Q. X. Azizov avtomobil yo‘llarida harakat xavfsizligini ta’minlash

YTHning chiziqli grafigi
ko‘cha va yo‘lning butun uzunasi bo‘yicha yoki 
ma’lum bo‘lagi uchun xaritaga nisbatan katta masshtablarda YTHni joylashni 
ko‘rsatadi. Masshtab katta bo‘lganligi sababli YTH yo‘lning qanday 
elementlarining kamchiligi bilan sodir bo‘lganligini yoki boshqa sabablarni aniq 
topishda bu usul ijobiy natijalar beradi. 
YTHning masshtabli sxemasida
yo‘l chorrahasini, temir yo‘l kesishmasini 
yoki boshqa yo‘l bo‘lagida bo‘lgan YTHni katta masshtablarda barcha yo‘l 
qatnashchilarini (transport vositasini, piyodani) sxematik ravishda joylashtirilib 
ko‘rsatiladi. Sxemani tahlil qilish natijasida YTH nima sababdan vujudga kelgani 
va har bir ishtirokchining hodisaning oldini olish bo‘yicha imkoniyatlari qay 
darajada ekanligi aniqlanadi. Bu sxemada transport vositalari va piyodalarning 
harakatlanish traektoriyalari ko‘rsatilib, keyinchalik hodisa ro‘y bergan joydagi 
yo‘l sharoitini yoki harakatni tashkil etish bo‘yicha o‘zgartirish takliflari ishlab 
chiqiladi. 
YTHni tahlil qilishda avtomobil - yo‘l xo‘jaliklarida va davlat harakat 
xavfsizligi xizmati tizimida ko‘pchilik hollarda amaliyotda uchraydigan savollarni 
yechish, sodda va tushunarli bo‘lishi uchun jadval, grafik, gistogramma, 
siklogramma yoki topografik ko‘rinishlardan foydalaniladi. Quyida xo‘jalik 
faoliyatida keng tarqalgan jadval, grafik, gistogramma, siklogramma va topografik 
ko‘rinishlaridan misollar keltiramiz.
Yilning oylari bo‘yicha haydovchilar aybi bilan sodir etilgan YTH 
to‘g‘risida ma’lumot 2.3-jadvalda keltirilgan. 

---

20 
2.3-jadval 
Oylar 
1 
II 
III 
IV 
V 
VI 
VII 
VIII 
IX 
X 
XI 
XII 
YTH soni 
6 
4 
3 
4 
5 
6 
5 
8 
3 
7 
8 
8 
O‘zbekiston Respublikasi umumfoydalanuvdagi Avtomobil yo‘llarida sutka 
soatlaridagi YTHning taqsimlanish gistogrammasi 2.1-rasmda keltirilgan. 
2.1-rasm. Sutkadagi YTHning taqsimlanish gistogrammasi. 
YTHning sababchilar bo‘yicha o‘zgarishi siklogramma shaklida 2.2-rasmda 
keltirilgan. 
2.2-rasm. YTHning sababchilarga bo‘linish siklogrammasi. 
соатл
ар 
Йўл
11,3 %
0,02 %
Автомобил
0,08 %
Пиёдалар
Муҳит 
1,8 %
Ҳайдовчилар 
86,8 %

---

21