aprel halatına eń kóp xalıq sanı Nókis qalasında 316,3 mıń adamdı (respublika jámi xalqı sanındaǵı úlesi 16,9%) hám Tórtkúl rayonında 211,1 adamdı (11,2%), kerisinshe eń kem xalıq sanı Moynaq 31,4 mıń adamdı (1,7%) sonday-aq, Taxtakópir rayonında 39,9 mıń adam (2,1%) dı quraydı.

ISSHI DAPTERIN TOLTI’RI’N’

Qaraqalpaqstan Respublikasi suvereniteti qashan qabil etildi? 1990 jil 14 dekabr ku'ni Qaraqalpaqstan Respublikasi Suveriniteti haqqindag'i deklaratsiyasi qabil etilgenine jaqin sanawli ku'nlerde 25 jil boladi. Bul deklaratsiya o'z o'zine berilmedi, o'z o'zinen qabil etilmedi. Bul ushin Qaraqalpaqstan Respublikasinin' pidayi azamatlari talabi ha'm usinisi menen qabil etildi. Ne bir adamlar o'z ta'gdirin qawip astina qoyip ko'shege shig'ip mitingler sho'lkemlestirildi.

ISSHI DAPTERIN TOLTI’RI’N’

Berdaq milliy muzeyi haqqi’nda nelerdi bilesiz? 1998-jili taniqli qaraqalpaq shayiri ham oyshili Berdaqtin 170-jilliq yubeleyi munasebeti menen Nokis qalasinda Berdaq vatindagi Muzey sholkemlestirildi. Muzey Qaraqalpaqstan Mamleketlik Universiteti qasinda jaylasqan. Berdaq lirik qaraqalpaq tariyxshilarinin biri qatarinda ham tagdim etiledi. Onin taniqli « Shejire» shigarmasinda qaraqlpaqlardin kelip shigiwi ham turk xaliqlari tuwrali magluwmat berilgen. Muzeyge tiykarinan, qaraqalpaq madeniyatina tiyis ekspoziciyalar orin algan. Arap, fars, turk tillerinde jazilgan jazba estelikleri saqlanatugin qol jazbalar zali miymanlarda ozgeshe qizigiw oyatadi. Muzeyde sondayaq, milliy zergerlik buyimlari ham libaslar, uy-buyimlari ham arxeologik tabilmalar ham korgizbege qoyilgan.

ISSHI DAPTERIN TOLTI’RI’N’

		Muzey Xalqimiz aynasi? Muzey-xalıqtıń aynası, ótmishten búgingi kúnge shekem saqlanıp kelgen hám maǵlıwmat beriwshi shejiresi esaplanadı. Hár jılı elimizde 18-may «Xalıqaralıq muzeyler kúni» úlken kóterińkilik penen belgilenip ótiledi. Mine, usı múnásibet penen paytaxtımızdaǵı 1-sanlı qánigelestirilgen mámleketlik ulıwma bilim beriw mektebinde Qaraqalpaqstan Respublikası tariyxı hám mádeniyatı mámleketlik muzeyi tárepinen «Reńler simfoniyasına iye túrmeler» hám túrme orawdıń sheberlik sabaǵı ótkerildi.Oǵan mektep oqıwshıları, muzeyde pidákerli miynet etken  veteran apalar hám ǵabala xabar qurallarınıń wákilleri qatnastı.
	Qaraqalpaqstan Respublikasi ga’rezsizlik jillarinda? O`zbekstan hu`kimeti o`zinin` g`a`rezsiz rawajlani’w joli’n tan`lag`an ku`nnen baslap, jer-ju`zilik sherikleslikke qosi’li’w ha`m birge islesiw arqali’, du`n`ya ja`miyetshiligi ta`n alg`an xali’q-arali’q si’rtqi’ siyasatti’ iske asi’rmaqta. Bul tarawda O`zbekstan Respublikasi’ menen birge suverenli Qaraqalpaqstan Respublikasi’ xali’qlari’ da uzaq ji’llar dawami’nda qa`liplesken tariyxi’y dosli’g`i’n, milliy-ma`deniy baylani’slari’n jan`a mazmunda rawajlandi’ri’w mu`mkinshiligine iye boldi’.